Taylor Swift và cuộc "giải cứu" ngoạn mục cho đĩa nhạc khỏi vòng thuế quan của ông Trump

Sự kiện: Kinh tế thế giới
00:00 / 0:00
Chuẩn
Tốc độ đọc

Trong khi hàng loạt mặt hàng nhập khẩu vào Mỹ phải chịu thuế mới từ chính quyền Trump, các đĩa nhạc vinyl (còn gọi là đĩa than, đĩa nhựa), CD và băng cassette vẫn “bình an vô sự”. Quy định đặc biệt có từ thời Chiến tranh Lạnh đã giúp bảo vệ một trong những mảng tăng trưởng nhanh nhất của ngành công nghiệp âm nhạc – trong đó Taylor Swift là cái tên dẫn đầu.

Đĩa nhạc vật lý được miễn thuế

Cuối tháng 8, chính quyền Trump đã thu hẹp phạm vi miễn thuế “de minimis” – quy định cho phép hàng hóa có giá trị dưới 800 USD được nhập khẩu vào Mỹ mà không phải chịu thuế. Hàng loạt sản phẩm nhập khẩu giá rẻ chịu tác động từ động thái này. Tuy nhiên, đĩa vinyl, CD và cassette không nằm trong diện bị áp thuế.

Lý do nằm ở Tu chính án Berman, được đưa vào Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế từ thời Chiến tranh Lạnh. Quy định này cấm Tổng thống Mỹ can thiệp vào dòng chảy của các “tài liệu thông tin”, bao gồm sách, tác phẩm nghệ thuật và các sản phẩm âm nhạc vật lý.

“Nếu đĩa vinyl bị đánh thuế, giá bán lẻ có thể tăng lên 40–50 USD mỗi chiếc,” giáo sư Ralph Jaccodine, Trường Âm nhạc Berklee, nói với CNBC. Việc giữ nguyên miễn thuế giúp giá bán ổn định, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và cả ngành công nghiệp.

Taylor Swift biểu diễn trên sân khấu trong chuyến lưu diễn The Eras Tour tại Sân vận động Wembley vào ngày 21/6/2024, tại London.

Taylor Swift biểu diễn trên sân khấu trong chuyến lưu diễn The Eras Tour tại Sân vận động Wembley vào ngày 21/6/2024, tại London.

Miễn thuế tác động thế nào đến thị trường âm nhạc Mỹ?

Thị trường đĩa nhạc vật lý đang tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là đĩa vinyl. Trong thập kỷ qua – nhất là thời kỳ đại dịch – doanh số bán vinyl bùng nổ nhờ nhóm khách hàng trẻ và xu hướng hoài cổ. Theo Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Mỹ (RIAA), doanh thu từ đĩa vinyl hiện chiếm gần 75% tổng doanh thu từ âm nhạc vật lý tại Mỹ, tăng gần 20% kể từ năm 2020.

Các hãng thu âm lớn như Universal Music Group (UMG) hưởng lợi đáng kể. Album “The Tortured Poets Department” của Taylor Swift đã bán được 3,49 triệu bản (cả vật lý và kỹ thuật số), giúp doanh thu quý II/2024 của UMG tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu từ đĩa vật lý tăng riêng 14,4%.

Dù doanh số có sụt nhẹ khi chưa có album mới của Swift trong quý gần đây, các chuyên gia dự báo album “The Life of a Showgirl”, phát hành vào đầu tháng 10, có thể lập kỷ lục mới với hơn 1 triệu bản vinyl bán ra trong tuần đầu tiên.

Không phải ai cũng vui mừng. Một số nhà sản xuất đĩa vinyl tại Mỹ cho rằng miễn thuế khiến họ mất cơ hội kinh doanh. “Chúng tôi ủng hộ việc áp thuế để thúc đẩy sản xuất trong nước,” Alex Cushing – đồng sáng lập hãng Hand Drawn Records tại Dallas – nói.

Phần lớn đĩa vinyl hiện được sản xuất ở nước ngoài, trong đó tập đoàn GZ Media (Cộng hòa Séc) là nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Nếu áp thuế, chi phí sẽ đội lên và cuối cùng người tiêu dùng phải gánh, theo CEO GZ Michal Štěrba.

Cushing lập luận rằng, nếu có thuế, nhiều đơn hàng sẽ chuyển về Mỹ, tạo thêm việc làm. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận các nhà máy trong nước hiện chưa đủ năng lực để đáp ứng nhu cầu khổng lồ của những album như của Taylor Swift.

Vì sao Gen Z lại chuộng vinyl đến vậy?

Dù các nền tảng như Spotify thống trị cách nghe nhạc, thu nhập từ streaming rất thấp – trung bình chỉ 0,003–0,005 USD mỗi lượt nghe. Trong khi đó, nghệ sĩ có thể nhận từ 10 - 25% tiền bản quyền cho mỗi đĩa vật lý bán ra.

“Trừ một số ít ngôi sao, hầu hết không thể sống nhờ tiền streaming,” Jaccodine nói. “Bán đĩa, vé diễn, áo, mũ… vẫn là nguồn thu chủ lực.”

Taylor Swift là ví dụ điển hình: tour diễn Eras Tour thu về hơn 2 tỷ USD tiền vé trong hai năm, cao hơn nhiều so với 200 - 400 triệu USD cô kiếm được từ các nền tảng phát nhạc trực tuyến cùng kỳ.

Sức mua của thế hệ Z là động lực chính cho sự trở lại của vinyl. Theo khảo sát tại Anh đầu năm 2024, gần 60% người trong độ tuổi 18 - 24 nghe nhạc từ các định dạng vật lý – tỷ lệ cao nhất trong mọi nhóm tuổi.

Trào lưu sưu tầm các “phiên bản đặc biệt” (variant) với bìa khác nhau, đĩa màu hoặc nội dung độc quyền cũng góp phần tạo nên cơn sốt. Trên TikTok, các video “vinyl haul” - khoe bộ sưu tập đĩa hiếm – thu hút hàng triệu lượt xem. “Giống như chơi Pokémon vậy, bạn phải sưu tập cho đủ,” Tayra McDaniels, một fan 24 tuổi của Taylor Swift, chia sẻ.

Nhiều chuyên gia cho rằng đây cũng là phản ứng ngược với “mệt mỏi kỹ thuật số”: “Người trẻ đã quen trả phí để nghe nhạc mà không sở hữu gì. Vinyl mang lại cảm giác nắm giữ thật sự,” Cushing nói.

Việc chính quyền Tổng thống Trump chấm dứt chính sách miễn thuế đối với các đơn hàng nhỏ từ Trung Quốc và áp thuế cao ngất ngưởng có thể làm đảo lộn...

Chia sẻ
Gửi góp ý
Lưu bài Bỏ lưu bài
Theo Phương Nhi (Theo CNBC) ([Tên nguồn])
Kinh tế thế giới Xem thêm
Báo lỗi nội dung
GÓP Ý GIAO DIỆN