90 tỷ USD thuế của ông Trump sắp được “định đoạt” tại Tòa Tối cao Mỹ

Tòa Tối cao Mỹ tuần này bắt đầu xem xét vụ kiện có thể làm thay đổi nền tảng chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump. Quyết định này sẽ xác định liệu ông Trump có vượt quá quyền hạn khi áp dụng thuế quan dựa trên Đạo luật Quyền kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA) hay không, ảnh hưởng trực tiếp đến gần 90 tỷ USD thuế doanh nghiệp đang phải đóng và tương lai các thỏa thuận thương mại.

Tòa Tối cao Mỹ đang xem xét việc ông Trump sử dụng Đạo luật IEEPA để áp thuế nhập khẩu. Ông Trump đã dựa vào luật này để nâng thuế lên tới 50% với Ấn Độ, Brazil và lên tới 145% với Trung Quốc trong năm nay. Đây được xem là trụ cột chính sách kinh tế nhiệm kỳ hai của ông.

Một phán quyết bất lợi không đồng nghĩa với việc mọi thuế quan lập tức bị hủy bỏ, nhưng nó có thể khiến chiến lược thương mại hiện tại của ông Trump “đứt gãy”, buộc chính quyền phải điều chỉnh toàn diện cách áp thuế.

Ông Trump thậm chí úp mở khả năng đích thân ra điều trần trước Tòa Tối cao, điều chưa có tiền lệ – và gọi đây là “một trong những vụ quan trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ”.

Một tàu container neo đậu tại Cảng Oakland vào ngày 10/10 tại Oakland, California.

90 tỷ USD thuế doanh nghiệp: Ai sẽ phải trả và ai có thể được hoàn?

Theo dữ liệu từ Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ, các doanh nghiệp Mỹ đã nộp gần 90 tỷ USD thuế theo IEEPA tính đến cuối tháng 9, tương đương hơn một nửa tổng thu thuế quan của năm tài khóa 2025.

Ông Trump nói rằng nếu thua kiện, chính phủ có thể phải hoàn trả khoản thuế khổng lồ này cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc hoàn thuế nếu diễn ra sẽ phức tạp và kéo dài, bởi không phải mọi doanh nghiệp đều chắc chắn đủ điều kiện nhận lại tiền.

Trong thời gian chờ phán quyết, doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục nộp thuế. Điều này đồng nghĩa “quỹ hoàn thuế tiềm năng” sẽ còn phình to cho đến khi Tòa ra quyết định cuối cùng, dự kiến mất vài tháng.

Các thỏa thuận thương mại với đối tác của Mỹ sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Việc đe dọa áp thuế cao là đòn bẩy quan trọng để ông Trump ép các quốc gia chấp nhận đàm phán và mua nhiều hàng Mỹ hơn. Một số nước đã ký thỏa thuận thương mại hoặc tăng đầu tư vào Mỹ để đổi lấy việc tránh các mức thuế nặng.

Nếu Tòa phán quyết rằng ông Trump không có quyền dùng IEEPA để áp thuế, các đối tác thương mại có thể yêu cầu đàm phán lại để giành điều khoản có lợi hơn. Một số quốc gia thậm chí có thể trả đũa bằng việc áp thuế ngược lên hàng Mỹ.

Chính quyền Trump dự kiến sẽ khẳng định các thỏa thuận vẫn hợp lệ, nhưng sức ép từ các nước sẽ gia tăng đáng kể.

Nếu thua kiện, ông Trump còn công cụ áp thuế nào không?

Ngay cả khi Tòa Tối cao bác quyền dùng IEEPA, ông Trump vẫn có thể áp dụng các loại thuế khác, đặc biệt là theo Điều 232, cho phép đánh thuế vì lý do an ninh quốc gia. Năm nay, ông đã dùng Điều 232 để tăng thuế với ô tô, linh kiện, thép, nhôm, đồng, nội thất và nhiều mặt hàng khác.

Tuy vậy, khác với IEEPA, các công cụ thuế khác của Tổng thống bị ràng buộc quy trình phức tạp hơn, cần điều tra và không thể thay đổi “chớp nhoáng”. Điều này sẽ làm giảm đáng kể khả năng linh hoạt trong chiến lược thương mại “đánh nhanh – quyết liệt” của ông Trump.

Tòa án liên bang xem xét “đòn thuế”: Nếu ông Trump thua kiện, điều gì sẽ xảy ra?

Khi Tổng thống Donald Trump chuẩn bị áp thêm một loạt thuế mới, một vụ kiện lớn tại tòa phúc thẩm liên bang Mỹ có thể khiến hàng loạt chính sách thuế...

Bấm xem >>