Vàng mua xong ‘để dưới gầm giường’, đầu cơ chờ giá tăng: Kiến nghị áp thuế 10% với kinh doanh vàng

Cho rằng chính sách thuế hiện hành với ngành kinh doanh vàng đang được ưu đãi nhiều nhất, VAFI kiến nghị kinh doanh vàng trang sức và vàng miếng phải chịu thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ với thuế suất 10%.

Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa gửi công văn lên Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước (NHNN),... đề xuất áp dụng thuế giá trị gia tăng (GTGT) theo phương pháp khấu trừ đối với hoạt động kinh doanh vàng vật chất.

Thuế thấp, dòng tiền đổ vào đầu cơ vàng

Về chính sách thuế hiện nay đối với kinh doanh vàng, theo VAFI, vàng miếng được miễn thuế GTGT, còn thuế GTGT đối với kinh doanh vàng nữ trang được xác định trên cơ sở lấy giá bán trừ giá mua nhân với thuế suất 10% (theo bảng giá niêm yết).

“Giả sử doanh nghiệp mua - bán 1 lượng vàng trang sức giá từ 97 đến 100 triệu đồng, chênh lệch giữa giá mua và bán là 3 triệu đồng thì chỉ phải nộp thuế khoảng 300.000 đồng.

Nếu tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì xuất hóa đơn với giá 110 triệu đồng và tiền thuế phải nộp là 10 triệu đồng. Như vậy, số thuế GTGT thu được chênh nhau 30 lần giữa phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp về thuế GTGT”, hiệp hội phân tích.

Kiến nghị kinh doanh vàng trang sức và vàng miếng phải chịu thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ với thuế suất 10%. 

Mới đây, Bộ Tài chính có đề nghị bổ sung thêm sắc thuế khi bán vàng miếng thì phải chịu 0,1% trên giá trị chuyển nhượng, chẳng hạn bán 1 cây vàng SJC giá 100 triệu đồng thì người bán nộp thuế 100.000 đồng. VAFI cho rằng, với mức thuế quá thấp này thì không có tác dụng gì trong việc hạn chế dòng tiền khổng lồ đổ vào thị trường vàng.

Trái lại, chính sách thuế như trên đã khuyến khích mạnh mẽ dòng tiền đầu cơ vào thị trường vàng, đầu cơ lướt sóng thoải mái mà phí mất ít, thậm chí tồn tại tình trạng tạo cung cầu giả tạo trong nhiều thời điểm để tạo hiệu ứng cho nhiều người tham gia và tạo cầu khổng lồ cho thị trường vàng.

Theo ước tính của VAFI, dự trữ vàng của nước ta khoảng trên 2.000 tấn, tương đương khoảng 250 tỷ USD theo thời giá hiện nay. Đa phần 2.000 tấn này mua xong và “được để dưới gầm giường”, không trở lại hệ thống ngân hàng thương mại.

Về phương diện vĩ mô, tích lũy vàng nguy hại hơn ngoại tệ mạnh vì khi người ta mua ngoại tệ mạnh thì đa phần lượng ngoại tệ này trở lại hệ thống ngân hàng. 

“Trong các năm qua, nếu có chính sách thuế GTGT với vàng như hàng hóa tiêu dùng thì hệ thống ngân hàng có thêm khoảng 100 tỷ USD thay vì mất đi và dùng ngoại tệ này để thanh toán xuất nhập khẩu. Đồng nội tệ cũng mạnh lên rất nhiều vì lượng ngoại tệ này và NHNN có thể dễ dàng bình ổn tỷ giá, hạ mạnh lãi suất huy động.

Chính sách miễn thuế với kinh doanh vàng (kinh doanh vàng miếng là chủ yếu) đã làm tăng mạnh tình trạng vàng hóa nền kinh tế. Chính sách thuế hiện hành cho ngành kinh doanh vàng đang được hưởng ưu đãi nhiều nhất, hơn cả nhiều ngành nghề cần ưu đãi về thuế và cần được khuyến khích đầu tư”, văn bản của VAFI nêu rõ.

Cần áp thuế 10% trên hóa đơn bán vàng

VAFI kiến nghị, cần thay đổi chính sách thuế hiện hành. Theo đó, hiệp hội này đề nghị, việc kinh doanh vàng trang sức và vàng miếng phải chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ như các hàng hóa thông thường một cách bình đẳng về nghĩa vụ chịu thuế với thuế suất 10%. 

“Nếu so sánh kinh doanh vàng như bất động sản thì việc bán nhà đất theo phương thức khấu trừ thuế GTGT, cá nhân mua nhà phải chịu thuế GTGT 10%, khi bán nhà còn chịu thuế thu nhập cá nhân ở mức 2% theo giá bán nhà. Tóm lại, việc bán vàng miếng, vàng trang sức... (gọi chung là vàng vật chất) từ các cơ sở kinh doanh cần áp thuế 10% trên hóa đơn bán hàng”, VAFI cho hay.

Hiệp hội tin tưởng rằng, với việc sửa đổi chính sách này sẽ gần như triệt tiêu hoàn toàn tình trạng đầu cơ ngắn hạn; chấm dứt hoàn toàn tình trạng đầu cơ lướt sóng, thổi giá kiếm lời. Đồng thời, nhu cầu đầu cơ, đầu tư vào thị trường vàng sẽ giảm mạnh và dòng tiền sẽ chuyển hướng vào hệ thống ngân hàng; bảo vệ mạnh mẽ đồng nội tệ, dự trữ ngoại tệ tăng trong hệ thống ngân hàng.

Nhu cầu mua vàng sẽ giảm mạnh khi có thêm các chính sách ổn định khác. Theo hiệp hội, NHNN nên duy trì chính sách ổn định tỷ giá trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn nhằm thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài.

Giai đoạn hiện tại, NHNN nên có chính sách tăng lãi suất tiền gửi tiết kiệm ở mức hợp lý. Sau khi có chính sách thuế vàng mới và thuế tài sản ở mức hợp lý, NHNN hoàn toàn có thể duy trì chính sách lãi suất thấp, thấp hơn nhiều so với mặt bằng hiện nay mà vẫn đảm bảo ổn định tỷ giá.