Lý do tên lửa đạn đạo hạt nhân thế hệ mới của Mỹ vẫn “bặt vô âm tín”

Năng lực răn đe hạt nhân trên đất liền của Mỹ dựa vào hệ thống tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) Minuteman III suốt hơn 50 năm qua. Theo một báo cáo mới, quân đội Mỹ đang gặp khó với chương trình phát triển ICBM thay thế.

Quân đội Mỹ đã đưa vào trực chiến các ICBM Minuteman III từ những năm 1960. Ảnh: Air and Space Forces.

Theo tờ Business Insider (BI), kế hoạch ban đầu của Lầu Năm Góc là thay thế toàn bộ 450 tên lửa mang đầu đạn hạt nhân Minuteman III bằng dòng ICBM thế hệ mới Sentinel do tập đoàn Northrop Grumman chế tạo. Tổng chi phí của dự án ước tính khoảng 78 tỷ USD. 

Mỹ gặp khó với dự án ICBM thế hệ mới

Kể từ khi hợp đồng được ký vào năm 2020, dự án liên tục lỡ tiến độ còn chi phí đội lên rất lớn. Theo cập nhật mới nhất, Lầu Năm Góc ước tính dự án bị đội chi phí lên hơn 140 tỷ USD và các tên lửa Sentinel đầu tiên chỉ có thể xuất hiện vào những năm 2030.

Cơ quan Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) cho biết nguyên nhân xuất phát từ lịch trình triển khai phi thực tế, những vấn đề trong thiết kế và kỹ thuật, sự suy yếu của ngành công nghiệp tên lửa Mỹ, cũng như cách tổ chức và quản lý của quân đội. 

ICBM phóng từ đất liền là một trong “bộ ba răn đe hạt nhân” của Mỹ, cùng với tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và bom hạt nhân thả từ máy bay ném bom chiến lược B-2.

Chi phí để duy trì ICBM Minuteman III trong hàng thập kỷ tới được cho là không nhỏ. Ảnh: BI.

Sentinel được thiết kế là loại tên lửa ba tầng sử dụng nhiên liệu rắn, thân nhẹ bằng vật liệu sợi carbon, tích hợp điện tử và hệ thống điều khiển tiên tiến, cho phép dễ nâng cấp hơn và có khả năng mang nhiều đầu đạn hơn Minuteman III. 

Nhưng việc chuyển đổi từ thế hệ cũ sang thế hệ mới tỏ ra phức tạp hơn nhiều so với dự đoán. Quân đội Mỹ phải xây dựng lại toàn bộ hệ thống hầm phóng trong khi vẫn phải duy trì các tên lửa Minuteman III trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

Rắc rối ngoài dự tính

Trung tướng Andrew Gebara, Phó tham mưu trưởng phụ trách răn đe chiến lược và tích hợp hạt nhân của không quân Mỹ, thừa nhận phần lớn chi phí phát sinh đến từ việc xây dựng hạ tầng: từ các cơ sở phóng, trung tâm điều khiển cho đến hệ thống dây dẫn và thiết bị phụ trợ.

Vấn đề này thực tế đã được các chuyên gia chỉ ra từ trước. Liên đoàn Các nhà khoa học Mỹ (FAS) nhận định quân đội đã quá lạc quan khi cho rằng chương trình tên lửa Sentinel có thể tái sử dụng phần lớn hạ tầng của Minuteman III.

Trong lúc chờ ICBM Sentinel, quân đội Mỹ buộc phải tiếp tục duy trì các tên lửa Minuteman III, vốn có từ những năm 1960. Việc sử dụng tên lửa hạt nhân vượt quá niên hạn đặt ra một số vấn đề như nhiều linh kiện đã lỗi thời, nguồn cung thay thế khan hiếm.

Trong tương lai, Mỹ có thể sẽ phải hạn chế phóng thử ICBM Minuteman III để tiết kiệm tên lửa và phụ tùng. Ảnh: BI.

Giới chức quốc phòng Mỹ đánh giá Washington hoàn toàn có thể duy trì Minuteman III đến năm 2050, nhưng sẽ phải nâng cấp nhiều bộ phận tên lửa, đồng nghĩa với tiêu tốn đáng kể chi phí.

Hiện tại, quân đội Mỹ khẳng định sẽ tiếp tục dự án Sentinel, đồng thời tái cấu trúc để kiểm soát chi phí. “Chúng tôi không muốn dừng hẳn chương trình phát triển ICBM, mà vẫn phải tiến lên dù gặp khó khăn. Nhưng rõ ràng cần điều chỉnh lại để xử lý tình trạng đội vốn hiện nay”, trung tướng Gebara nhấn mạnh, theo BI.

Thông tin xuất hiện trong bối cảnh Trung Quốc hồi đầu tháng này đã giới thiệu mẫu ICBM mới nhất mang tên DF-61. Đây được coi là phiên bản nâng cấp của tên lửa DF-41, được thiết kế để phóng từ hầm ngầm giống như ICBM Minuteman III của Mỹ, cũng như có khả năng khai hỏa từ xe phóng di động.

Tên lửa DF-61 của Trung Quốc đang tỏ ra vượt trội hoàn toàn so với ICBM Minuteman III của Mỹ ở khả năng mang theo nhiều đầu đạn, độ chính xác, cũng như tầm bắn.

Tên lửa liên lục địa DF-61 Trung Quốc: Bước nhảy vọt nhắm đến điểm yếu hạt nhân Mỹ

Trong lễ duyệt binh ngày 3/9/2025 tại Bắc Kinh, giới quan sát quốc tế bị bất ngờ khi chứng kiến một “màn hoán đổi” kỳ lạ. Những chiếc tên lửa DF-41,...

Bấm xem >>