Cơn địa chấn việc làm tại "gã khổng lồ bán lẻ": 30.000 người bị sa thải, nhường việc cho robot

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon được cho là đang chuẩn bị cắt giảm tới 30.000 nhân viên văn phòng – một trong những đợt sa thải lớn nhất trong lịch sử công ty – khi nội bộ tiết lộ kế hoạch thay thế hàng trăm nghìn lao động bằng robot và trí tuệ nhân tạo trước năm 2033.

Theo Reuters, Amazon – nhà tuyển dụng lớn thứ hai tại Mỹ – đang lên kế hoạch cắt giảm gần 10% nhân viên khối văn phòng nhằm “bù đắp tình trạng tuyển dụng dư thừa” trong giai đoạn đại dịch.

Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi The New York Times tiết lộ chiến lược dài hạn của Amazon: thay thế khoảng 600.000 vị trí lao động bằng robot, AI và công cụ tự động hóa trong 8 năm tới.

Nếu diễn ra, đợt cắt giảm 30.000 người lần này sẽ vượt qua kỷ lục 27.000 nhân viên bị sa thải năm 2022, trở thành đợt tinh giản nhân sự lớn nhất trong lịch sử tập đoàn. Amazon hiện chưa đưa ra bình luận chính thức về thông tin này.

Kế hoạch tự động hóa của Amazon

Theo các tài liệu nội bộ bị rò rỉ, Amazon dự định đẩy mạnh ứng dụng hệ thống robot, dây chuyền tự động và trí tuệ nhân tạo trong toàn bộ hoạt động – từ kho hàng, logistics cho đến chăm sóc khách hàng và vận hành nội bộ.

Công ty kỳ vọng việc thay thế dần con người bằng máy móc sẽ giúp giảm chi phí nhân sự, tăng tốc độ xử lý đơn hàng và nâng cao lợi nhuận trong dài hạn.

Dù vậy, giới chuyên gia cảnh báo rằng chiến lược này có thể làm mất hàng trăm nghìn việc làm truyền thống, đặt ra bài toán về chuyển đổi nghề nghiệp và tác động xã hội. Nhiều người lo ngại Amazon đang tiến quá nhanh vào kỷ nguyên tự động hóa khi thị trường lao động Mỹ chưa kịp thích nghi.

Nếu 30.000 người mất việc, đợt cắt giảm của Amazon sẽ nằm trong top 10 vụ sa thải lớn nhất lịch sử Mỹ, gần bằng với 31.000 nhân viên Boeing bị mất việc sau vụ khủng bố 11/9 năm 2001.

Dù bị chỉ trích mạnh mẽ, Amazon vẫn khẳng định họ sẽ tuyển thêm 250.000 lao động thời vụ cho mùa mua sắm cuối năm – con số tương đương mọi năm. Tuy nhiên, theo các khảo sát, số lượng tuyển dụng thời vụ tại Mỹ năm nay đang ở mức thấp kỷ lục do nền kinh tế chậm lại và chi phí tăng cao.

Xu hướng sa thải ở Mỹ năm 2025 đang diễn biến ra sao?

Năm 2025 đã trở thành một năm kỷ lục về sa thải. Tính đến hết tháng 9, các doanh nghiệp Mỹ đã công bố gần 1 triệu việc làm bị cắt giảm, cao nhất kể từ sau đại dịch 2020, theo hãng tư vấn Challenger, Gray & Christmas.

Nguyên nhân chính được cho là thị trường lao động chững lại, chi phí tăng cao và sự trỗi dậy của công nghệ mới như AI. Riêng các công nghệ tự động hóa và trí tuệ nhân tạo đã dẫn tới hơn 37.000 việc làm bị mất trong năm nay.

Ngành công nghệ và khu vực công hiện là hai lĩnh vực sa thải mạnh nhất, với hơn 100.000 việc làm bị cắt bỏ chỉ riêng trong năm 2025.

Bất chấp làn sóng cắt giảm, Amazon vẫn giữ vị thế hàng đầu. Theo Forbes, tập đoàn này hiện đứng thứ 5 trong danh sách các công ty đại chúng lớn nhất thế giới, với giá trị thị trường đạt 2.000 tỷ USD.

Người sáng lập Jeff Bezos vẫn là tỷ phú giàu thứ tư thế giới với tài sản 238,7 tỷ USD, dù đã rút khỏi vị trí điều hành trực tiếp.