Đoán tỷ số
Lịch
Ukraine: Quyền lực khác thường vượt xa chức vụ của nhân vật luôn kè kè bên ông Zelensky
Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak không phải bạn thuở nhỏ của ông Zelensky hay đồng nghiệp trong ngành điện ảnh, nhưng lại trở thành người được Tổng thống Ukraine Zelensky tin cậy nhất.
Ông Yermak (phải) là người luôn theo sát và có tác động rõ rệt đến các chính sách của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Anadolu.
Sáng ngày 1/12/2023, ở rìa đông Kiev, sân bay quốc tế Boryspil – nơi gần hai năm chìm trong tĩnh lặng vì xung đột – bất ngờ “thức giấc” trong tuyết lạnh. Sảnh D vốn quen với cảnh du khách và doanh nhân xếp hàng, lúc này có tiếng bước chân của gần 80 đại sứ, bộ trưởng và lãnh đạo các tổ chức quốc tế đang tiến qua những ụ chống tăng sét rỉ, báo Anh Financial Times (FT) cho biết.
Bên trong, máy pha cà phê hoạt động, quầy bánh nướng lại sáng đèn. Bảng thông tin hiện lên những điểm đến như Berlin, London, New York – như thể Ukraine đã trở lại với thế giới. Những tiếp viên trong đồng phục chỉnh tề trao các “vé máy bay” tượng trưng, in dòng chữ “Công thức Hòa bình Ukraine”.
Đây là sự kiện được Ukraine tổ chức nhằm thúc đẩy sáng kiến hòa bình, cũng như duy trì sự ủng hộ của phương Tây sau cuộc phản công mùa hè cùng năm thất bại.
Sau khi các quan khách quốc tế chờ đợi gần 40 phút, người bước vào đầu tiên không phải Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, mà là Chánh văn phòng Andriy Yermak.
Theo FT, mọi chi tiết từ ánh sáng, biểu tượng đến thông điệp trong sự kiện đó đều mang dấu ấn của ông Yermak. Với nhiều nhà ngoại giao có mặt, đây là ví dụ rõ nhất cho thấy: Ukraine có một trung tâm quyền lực thứ hai nằm ngay bên trong dinh tổng thống.
Ảnh hưởng vô cùng lớn
Ông Yermak là nhân vật quan trọng nhất trong đội ngũ của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Ukrinform.
Báo Anh nhấn mạnh ảnh hưởng của ông Yermak khi nhắc lại khoảnh khắc lịch sử đêm 24/2/2022, thời điểm Nga phát động chiến dịch quân sự, trong đó Zelensky đứng dưới ánh đèn vàng ngoài khuôn viên tổng thống và nói “My tut” (“Chúng tôi ở đây”). Hình bóng phía sau chính là ông Yermak: cao lớn, đứng sát như một vệ sĩ.
Theo FT, ông Yermak hiếm khi nói nhiều trước ống kính, nhưng luôn ở trong mọi khung hình quan trọng. Tại hội nghị hòa bình Thụy Sĩ tháng 6/2024, ông Yermak đứng chính giữa dàn lãnh đạo thế giới, che khuất cả Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris. Một quan chức Mỹ nói thẳng: “Tôi không hiểu sao ông ta lại đứng đó, và tại sao chúng tôi lại để điều đó xảy ra”.
Trong mắt phương Tây và nhiều người ở Ukraine, quyền lực của ông Yermak nằm ở điều không ai tuyên bố nhưng ai cũng hiểu: ông là cánh tay phải và cũng là cái bóng của Zelensky, luôn kề sát để kiểm soát dòng thông tin, nhân sự.
Theo FT, chức danh chính thức của ông Yermak là Chánh văn phòng Tổng thống, nhưng phạm vi quyền hạn thì vượt xa.
Kể từ khi xung đột nổ ra với Nga vào năm 2022, ông Yermak trực tiếp soạn thảo kế hoạch hòa bình, đàm phán trao đổi tù binh, xử lý các kênh ngoại giao riêng với Washington và châu Âu, can thiệp vào quy trình bổ nhiệm các bộ trưởng và tướng lĩnh, và theo một số nguồn tin, ảnh hưởng đến cả quyết định tác chiến chiến trường.
Theo FT, một đại sứ phương Tây từng nói một cách rõ ràng: “Ông Yermak có thể được coi là tổng thống, là thủ tướng, là ngoại trưởng… là tất cả gộp lại”.
Một cựu quan chức Ukraine từng làm việc cạnh ông Yermak mô tả: “Mục tiêu của ông ấy là tập trung quyền lực và điều đó tiến sát giới hạn chấp nhận của nền dân chủ phương Tây”.
Tại Văn phòng Tổng thống, ông Yermak duy trì nhóm thân cận khoảng 20 người, do chính ông tuyển chọn, tham gia cả vào các cuộc họp an ninh cấp cao – điều hiếm thấy ở chính phủ phương Tây.
Oleh Rybachuk, cựu Chánh văn phòng thời Tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko, nói với tờ FT: “Không có con đường nào đến được với ông Zelensky mà không đi qua ông Yermak.
Từ luật sư đến “kiến trúc sư quyền lực”
Thành phố Bakhmut vào năm 2023, trước khi Nga kiểm soát hoàn toàn. Ảnh: Getty Images.
Sinh năm 1971 trong gia đình trí thức Liên Xô – cha là kỹ sư quốc phòng rồi nhà ngoại giao ở Afghanistan – ông Yermak học luật quốc tế, nói được nhiều ngoại ngữ và khởi nghiệp bằng cách mở văn phòng luật chuyên về sở hữu trí tuệ.
Cuộc gặp ông Zelensky vào năm 2011 tại kênh Inter TV mở ra con đường quyền lực. Không phải bạn thuở nhỏ của ông Zelensky hay đồng nghiệp trong ngành điện ảnh, ông Yermak lại trở thành người mà tổng thống tin cậy nhất khi bước vào chính trường, theo tờ Ukrainska Pravda.
Sau thành công của ông Yermak trong thỏa thuận trao đổi tù binh năm 2019 với Nga, ông Zelensky càng tin tưởng ông Yermak. Đầu năm 2020, tổng thống sa thải Chánh văn phòng cũ và đặt ông Yermak vào vị trí trung tâm.
Người gắn kết chặt chẽ với ông Zelensky
Ông Zelensky được cho là muốn ưu tiên giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng và ông Yermak cung cấp các giải pháp như vậy. Ảnh: EPA.
Theo tờ Kyiv Independent, từ ngày xung đột nổ ra, ông Zelensky và ông Yermak gần như sống chung trong khu phức hợp tổng thống, ngủ trong cùng hầm trú ẩn, nâng tạ cùng nhau vào mỗi buổi sáng.
Ông Yermak độc thân, không có con, “có thể làm việc 24 giờ liên tục”, theo lời kể của Ngoại trưởng Andriy Sybiha. Bàn làm việc của ông phủ đầy quà tặng từ các binh sĩ ở tiền tuyến.
Trong những ngày đầu, cả ông Zelensky và ông Yermak đều được cho là để sẵn súng trường bên cạnh đề phòng điều tệ nhất, theo FT.
Khi điện thoại tại dinh tổng thống đổ chuông vào rạng sáng 24/2/2022, người nhấc máy là ông Yermak. Đầu dây bên kia là Phó Chánh văn phòng Tổng thống Nga Dmitry Kozak, người đề nghị Ukraine đầu hàng. Câu trả lời của Yermak, theo nhiều nguồn tin: “Không đời nào”.
Dấu ấn trong chiến sự
Tờ Ukrainska Pravda cho biết, hai quan chức cấp cao Ukraine phụ trách kế hoạch tác chiến nói rằng ông Yermak từng nhiều lần bác bỏ khuyến nghị từ quân đội. Ví dụ điển hình là trong trận Bakhmut năm 2023.
Cuối 2022, Bakhmut trở thành “địa ngục” sau nhiều tháng giao tranh. Tướng lĩnh tiền phương muốn rút để giảm thương vong. Nhưng theo các nguồn tin, ông Yermak nhận định Bakhmut có thể trở thành biểu tượng quốc gia, một “trận đánh lịch sử của Ukraine”.
