Lo thủy điện xóa sổ thác Năm Tầng

Chủ đầu tư đang hoàn tất các thủ tục để xây dựng nhà máy thủy điện trên khu vực thắng cảnh thác Năm Tầng (tỉnh Đắk Nông).

Năm 2011, UBND tỉnh Đắk Nông cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty CP Thủy điện Đắk Nông để xây dựng Nhà máy Thủy điện Đắk R’kéh (huyện Đắk R’lấp). Dự kiến nhà máy có công suất 5 MWh, tổng vốn đầu tư gần 130 tỉ đồng. Vị trí xây dựng cách đỉnh thác Năm Tầng khoảng 200 m về phía thượng nguồn và chiếm dụng 268 ha đất, phần lớn là diện tích đất rừng thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Cát Tiên.

Chậm tiến độ

Do chủ đầu tư thiếu nguồn lực cùng với một số vướng mắc khác, tháng 10-2015, UBND tỉnh Đắk Nông đồng ý thay đổi chủ đầu tư xây dựng Nhà máy Thủy điện Đắk R’kéh là Công ty CP Thủy điện Đại An (viết tắt Công ty Đại An). UBND tỉnh Đắk Nông cũng ra hạn định khởi công dự án là ngày 1-1-2017. Quá thời hạn trên công ty không khởi công theo quy định, tỉnh sẽ thu hồi chủ trương đầu tư và không chịu trách nhiệm về các khoản chi phí mà công ty bỏ ra để thực hiện dự án. Sau đó, chủ đầu tư mới cũng không triển khai xây dựng theo đúng tiến độ nên vào tháng 6-2018, Công ty Đại An lại được Sở Kế hoạch và Đầu tư Đắk Nông giãn tiến độ đầu tư dự án sang từ đầu 2019 đến cuối 2020. Sau hàng loạt điều chỉnh, hiện nay, dự án còn chiếm hơn 19 ha đất.

Ông Bùi Văn Xướng (ngụ thôn 14, xã Đắk Sin, huyện Đắk R’lấp) lo ngại thủy điện ảnh hưởng đến vẻ đẹp tự nhiên của thác Năm Tầng. Gia đình ông cùng một số hộ dân sống gần chân thác đã có đơn kiến nghị gửi tới các ngành chức năng đề nghị xem xét lại.

Lo thủy điện xóa sổ thác Năm Tầng - 1

Nơi dự kiến xây dựng Nhà máy Thủy điện Đắk R’kéh là thắng cảnh thác Năm Tầng Ảnh: Tuấn Khang

"Khoảng 5-7 năm trở lại đây, lượng khách du lịch đến tham quan thác Năm Tầng giảm nhiều. Chúng tôi mong muốn nhà nước quan tâm đầu tư để phát triển tiềm năng du lịch để bảo tồn thắng cảnh tuyệt đẹp này" - ông Xướng kiến nghị.

Xây thủy điện để thác đẹp hơn (!?)

Theo báo cáo của UBND huyện Đắk R’Lấp, người dân phát hiện thác Năm Tầng từ năm 1983. Thác dài hơn 1.000 m, bề ngang khoảng 30 m. Các lớp đá trên mặt thác được chia làm 5 tầng, nước trong vắt chảy trải đều khắp mặt đá. Nguồn nước khá dồi dào và ổn định quanh năm, bảo đảm cung cấp cho việc tưới tiêu của người dân. Hiện mỗi năm có khoảng 4.000-5.000 lượt khách đến vui chơi, thưởng ngoạn.

Nhận định thắng cảnh thác Năm Tầng sẽ thu hút khách du lịch và cần được quy hoạch, đầu tư bài bản để vừa bảo tồn vẻ đẹp tự nhiên vừa bảo đảm phục vụ nhu cầu của du khách, UBND huyện Đắk R’lấp kiến nghị các ngành chức năng khi thẩm định chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án thủy điện Đắk R’kéh phải có phương án vận hành, duy trì nguồn nước, cảnh quan để bảo đảm tiềm năng phát triển du lịch.

Ông Trần Ngọc Trường, Chủ tịch UBND xã Hưng Bình, cho biết du khách thập phương đã đổ xô về đây thưởng ngoạn. Thác nước rất đẹp, người dân và chính quyền địa phương mong muốn bảo tồn. "Nếu vừa làm thủy điện vừa bảo tồn thác nước rất khó. Thủy điện chặn dòng, lấy nước theo đường ống về nhà máy phát điện thì làm sao thác có nước!" - ông Trường nói.

Trong khi đó, đại diện Công ty Đại An cho hay sau khi mua lại dự án, công ty đã điều chỉnh từ diện tích chiếm dụng hơn 260 ha còn 19 ha để không ảnh hưởng đến đất rừng và đất lúa nước. Việc xây dựng nhà máy thủy điện sẽ tăng cường mỹ quan cho thác chứ không phải mất mỹ quan như người dân phản ánh. Cụ thể, sau khi xây dựng, nhà máy thủy điện và đường ống dẫn nước sẽ là 1 điểm tham quan mới. "Đồng ý chặn dòng nước nhưng đập bé tí, dùng van sẽ điều tiết dòng nước xuống thác. Riêng đường ống đi không đụng gì đến cảnh quan thác, không ảnh hưởng đến môi trường" - đại diện công ty này quả quyết.

Công ty Đại An đã đề nghị các sở - ngành chức năng tỉnh Đắk Nông chấp thuận chủ trương xây dựng khu du lịch sinh thái thác Năm Tầng với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 30 tỉ đồng. "Nếu một doanh nghiệp khác vào đầu tư du lịch thì chắc chắn sẽ mâu thuẫn về lợi ích nhưng đến nay, ngành chức năng chưa chấp thuận chủ trương đầu tư" - đại diện nói trên cho biết thêm.

Rà soát lại

Ông Ngô Thế Tùng, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông, cho biết trước đây, dự án đã được đánh giá tác động môi trường. Đến năm 2015, dự án chuyển nhượng cho Công ty Đại An, có nhiều điều chỉnh quy định pháp luật cũng thay đổi nên nhất thiết phải đánh giá lại. Sở đã ràng buộc một số yêu cầu như làm thủy điện nhưng phải bảo đảm cảnh quan, duy trì nguồn nước, không phá vỡ thác du lịch. Lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo rà soát, đánh giá toàn diện dự án này.