Cơn sốt vàng bao trùm toàn cầu, cả thế giới đổ xô mua vàng

Nửa đầu năm 2025, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã mua thêm hơn 415 tấn vàng – mức tăng mạnh cho thấy xu hướng “tháo chạy” khỏi tài sản gắn với đồng USD và trái phiếu Kho bạc Mỹ. Trong bối cảnh nợ công Mỹ lập kỷ lục mới, vàng đang lấy lại vị thế “nơi trú ẩn an toàn” của thế giới tài chính.

Ngân hàng trung ương ồ ạt mua vàng

Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), tổng dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu đã đạt 36.359,5 tấn tính đến cuối tháng 6/2025, sau khi tăng thêm 415 tấn chỉ trong nửa năm. Đây là phần tiếp nối của xu hướng mua vàng mạnh mẽ kéo dài suốt ba năm qua.

Nguyên nhân chính đến từ bất ổn địa chính trị, lo ngại suy giảm kinh tế và nợ công Mỹ tăng vọt. Nhiều ngân hàng trung ương coi vàng là tài sản “trung lập”, có thể bảo vệ giá trị dự trữ quốc gia khi niềm tin vào đồng USD suy yếu.

Khảo sát của WGC cho thấy 73% ngân hàng trung ương kỳ vọng tỷ trọng USD trong dự trữ ngoại hối toàn cầu sẽ giảm trong 5 năm tới, trong khi tỷ trọng vàng sẽ tăng lên đáng kể.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, nợ công của Mỹ đã đạt 37,64 nghìn tỷ USD, tương đương 125% GDP – mức cao kỷ lục trong lịch sử. Giáo sư Alia El-Mahdi (Đại học Cairo) nhận định, việc Mỹ mở rộng vay nợ khiến giá trị đồng USD suy yếu, buộc các ngân hàng trung ương phải tìm tới vàng như “nơi trú ẩn” thay thế.

Khi chính phủ Mỹ tiếp tục in tiền để trang trải chi tiêu, sức mua của USD bị bào mòn. Trong khi đó, vàng với nguồn cung gần như cố định trở thành loại tài sản hiếm hoi có khả năng giữ giá trị và thanh khoản cao.

Các ngân hàng trung ương cũng đang điều chỉnh chiến lược phân bổ tài sản giữa vàng, USD và các đồng tiền khác. Theo El-Mahdi, trong bối cảnh hiện tại, vàng nổi lên là lựa chọn “vừa an toàn, vừa sinh lời tốt hơn”.

Vàng có thực sự là “tấm khiên” chống bất ổn?

Trong quý II/2025, các ngân hàng trung ương tiếp tục mua ròng 166 tấn vàng, góp phần giữ đà tăng trưởng mạnh từ đầu năm. Đây là năm thứ ba liên tiếp, nhu cầu vàng từ khối ngân hàng trung ương vượt mốc 1.000 tấn/năm – gấp đôi mức trung bình của giai đoạn 2010–2021.

Hiện Mỹ, Đức, Ý, Pháp, Nga và Trung Quốc là sáu quốc gia nắm giữ lượng vàng lớn nhất thế giới, với Mỹ dẫn đầu ở mức 8.133,5 tấn. WGC cho biết 95% ngân hàng trung ương được khảo sát tin rằng dự trữ vàng toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong năm tới và không ngân hàng nào có kế hoạch giảm nắm giữ vàng.

Vàng vẫn chứng minh vai trò “lá chắn” trong khủng hoảng, giúp đa dạng hóa danh mục dự trữ và phòng hộ rủi ro trước lạm phát, nợ công và căng thẳng địa chính trị.

Theo WGC, tổng nhu cầu vàng toàn cầu (bao gồm cả đầu tư phi sàn) đã tăng 3% trong quý II/2025, đạt 1.249 tấn, tương đương 132 tỷ USD, tăng 45% về giá trị so với cùng kỳ.

Mặc dù giá vàng từng giảm 8% so với đỉnh kỷ lục 4.393,6 USD/ounce, kim loại quý này vẫn tăng hơn 50% từ đầu năm, được thúc đẩy bởi căng thẳng địa chính trị, kỳ vọng cắt giảm lãi suất và đà mua ròng của ngân hàng trung ương.

WGC cảnh báo giá vàng cao có thể khiến việc mua vào chậm lại trong ngắn hạn, song về dài hạn, vàng vẫn giữ sức hút chiến lược. Giáo sư El-Mahdi cho rằng, ngay cả khi giá tăng, các ngân hàng trung ương vẫn tiếp tục mua vì họ tin rằng đây là “tài sản của tương lai”, có thể giữ đà tăng ít nhất đến 2027.