Chiến thuật khác thường của Nga áp đảo thế trận phòng thủ Ukraine

So với xung đột vào các năm 2022, 2023 và 2024, giao tranh năm 2025 ở Ukraine đã đánh dấu sự thay đổi rõ rệt trong cách tác chiến của quân đội Nga. Nhiều phương thức tấn công phi truyền thống được áp dụng, miễn là tạo ra hiệu quả.

Quân đội Nga ưu tiên sử dụng xe gắn máy, xe bán tải và các phương tiện cơ động khác thay vì xe tăng. Nguồn: CNN.

Đoạn video lan truyền trên mạng tuần qua cho thấy cảnh tượng như thời “hậu tận thế”: từng tốp quân Nga từ trong màn sương dày xuất hiện, tiến vào Pokrovsk.

Có nhóm cưỡi xe máy, xe máy điện; nhóm khác đứng chênh vênh trên thùng xe bán tải cũ; thậm chí có xe gắn khung kim loại lạ mắt để đối phó UAV. Hình ảnh tưởng kỳ lạ này lại hé lộ cách Nga đang điều chỉnh chiến thuật – và phần nào giải thích lý do Moscow dần áp đảo tại mặt trận phía đông, CNN cho biết.

Pokrovsk, thành phố sắp rơi vào tay Nga, sẽ là đô thị lớn nhất mà Moscow kiểm soát hoàn toàn kể từ Bakhmut năm 2023. Hiện tại, lực lượng phòng thủ Ukraine vẫn cố gắng bám trụ, chấp nhận tổn thất để làm chậm bước tiến của Nga.

Thích ứng với môi trường tác chiến hiện đại

Theo CNN, các binh sĩ Ukraine, chuyên gia quân sự đều xác nhận: Nga không còn tấn công theo kiểu “biển người” như trong trận Bakhmut năm 2023. Thay vào đó, quân đội Nga chuyển sang mô hình thâm nhập lẻ tẻ, di chuyển bằng phương tiện cơ động, khó bị máy bay không người lái (UAV) phát hiện.

Nga ngày càng đối phó hiệu quả phương thức phòng thủ bằng UAV của Ukraine. Ảnh: Getty Images.

Sự bùng nổ của UAV trên cả hai chiến tuyến khiến “vùng chết” mở rộng. Mọi chuyển động lớn đều bị phát hiện và loại bỏ nhanh chóng. Vì vậy, Nga bỏ bớt xe bọc thép nặng nề, chuyển sang dùng xe gắn máy, xe bán tải, xe địa hình — những phương tiện rẻ, nhỏ, dễ tăng tốc và khó bị phát hiện từ trên cao.

Một binh sĩ lữ đoàn số 129 Ukraine mô tả lần đầu chạm trán lực lượng Nga di chuyển trên xe địa hình là “vô cùng bất ngờ nhưng hợp lý”. “Chúng tôi tấn công bằng UAV liên tục, còn họ cần thứ gì đó di chuyển nhanh và ít bị lộ”, binh sĩ này nói với CNN.

Tấn công lẻ tẻ, phân tán hỏa lực của Ukraine

Không chỉ phương tiện, cách tổ chức đội hình tấn công của Nga cũng thay đổi. Ở Bakhmut, nhóm xung kích thường gồm 5–7 người; nay chỉ còn 2–3 người. Quy mô nhỏ giúp họ khó bị UAV phát hiện và có thể luồn sâu hơn. Một thành viên đơn vị UAV “Peaky Blinders” của Ukraine cho biết, tiến công như vậy rất chậm, nhưng Nga chấp nhận đánh đổi tốc độ để tạo bước tiến chắc chắn.

Khác với Bakhmut – nơi Nga (đặc biệt là lực lượng đánh thuê Wagner) xua quân đánh trực diện để ép Ukraine lộ vị trí – chiến dịch Pokrovsk mang cách tiếp cận hoàn toàn khác. Theo Mason Clark, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), mục tiêu của Moscow là buộc Ukraine phải rút lui hoặc tốt nhất là bị bao vây, thay vì đánh chiếm từng khu phố.

Chặn đường tiếp tế, cứu thương

Quân đội Ukraine gần như bị đẩy lùi hoàn toàn khỏi thành trì Pokrovsk. Ảnh: Washington Post.

Tác động rõ nhất của chiến thuật mới bên phía Nga là Ukraine hầu như không thể đưa lực lượng tiếp viện hoặc rút thương binh.

Một lính quân y Ukraine đang trực tiếp chiến đấu tại Pokrovsk nói trên CNN rằng xe cứu thương chỉ có thể dừng cách thành phố 10–15 km, và ngay cả vậy vẫn bị UAV Nga tấn công liên tục. “Người bị thương nặng gần như không thể sống đến lúc được đưa về trạm cứu thương. Người bị thương nhẹ thì khi đến nơi đã thành thương nặng”, lính quân y Ukraine nói.

Có binh sĩ bị mắc kẹt trong tình trạng nguy kịch cả tuần nhưng không thể tiếp cận vì mọi phương tiện đều bị UAV và pháo kích truy quét. Phía Ukraine thử dùng phương tiện không người lái để vận chuyển thương binh, nhưng ngay lập tức phương tiện bị bắn phá dữ dội.

Ưu tiên chậm nhưng chắc

Theo CNN, việc Nga chấp nhận tốc độ tiến công “chậm đến mức cực đoan” là một phần trong chiến lược mới. Thay vì đánh nhanh thắng nhanh như giai đoạn 2022–2023, Moscow ưu tiên bào mòn dần năng lực phòng thủ và tinh thần chiến đấu của quân đội Ukraine. Với phương tiện giá rẻ, đội nhóm nhỏ, và tái tổ chức liên tục, Nga đang tạo áp lực 24/7 lên lực lượng phòng thủ của Ukraine.

Những trận giáp lá cà nhỏ lẻ này khiến Ukraine phải liên tục xoay vòng lực lượng mà không thể tập trung hỏa lực, còn Nga chỉ cần một số nhóm lọt được vào nội đô là đủ giữ đà tấn công, CNN kết luận.