Trung Quốc siết chặt kiểm soát đất hiếm, doanh nghiệp châu Âu thiệt hại hàng triệu euro
Trung Quốc tiếp tục duy trì quyền kiểm soát chặt chẽ với nguồn cung đất hiếm – nhóm khoáng sản quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp. Theo Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc (ECCC), ít nhất một doanh nghiệp đã chịu thiệt hại lên tới “hàng triệu euro” vì không được tiếp cận nguồn nguyên liệu này.
Đất hiếm là nhóm khoáng sản đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất xe hơi, thiết bị điện tử, chất bán dẫn và nhiều sản phẩm công nghệ cao. Năm 2024, Trung Quốc chiếm hơn 69% sản lượng khai thác đất hiếm toàn cầu và nắm giữ gần một nửa trữ lượng thế giới, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ.
Nhờ vị thế này, Bắc Kinh đã nhiều lần sử dụng đất hiếm như “con bài chiến lược” trong đàm phán thương mại với Mỹ và các đối tác khác. Từ cuối năm ngoái, Trung Quốc siết chặt xuất khẩu, thậm chí yêu cầu chứng minh việc đất hiếm không được sử dụng cho mục đích quân sự.
Các nhà thăm dò khoáng sản hy vọng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về đất hiếm đang tranh giành một phần trong số gần 1 tỷ đô la tiền tài trợ của Brazil để giúp biến các dự án của họ thành hiện thực tại một quốc gia có trữ lượng lớn nhất sau Trung Quốc.
Doanh nghiệp nước ngoài gặp khó khăn gì?
Theo ECCC, dù Trung Quốc có cấp giấy phép xuất khẩu đơn lẻ sau thỏa thuận thương mại hồi tháng 5, nhưng quá trình này thiếu ổn định. Một số công ty báo cáo tình trạng khó xin giấy phép, trong khi ngay cả khi có phép, nguồn cung cũng không được đảm bảo liên tục.
Volkswagen – hãng xe Đức – cho biết hiện nguồn cung vẫn ổn định nhờ làm việc chặt chẽ với các nhà cung ứng để có giấy phép. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp châu Âu khác bị ảnh hưởng, với ít nhất một công ty đã mất hàng triệu euro do không tiếp cận được đất hiếm.
Gần một nửa lượng đất hiếm nhập khẩu của EU đến từ Trung Quốc. Do đó, việc Bắc Kinh thắt chặt nguồn cung đã làm gia tăng bất ổn cho chuỗi sản xuất tại châu Âu. Các doanh nghiệp Mỹ và châu Âu cảnh báo tình trạng thiếu hụt có thể xảy ra trong quý III năm nay, nối tiếp những gián đoạn sản xuất trước đó.Niềm tin của doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc vốn đã giảm sau Covid-19, nay càng suy yếu bởi các rào cản mới. Khảo sát của Phòng Thương mại Mỹ tại Thượng Hải cho thấy gần một nửa doanh nghiệp đã chuyển hướng đầu tư dự kiến cho Trung Quốc sang khu vực khác, chủ yếu là Đông Nam Á.
Trung Quốc sẽ quyết định gì trong kế hoạch 5 năm tới?
Tháng 10 tới, giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ nhóm họp để xây dựng kế hoạch phát triển 2026–2030, nối tiếp kế hoạch 5 năm lần thứ 14 kết thúc vào cuối năm nay. Đây là những định hướng chiến lược có ảnh hưởng lớn đến môi trường kinh doanh quốc tế.
ECCC cho rằng các thách thức hiện tại – từ sản xuất dư thừa đến kiểm soát quá mức – phần lớn xuất phát từ các chính sách trong quá khứ. Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu sẽ theo dõi sát sao kế hoạch mới, nhất là khi EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Trung Quốc với kim ngạch 732 tỷ euro trong năm 2024.
Ngay sau khi Bắc Kinh công bố kế hoạch siết quản lý chặt hơn với ngành đất hiếm, loạt cổ phiếu doanh nghiệp sản xuất tại Trung Quốc đồng loạt tăng,...
Nguồn: [Link nguồn]
-20/09/2025 14:38 PM (GMT+7)