Báo Ukraine: G7 tuyên bố siết trừng phạt Nga, hành động thực tế ra sao?

Dù liên tục kêu gọi tăng sức ép lên Nga, nhiều nước trong nhóm G7 và Liên minh châu Âu (EU) vẫn duy trì nhập khẩu khí đốt hoá lỏng (LNG) từ Yamal, dự án xuất khẩu khí đốt lớn nhất của Nga tại Bắc Cực.

Một cơ sở của dự án Yamal LNG của Nga ở Bắc Cực. Ảnh: Euromaidan Press.

Theo báo cáo của tổ chức phi chính phủ Greenpeace (Hòa bình xanh) công bố tháng 9/2025, trong giai đoạn 2022–2024, Nga thu về 9,5 tỷ USD tiền thuế nhờ vào dự án Yamal LNG. Số tiền này đủ để mua 9,5 triệu quả đạn pháo, 271.000 máy bay không người lái (UAV) tầm xa Geran-2 hoặc gần 2.700 xe tăng hiện đại. Báo cáo cho rằng mỗi chuyến tàu chở khí đốt hóa lỏng rời Bắc Cực tạo ra một nguồn thu trực tiếp hỗ trợ chiến dịch quân sự của Nga.

Dù châu Âu đã cắt mạnh khí đốt qua đường ống và đưa dự án Arctic LNG-2 của Nga vào diện trừng phạt, cho đến tháng 11/2025, dự án Yamal LNG vẫn vận hành hết công suất. Trung bình mỗi năm, Nga xuất khẩu hơn 17 triệu tấn khí đốt hóa lỏng thông qua dự án Yamal LNG, trong đó hơn 2/3 được mua bởi khách hàng châu Âu.

G7 nói siết trừng phạt, nhưng lại phụ thuộc vào hợp đồng dài hạn

Theo tờ Euromaidan Press, các tập đoàn năng lượng lớn trong nhóm G7 vẫn có liên kết chặt chẽ với dự án Yamal LNG của Nga, nếu không trực tiếp nhập khí đốt thì cũng là tham gia vận chuyển cho các khách hàng ở châu Âu.

Tuyến đường vận chuyển khí đốt hóa lỏng của Nga ở Bắc Cực. Ảnh: Euromaidan Press.

Ngày 12/11/2025, Anh tuyên bố ý định cấm cung cấp dịch vụ hàng hải cho khí đốt hóa lỏng của Nga, với lộ trình triển khai dần trong năm 2026 “cùng với các đối tác châu Âu”. Tuy nhiên, việc thực thi chậm khiến doanh nghiệp Anh tiếp tục tham gia sâu vào xuất khẩu khí đốt hóa lỏng của Nga.

Cụ thể, Seapeak Maritime Glasgow Ltd — công ty vận tải của Anh — đã vận chuyển khoảng 4 triệu tấn LNG từ dự án Yamal trong nửa đầu năm 2025, tương đương 39% tổng lượng xuất khẩu của dự án trong giai đoạn này.

Tập đoàn TotalEnergies (Pháp) sở hữu 20% cổ phần dự án Yamal và duy trì hợp đồng mua LNG đến năm 2041. Công ty SEFE của Đức cũng có cam kết mua khí đốt hóa lỏng từ Nga đến năm 2038.

Chi nhánh của TotalEnergies thậm chí còn cung cấp khí đốt tại Anh theo hợp đồng trị giá 8 tỷ bảng. TotalEnergies khẳng định tập đoàn tuân thủ lệnh cấm nhập khẩu khí đốt hóa lỏng Nga của London, nhưng thực tế khó xác định khí đốt mà tập đoàn này cung cấp cho Anh có nguồn gốc từ Nga hay không.

Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân của Nga mở đường cho tàu thương mại di chuyển ở Bắc Cực. Ảnh: Euromaidan Press.

Tại châu Á, doanh nghiệp Nhật Bản và Hàn Quốc tiếp tục tham gia mua hoặc vận chuyển khí đốt hóa lỏng từ dự án Yamal và Sakhalin-2 theo các hợp đồng dài hạn.

Nhật Bản chủ yếu nhập khẩu khí đốt Nga qua dự án Sakhalin-2, chiếm khoảng 10% tổng nhu cầu khí đốt hóa lỏng của nước này. Các lô khí đốt chủ yếu nằm trong hợp đồng kéo dài đến giai đoạn 2026–2033.

Sakhalin-2 là dự án quy mô ở vùng Viễn Đông Nga, được triển khai dưới dạng liên doanh với sự tham gia của các tập đoàn Nhật Bản như Mitsui và Mitsubishi. Sau khi Nga siết kiểm soát dự án năm 2022, các doanh nghiệp Nhật vẫn tiếp tục giữ cổ phần và duy trì nhập khẩu khí đốt từ đây để bảo đảm an ninh năng lượng.

Theo ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), riêng trong năm 2025, EU nhập tới 50% lượng LNG của Nga, tiếp theo là Trung Quốc (21%), Nhật Bản (19%) và Hàn Quốc.

Có thể nói, tình trạng “tuyên bố mạnh, hành động mềm” phản ánh khoảng cách giữa cam kết chính trị của G7 và nhu cầu năng lượng thực tế. Dù khẳng định siết trừng phạt, các nước này vẫn phụ thuộc đáng kể vào khí đốt hóa lỏng của Nga qua tuyến Bắc Cực, báo Ukraine kết luận.