Thế giới 24h: Nga - Mỹ bất ngờ hoãn họp chuẩn bị thượng đỉnh Trump - Putin

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Cuộc họp giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov dự kiến tuần này để chuẩn bị cho thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin tại Budapest đã “bị hoãn”, theo truyền thông Mỹ.

Ông Putin và ông Trump chụp ảnh lưu niệm trong cuộc gặp tại Anchorage, bang Alaska (Mỹ) hồi tháng 8 (ảnh: Nhà Trắng)

Cuộc gặp giữa ông Rubio và ông Lavrov bị hoãn

CNN ngày 21/10 dẫn một nguồn tin giấu tên từ Nhà Trắng cho biết, cuộc gặp giữa ngoại trưởng Nga và Mỹ hiện đang bị tạm hoãn, tuy nhiên ông Rubio và ông Lavrov có thể sẽ tiếp tục trao đổi thêm trong tuần này. Nguyên nhân được cho là do sự khác biệt sâu sắc về quan điểm giữa hai bên trong việc tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine.

Tổng thống Trump từng tuyên bố ông Marco Rubio sẽ dẫn đầu các cuộc gặp khởi động trong tuần tới để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh sau đó.

Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả cuộc điện đàm gần đây giữa ông Rubio và ông Lavrov là cuộc thảo luận về "các bước tiếp theo", nhằm tạo điều kiện cho một giải pháp bền vững cho xung đột Nga-Ukraine theo tầm nhìn của Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, phía Nga cho rằng không có một "mốc thời gian cụ thể" nào được ấn định cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Putin, và không thể hoãn lại điều gì khi chưa có lịch trình chính thức.

Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 21/10 nhấn mạnh rằng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nghiêm túc cho cuộc gặp quan trọng này.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cũng đồng tình, khẳng định cuộc gặp giữa ông Lavrov và ông Rubio chỉ là ý tưởng ban đầu và việc bàn bạc vẫn đang trong quá trình chuẩn bị, nhấn mạnh rằng mọi tiếp xúc quan trọng phải diễn ra không vội vàng.

Cuộc điện đàm gần đây giữa ông Rubio và ông Lavrov được mô tả là “mang tính xây dựng” theo Kremlin, tập trung vào việc thực thi những thỏa thuận đạt được giữa ông Trump và ông Putin trong cuộc gặp gần nhất tại Alaska hồi tháng 8.

Tuy nhiên, phía Mỹ cho rằng Nga vẫn giữ quan điểm cực đoan và ông Rubio có thể sẽ không đề xuất tiến hành cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo trong tuần tới, khiến kỳ vọng về một hội nghị thượng đỉnh nhanh chóng bị hạ thấp.

Hiện tại, cả hai bên tiếp tục liên lạc để chuẩn bị kỹ lưỡng cho các cuộc gặp có thể diễn ra trong tương lai, trong bối cảnh các vấn đề về Ukraine và các chủ đề song phương khác vẫn đang là trọng tâm đàm phán.

EU ủng hộ đề xuất ngừng bắn, giữ nguyên “ranh giới” hiện tại

Kế hoạch ngừng bắn của ông Trump tại Ukraine được giới lãnh đạo châu Âu ủng hộ. Ảnh: Getty

Theo Reuters, các nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm đại diện từ Anh, Pháp, Đức và Liên minh châu Âu (EU), ngày 21/10 đã ra tuyên bố chung cùng với Ukraine, bày tỏ sự ủng hộ đối với lời kêu gọi của Tổng thống Mỹ Donald Trump về một lệnh ngừng bắn dọc theo các ranh giới hiện tại trên chiến trường.

“Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ lập trường của Tổng thống Trump rằng giao tranh cần chấm dứt ngay lập tức, và vị trí kiểm soát hiện tại của hai bên nên là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán”, tuyên bố chung nêu.

Tuyên bố chung cũng cho biết các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ nhóm họp vào cuối tuần này tại hội nghị thượng đỉnh EU, đồng thời tham dự cuộc họp trong khuôn khổ “liên minh tự nguyện” gồm các quốc gia châu Âu ủng hộ Ukraine. Ông Zelensky dự kiến sẽ tham dự cuộc họp này tại London vào ngày 24/10.

Liên minh tự nguyện – do Pháp và Anh khởi xướng từ tháng 2 năm nay – đã tiến hành thảo luận trong nhiều tháng qua ở nhiều cấp độ khác nhau nhằm xác định các phương án hỗ trợ quân sự cho Ukraine và ngăn chặn Nga tấn công trở lại sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn cuối cùng.

“Chúng ta cần tăng cường áp lực lên nền kinh tế và ngành công nghiệp quốc phòng của Nga cho đến khi ông Putin sẵn sàng đàm phán hòa bình. Chúng tôi đang phát triển các biện pháp nhằm sử dụng toàn bộ giá trị tài sản có chủ quyền của Nga đang bị phong tỏa, để Ukraine có nguồn lực cần thiết”, tuyên bố chung ngày 21/10 nhấn mạnh.

Ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến gặp nhau tại Budapest, thủ đô của Hungary, quốc gia thành viên NATO và EU, vẫn duy trì mối quan hệ thân thiện với Moscow trong suốt thời gian diễn ra cuộc xung đột Nga – Ukraine.

Nga gần đây yêu cầu Ukraine nhượng thêm lãnh thổ trước khi ngừng bắn, trong khi Kiev và các đồng minh châu Âu lâu nay vẫn kêu gọi chấm dứt giao tranh ngay lập tức để mở đường cho đàm phán.

Ông Trump đã đưa ra đề xuất ngừng bắn dựa trên “ranh giới hiện tại” sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hôm 17/10.

Ông Zelensky sẵn sàng gặp ông Trump, ông Putin ở Hungary

Ông Zelensky gặp ông Trump hôm 17/10 (ảnh: Reuters)

Trả lời báo giới hôm 20/10, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, ông sẵn sàng tham dự hội nghị thượng đỉnh ở Budapest (thủ đô Hungary) nếu được mời.

“Nếu tôi được mời đến Budapest, nếu đó là lời mời theo hình thức gặp nhau ba bên hoặc tham gia ngoại giao kiểu con thoi, tức là Tổng thống Trump gặp ông Putin và Tổng thống Trump gặp tôi, dù là hình thức nào tôi cũng đồng ý”, ông Zelensky nói.

Tuy nhiên, ông Zelensky cũng tỏ ra không hài lòng khi hội nghị thượng đỉnh Nga – Mỹ được tổ chức tại Hungary.

“Tôi không tin một vị thủ tướng không ủng hộ Ukraine có thể làm được điều gì tích cực cho người dân Ukraine, hay đơn giản là đóng góp một cách cân bằng”, ông Zelensky nói, ám chỉ Thủ tướng Hungary Viktor Orban.

Theo ông Zelensky, ông Putin và ông Trump có thể gặp nhau ở Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Sĩ, Áo, Vatican, Ả Rập Saudi hoặc Qatar.

Người phát ngôn Điện Kremlin – ông Dmitry Peskov – hôm 20/10 cho biết, Budapest được chọn làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh vì Thủ tướng Hungary Orban có mối quan hệ tốt với cả ông Trump và ông Putin.

EU cấm nhập khẩu khí đốt Nga

Trong tuyên bố hôm 20/10, Hội đồng châu Âu (EUCO) cho biết, việc ký kết các hợp đồng nhập khẩu khí đốt mới từ Nga sẽ bị cấm ở Liên minh châu Âu (EU) kể từ ngày 1/1/2026. Đối với các hợp đồng nhập khẩu khí đốt ngắn hạn, ký kết trước ngày 17/6/2025, sẽ được phép duy trì đến ngày 17/6/2026. Các hợp đồng nhập khẩu dài hạn sẽ được phép tiếp tục đến ngày 1/1/2028.

Đường ống dẫn khí tại trạm Atamanskaya ở vùng Amur, Nga (ảnh: Reuters)

Theo EUCO, quy định mới tạo điều kiện cho “các nước thành viên không giáp biển, bị ảnh hưởng bởi những thay đổi về tuyến đường cung cấp khí đốt” có thời gian để sửa đổi hợp đồng ký với Nga.

Theo Ukrainska Pravda, có 2 nước bỏ phiếu chống về quyết định này, là Hungary và Slovakia.

Khí đốt từ Nga hiện chiếm 12% lượng khí đốt nhập khẩu của EU, giảm so với mức 45% trước tháng 2/2022. Trong khối EU, 3 nước là Hungary, Pháp và Bỉ vẫn nhập khẩu khí đốt từ Nga.

Theo Reuters, quyết định cấm nhập khẩu khí đốt Nga chỉ cần sự ủng hộ của “đa số” các nước thành viên EU (ít nhất là 55%). Điều này có nghĩa là sự phản đối với một hoặc 2 quốc gia riêng lẻ không có tác dụng.

Ông Trump tiếp tục cảnh báo Ấn Độ

Phát biểu hôm 20/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc lại rằng, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã cam kết ngừng mua dầu của Nga. Ông Trump cảnh báo, Ấn Độ sẽ tiếp tục chịu mức thuế quan “khổng lồ” nếu từ chối thực hiện.

“Tôi đã nói chuyện với Thủ tướng Modi của Ấn Độ và ông ấy nói rằng Ấn Độ sẽ ngừng mua dầu Nga”, ông Trump nói.

Hôm 16/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal cho biết, ông không nắm được bất kỳ cuộc điện đàm nào giữa Thủ tướng Modi và Tổng thống Trump về việc Ấn Độ có thể ngừng nhập khẩu dầu Nga.

Khi được hỏi về thông tin này, ông Trump (hôm 20/10) nói: “Nếu họ đã nói như vậy, thì họ sẽ tiếp tục phải trả mức thuế quan khổng lồ, điều mà họ không hề mong muốn”.

Theo ước tính của công ty phân tích dữ liệu hàng hóa Kpler (Bỉ), lượng dầu Nga nhập khẩu vào Ấn Độ dự kiến tăng khoảng 20% trong tháng 10.