Ông Zelensky cũng cần một chiến thắng tinh thần để củng cố lòng dân. Vì vậy, quân đội được lệnh giữ vị trí, bất chấp thiệt hại lớn. Cuối cùng, Bakhmut vẫn thất thủ, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc phản công thất bại mùa hè năm 2023 của Ukraine.
Một quan chức quân đội nói với tờ Ukrainska Pravda: “Chúng tôi được lệnh phải giữ Bakhmut bằng mọi giá. Ai ra lệnh ư? Bạn biết rồi đó”.
Mất điểm với Washington
Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko được cho là đồng minh của ông Yermak. Ảnh: Bloomberg.
Trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump, quan hệ Kiev – Washington trở nên khó đoán. Theo các quan chức Mỹ, ông Yermak được cho là người thúc đẩy cuộc gặp tháng 2/2025 giữa ông Zelensky và ông Trump – dù bị cảnh báo thời điểm đó không thuận lợi.
Tại cuộc gặp ấy, theo đề nghị của ông Yermak, ông Zelensky trao tập ảnh về tù binh Ukraine cho ông Trump trước cả khi tặng món quà chính thức là dây đai của võ sĩ Oleksandr Usyk. Hành động đó bị phía Mỹ xem là sai lầm nghiêm trọng.
Cuộc trao đổi với ông Zelensky sau đó trở thành màn tranh cãi gay gắt trước ống kính truyền thông. Ông Trump cáo buộc ông Zelensky “đang đánh cược với Thế chiến III”, còn Phó Tổng thống J.D. Vance nói Kiev cần thể hiện thái độ biết ơn với sự giúp đỡ của Washington. Ông Yermak khi đó ngồi im lặng. Theo FT, một cựu quan chức Mỹ từng nói: “Ông Yermak đôi khi khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn với Ukraine”.
Những chuyến đi sau đó của ông Yermak đến Washington nhằm kêu gọi thêm sự hỗ trợ được cho là đều thất bại: bị hủy họp, bị từ chối tiếp xúc hoặc chỉ gặp trong chớp nhoáng.
Quyền lực ngày càng mở rộng
Năm 2024, ông Yermak được cho là người đứng sau việc sa thải hàng loạt nhân vật được phương Tây tin tưởng. Đỉnh điểm là việc thay Thủ tướng Denys Shmyhal bằng bà Yulia Svyrydenko – người được coi là cộng sự thân tín của ông Yermak, theo FT.
Một số đại sứ G7 đã chất vấn trực tiếp ông Zelensky và ông Yermak, tạo ra một cuộc họp mà nhiều người mô tả là “nóng như lửa”.
Một cựu quan chức nói về mối quan hệ tin tưởng giữa ông Zelensky và ông Yermak. “Ông Zelensky không muốn phức tạp. Ông ấy muốn giải pháp nhanh và ông Yermak cung cấp điều đó”, cựu quan chức giấu tên nói với tờ FT.
Theo báo Anh, các khảo sát gần đây ở Ukraine cho thấy mức độ tín nhiệm với ông Zelensky ngày càng giảm. Bê bối tham nhũng trong chính phủ dẫn đến hoài nghi từ dư luận và cả các đồng minh phương Tây.
Dù vậy, ông Yermak hiện vẫn được xem là nhân vật nắm giữ ảnh hưởng tuyệt đối ở Kiev và được ông Zelensky đặc biệt tin tưởng.
Trả lời đài Fox News của Mỹ vào tháng 8/2025, phát ngôn viên của ông Yermak khẳng định Tổng thống Ukraine vẫn là người nắm quyền cao nhất. “Bất cứ ai hiểu rõ ông Zelensky đều sẽ nói như vậy. Ông ấy luôn đưa ra quyết định riêng. Ông ấy có lắng nghe và tham khảo các ý kiến nhưng ông ấy không thể bị gây áp lực”, phát ngôn viên của ông Yermak cho biết.
Cơ quan Tình báo quân sự Ukraine (HUR) ngày nay được cho là chịu ảnh hưởng rất lớn từ Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Giám đốc HUR, trung tướng...
Nguồn: [Link nguồn]
-17/11/2025 18:50 PM (GMT+7)
