Bí quyết giữ màu xanh cho chả lá lốt

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Chả lá lốt hấp dẫn không chỉ nhân đậm đà mà còn lớp vỏ ngoài giữ màu xanh tươi nhưng nhiều người nội trợ không biết cách giữ màu cho món ăn này.

Lá lốt chứa nhiều chất diệp lục, khi tiếp xúc với dầu rán nóng trên 150°C, phân tử diệp lục dễ biến đổi thành pheophytin, khiến lá chuyển sang màu xanh úa hoặc nâu vàng. Đây là hiện tượng giống khi luộc rau lâu khiến rau ngả màu.

Hơn nữa, bề mặt lá khi gặp nhiệt lớn và dầu sôi nhanh chóng mất nước, khiến kết cấu tế bào bị phá vỡ, màu xanh khó giữ nguyên. Nếu dầu quá già, nhiệt cao vượt ngưỡng chịu đựng của diệp lục, lá sẽ nhanh chóng bị cháy sém.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác khiến lá lốt sau khi rán dễ bị thâm đen là quá trình oxy hóa. Trong lá lốt có chứa nhiều hợp chất phenolic và enzym polyphenol oxidase. Khi gặp nhiệt và tiếp xúc với oxy trong không khí, các chất này phản ứng, tạo thành những sắc tố màu nâu đen. Đây cũng là thủ phạm khiến bề mặt lá sẫm màu, khô và dai nếu rán không khéo. Nhiệt độ quá cao có thể thúc đẩy quá trình này nhanh hơn, nhưng không phải nguyên nhân duy nhất.

Chả lá lốt vẫn giữ được màu xanh sau khi rán giúp món ăn hấp dẫn hơn. Ảnh: Bùi Thủy

Bí quyết để rán chả lá lốt ngon.

Trước hết, khâu chọn lá khá quan trọng. Nên chọn lá bánh tẻ, không quá già cũng không quá non, có độ dày vừa vặn, màu xanh thẫm, vừa dễ cuốn vừa bền màu hơn khi gặp nhiệt.

Người nội trợ có kinh nghiệm thường ngâm lá trong nước muối loãng hay nước vo gạo vài phút để rửa sạch và làm dịu bề mặt lá. Môi trường kiềm nhẹ này có thể ức chế phần nào hoạt động của enzym oxy hóa, giúp lá hạn chế xỉn màu khi rán.

Một số đầu bếp hiện đại chia sẻ, ngâm lá lốt trong dung dịch baking soda loãng để tăng hiệu quả giữ màu, song cách này cần cân nhắc kỹ để không làm mất hương vị tự nhiên.

Sau khi ngâm, lá cần được thấm khô hoàn toàn bằng khăn sạch, vì nước còn đọng sẽ làm dầu bắn khi rán và khiến lá dễ bị nhăn, xỉn màu.

Phần nhân cũng có vai trò nhất định giúp giữ màu xanh của lá lốt khi rán. Ảnh: Bùi Thủy

Phần nhân cũng góp phần giữ cho lá xanh đẹp. Thịt quá nạc sẽ khiến chả khô, lá dễ quắt lại; thịt quá nhiều mỡ lại khiến món ăn ngấy và khi rán dễ chảy mỡ ra ngoài làm lá mất màu. Tỷ lệ hợp lý nhất là 7 phần nạc, 3 phần mỡ, thường chọn thịt nạc vai mềm hoặc ba chỉ.

Nhân có độ ẩm vừa phải sẽ giúp khi rán, hơi nước từ thịt tỏa ra giữ cho lá mềm, không bị khô xém quá nhanh. Gia vị truyền thống gồm chút mắm, muối, hạt tiêu, thêm chút lá lốt cắt nhỏ tăng hương vị. Tùy theo mỗi nhà, mỗi vùng miền, có thể thêm chút mộc nhĩ, miến để tạo độ giòn và phong phú vị giác. Nhân nên được ướp ít nhất 15 phút trước khi cuốn để thấm vị.

Khi cuốn, mẹo nhỏ là để mặt bóng của lá ra ngoài, vừa đẹp mắt vừa giúp lá ít bị nhăn khi gặp nhiệt, trong khi mặt nhám ôm sát, giữ chắc nhân bên trong. Cuốn vừa tay, không quá chặt để nhân có khoảng trống nở chín đều, cũng không quá lỏng khiến lá dễ bung. Mép lá nên được đặt úp xuống dưới chảo khi rán để tự giữ phom.

Khi cuốn, nên để mặt bóng của lá lốt ra ngoài. Ảnh: Bùi Thủy

Khâu rán rất quan trọng. Nhiệt độ dầu mỡ nên để ở mức trung bình, ngập khoảng một nửa chiếc chả. Nếu dầu mỡ quá nóng, diệp lục trong lá nhanh chóng bị phá vỡ, lá cháy sém trong khi nhân chưa kịp chín. Nếu dầu quá nguội, thời gian rán kéo dài khiến lá càng dễ bị xỉn màu.

Cách hợp lý là làm nóng dầu mỡ vừa đủ, cho chả lá lốt vào rán đến khi mặt dưới se lại mới lật. Trong quá trình rán, có thể hạ nhỏ lửa, đậy nắp khoảng một phút để hơi nóng lan tỏa làm nhân chín đều. Sau đó, mở nắp, tăng lửa vừa để làm giòn mặt ngoài chả lá lốt. Việc này vừa tránh cháy lá, vừa giúp giữ được màu xanh.

Theo đông y, lá lốt có tính ấm, vị cay nhẹ, thuộc hành mộc; thịt lợn tính bình, thuộc hành thủy. Khi kết hợp, món ăn vừa điều hòa vị, vừa cân bằng âm dương. Màu xanh của lá tượng trưng cho mộc, hòa quyện với màu nâu vàng của nhân thuộc thổ, tạo nên sự tương sinh trong ngũ hành.

Người Việt xưa không chỉ chú trọng hương vị mà còn gửi gắm trong món ăn quan niệm dưỡng sinh: ăn chả lá lốt giúp ấm bụng, tán hàn, rất hợp những ngày ẩm ương, chuyển mùa. Sự cân bằng ấy cũng là lý do món ăn dân dã này được lưu giữ qua nhiều thế hệ.

Thưởng thức chả lá lốt ngon nhất là khi vừa vớt khỏi chảo, lớp vỏ còn giòn, nhân nóng hổi, bốc hương thơm. Món này ăn cùng cơm trắng, bún tươi hay cuốn với rau sống, chấm nước mắm tỏi ớt chua ngọt hoặc mắm nêm đều bắt vị.