Rạn nứt trong đế chế chip Trung Quốc: Ngành ô tô Anh bên bờ tê liệt

Bất đồng nội bộ tại Nexperia, nhà sản xuất chip do Trung Quốc sở hữu nhưng đặt trụ sở tại Hà Lan đang đẩy ngành ô tô Anh vào nguy cơ thiếu linh kiện. Mâu thuẫn giữa hai phía nổ ra đúng lúc Mỹ – Trung đạt thỏa thuận nới lỏng kiểm soát chip, khiến chuỗi cung ứng càng thêm hỗn loạn.

Nexperia sản xuất các loại chip giá trị thấp nhưng cực kỳ thiết yếu cho xe hơi, dùng trong bộ điều khiển kính, cần gạt nước, khóa điện… Chip được sản xuất tại Hà Lan, sau đó đưa sang Trung Quốc để hoàn thiện. Tuy nhiên, hoạt động này bị chặn sau khi chính phủ Hà Lan tiếp quản Nexperia vì lý do an ninh quốc gia, lo ngại công ty mẹ Trung Quốc Wingtech lấy công nghệ.

Việc dòng chip bị tắc có thể làm gián đoạn lắp ráp xe tại Anh, nơi hàng trăm linh kiện của Nexperia được sử dụng trong mỗi chiếc xe, từ Mini tới Rolls-Royce.

Mỹ - Trung đã can thiệp ra sao?

Nhà Trắng cho biết Trung Quốc đã đồng ý cho xuất khẩu chip trở lại sau cuộc gặp Trump – Tập. Đây là một phần trong thỏa thuận “đình chiến” tạm thời với các hạn chế công nghệ.

Dù vậy, cam kết chính trị lại không thể lập tức giải quyết mâu thuẫn nội bộ: phía Nexperia Trung Quốc cáo buộc đơn vị Hà Lan gây “thiệt hại nghiêm trọng niềm tin khách hàng”, còn phía Hà Lan nói Trung Quốc vi phạm điều khoản thanh toán.

Đơn vị Hà Lan ngừng gửi tấm bán dẫn (wafer) sang Trung Quốc, cáo buộc phía Trung Quốc không trả tiền đúng hạn. Phía Trung Quốc phản pháo, nói bị “lừa dối”, khẳng định Hà Lan mới đang nợ hơn 1 tỷ nhân dân tệ (~107 triệu bảng). Cả hai bên đều phủ nhận cáo buộc của nhau, tiếp tục giữ hàng và không hợp tác.

Kết quả chip sản xuất dang dở không thể hoàn thiện, còn phía Trung Quốc thì cố tìm nguồn wafer khác, trong khi Hà Lan tìm nhà sản xuất ngoài hệ thống – kể cả nhà máy tại Malaysia.

Ngành ô tô Anh phản ứng thế nào?

Các hãng xe lo ngại tình trạng thiếu chip quay trở lại như giai đoạn đại dịch. Stellantis (chủ sở hữu Vauxhall) lập “war room” xử lý khủng hoảng. BMW theo dõi sát để đánh giá rủi ro chuỗi cung ứng. Jaguar Land Rover cảnh báo nguy cơ “ngừng sản xuất lớn” vào tháng 12 nếu không giải quyết xong. Lãnh đạo Nissan gọi đây là “vấn đề lớn”.

Sự cố ở Nexperia nhấn mạnh mức độ phụ thuộc của ngành xe vào chip giá rẻ nhưng khó thay thế. Khủng hoảng bùng phát sau khi Hà Lan sa thải CEO người Trung Quốc của Nexperia và tước kiểm soát Wingtech, diễn ra trùng thời điểm Mỹ tăng cường trừng phạt chip với Trung Quốc. Đáp trả, Bắc Kinh cấm xuất khẩu chip Nexperia hoàn thiện từ Trung Quốc – động thái đe dọa nguồn cung toàn cầu.

Dù Trung Quốc vừa mời doanh nghiệp xin “miễn trừ xuất khẩu”, họ vẫn cáo buộc Hà Lan “can thiệp sai trái”, khiến chuỗi cung ứng chip hỗn loạn.

Mỹ “tấn công” vào chip bán dẫn của Trung Quốc, 140 công ty chịu trận

Mỹ vừa công bố gói hạn chế xuất khẩu mới nhằm siết chặt khả năng sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc. Đây là nỗ lực lớn thứ ba trong ba năm qua,...

Bấm xem >>