Ukraine được EU “bơm” thêm 4,7 tỷ USD, Nga cảnh báo việc sử dụng sản đóng băng

Bộ Tài chính Ukraine ngày 1/10 cho biết nước này đã nhận khoản giải ngân mới trị giá 4 tỷ euro (4,7 tỷ USD) từ Liên minh châu Âu (EU).

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trò chuyện với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen. Ảnh: Lieber Institute.

Khoản tiền nằm trong khuôn khổ sáng kiến mang tên ERA do G7 khởi xướng. Đây là cơ chế cung cấp khoản vay cho Kiev, được hoàn trả từ lợi nhuận sinh ra từ khối tài sản Nga đang bị đóng băng ở châu Âu.

Tổng số tiền mà Ukraine sẽ nhận từ EU trong gói hỗ trợ này lên tới 18,1 tỷ euro, trong đó Kiev đã nhận được 14 tỷ euro. Phần còn lại dự kiến được chuyển giao trước cuối năm 2025. Số vốn này sẽ được dùng để trang trải các khoản chi ngân sách ưu tiên trong lĩnh vực xã hội, quân sự và tái thiết.

“EU đã trở thành nhà tài trợ ngân sách trực tiếp lớn nhất cho Ukraine kể từ tháng 2/2022, với tổng cộng 62,5 tỷ euro. ERA đang là công cụ quan trọng để đáp ứng nhu cầu ngân sách trong năm 2025”, Bộ trưởng Tài chính Ukraine Serhii Marchenko cho biết, theo tờ Ukrainska Pravda.

Trong khi đó, Moscow ngày 1/10 lên tiếng phản đối việc phương Tây tìm cách sử dụng tài sản đóng băng của Nga. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo rằng bất kỳ kế hoạch nào nhằm khai thác tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga cho Ukraine đều bị coi là “hành vi ăn cắp” và sẽ phải đối mặt với các vụ kiện pháp lý.

“Nếu ai đó muốn chiếm đoạt bất hợp pháp tài sản và quỹ dự trữ của chúng tôi, họ sẽ phải chịu truy cứu theo cách này hay cách khác. Đây là hành động vi phạm trắng trợn nguyên tắc bất khả xâm phạm tài sản”, ông Peskov nói ngày 1/10. Ông nhấn mạnh, các bước đi này “rốt cuộc sẽ phá hủy hoàn toàn niềm tin vào hệ thống tài chính phương Tây” và có thể gây phản tác dụng đối với chính các nước đang giữ phần lớn tài sản Nga.

Kể từ năm 2022, phương Tây đã phong tỏa khoảng 300 tỷ USD tài sản quốc gia Nga, trong đó gần hai phần ba được nắm giữ tại trung tâm thanh toán Euroclear ở Bỉ. Số tiền này đã sinh ra hàng tỷ euro lợi nhuận, và G7 từng đề xuất dùng khoản lợi nhuận đó để bảo đảm cho khoản vay hàng chục tỷ euro dành cho Kiev. Hầu hết kế hoạch của EU đến nay đều tránh việc tịch thu trực tiếp tài sản Nga do lo ngại vi phạm pháp lý và gây bất ổn tài chính toàn cầu.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen mới đây đưa ra ý tưởng gây quỹ 140 tỷ euro bằng cách sử dụng lợi nhuận từ tài sản Nga, trong đó một phần sẽ dành mua vũ khí sản xuất tại EU cho Ukraine. Nhiều nước thành viên đã lên tiếng phản đối, đặc biệt là Bỉ. Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cảnh báo kế hoạch này “đặt ra tiền lệ nguy hiểm”.

Moscow nhiều lần tuyên bố việc phong tỏa và tái phân bổ tài sản của Nga là bất hợp pháp, đồng thời khẳng định sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng.