Tính toán của ông Trump khi trừng phạt 2 tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga

Tổng thống Trump tính toán gì khi công bố lệnh trừng phạt vào 2 tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga là Rosneft và Lukoil?

Ngày 22-10, Mỹ công bố các biện pháp trừng phạt mới đối ngành xuất khẩu dầu mỏ của Nga, báo hiệu một sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, theo tờ The Guardian.

Các biện pháp được áp dụng đối với hai tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga là Rosneft và Lukoil, đánh dấu lần đầu tiên Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga kể từ khi Tổng thống Trump trở lại nắm quyền vào tháng 1.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng các lệnh trừng phạt là cần thiết vì Nga từ chối chấm dứt cuộc chiến Ukraine và hai tập đoàn năng lượng trên đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow.

Bộ Tài chính sẵn sàng hành động thêm nếu cần thiết để hỗ trợ nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt thêm một cuộc chiến nữa. Chúng tôi khuyến khích các đồng minh cùng tham gia và tuân thủ các biện pháp trừng phạt này” - Bộ trưởng Scott nhấn mạnh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska hồi tháng 8. Ảnh: WHITE HOUSE

Tổng thống Trump gọi các lệnh trừng phạt là "khủng khiếp", nhưng các chuyên gia vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về mức độ hiệu quả của các lệnh trừng phạt trong việc làm chậm cuộc xung đột và đưa Nga vào bàn đàm phán. Nhiều người cho rằng điều này phụ thuộc vào mức độ quyết liệt mà Mỹ thực thi các lệnh trừng phạt.

Nội dung lệnh trừng phạt

Các biện pháp trừng phạt do Bộ Tài chính Mỹ công bố sẽ đóng băng toàn bộ tài sản của Rosneft và Lukoil tại Mỹ, đồng thời cấm các công ty và cá nhân Mỹ giao dịch kinh doanh với hai tập đoàn này. Gói trừng phạt cũng bao gồm lệnh cấm đối với hàng chục công ty con của Rosneft và Lukoil.

Mỹ cũng đe dọa áp dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các tổ chức tài chính nước ngoài có quan hệ làm ăn với Rosneft và Lukoil.

Rosneft và Lukoil là hai công ty dầu mỏ lớn nhất tại Nga và chiếm gần một nửa lượng dầu thô xuất khẩu của Nga.

Vì sao là lúc này?

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái, ông Trump từng tuyên bố có thể chấm dứt cuộc chiến giữa Nga và Ukraine trong vòng “24 giờ”. Tuy nhiên, sau hơn 10 tháng trở lại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ ngày càng tỏ ra thất vọng vì thiếu tiến triển trong vấn đề này.

Quan điểm của ông Trump đối với cuộc chiến ở Ukraine cũng nhiều lần thay đổi. Tháng trước ông Trump nói rằng Ukraine có thể lấy lại toàn bộ lãnh thổ đã mất kể từ năm 2022. Tuần này ông Trump lại đề xuất khu vực Donbass của Ukraine nên được phân chia chia dựa theo tình hình chiến trường hiện tại, với phần lớn lãnh thổ sẽ nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Các biện pháp trừng phạt của Mỹ được áp dụng đối với hai tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga là Rosneft và Lukoil. Ảnh: EPA

Nỗ lực đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine lần nữa rơi vào vòng bất định sau khi Tổng thống Trump ngày 22-10 chính thức tuyên bố hủy cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin, dự kiến diễn ra tại thủ đô Budapest (Hungary) vào hai tuần tới. Ông Trump nói lý do là thiếu tiến triển trong các nỗ lực ngoại giao và cảm thấy thời điểm không thích hợp.

"Thành thật mà nói, điều duy nhất tôi có thể nói là, mỗi lần tôi nói chuyện với ông Vladimir [Putin], tôi đều có những cuộc trò chuyện tốt đẹp, nhưng rồi chúng chẳng đi đến đâu cả. Chúng chẳng đi đến đâu cả" - ông Trump nói.

Ông Trump đã chống lại áp lực từ các đồng minh trong quốc hội Mỹ nhằm áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mới lên Nga nhưng việc Moscow không muốn thay đổi lập trường về cuộc chiến Ukraine cùng với sự vận động hành lang liên tục từ các đồng minh châu Âu dường như đã làm thay đổi tính toán của ông.

Liệu các biện trừng phạt có hiệu quả?

Ngành năng lượng đóng góp 1/4 ngân sách nhà nước Nga, do đó các biện pháp trừng phạt mới sẽ làm hạn chế hơn nữa khả năng kinh doanh của Rosneft và Lukoil, gây sức ép lên Moscow.

Ông Marshall Billingslea - một quan chức Bộ Tài chính Mỹ trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump - cho biết mối đe dọa nhắm vào các ngân hàng có giao dịch với cả hai công tập đoàn này là một trong những biện pháp quan trọng nhất, vì nó sẽ gây khó khăn hơn cho các công ty nhập khẩu dầu thô của Nga.

“Ngay cả khi các nhà máy lọc dầu Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ muốn tiếp tục mua dầu Nga, ngân hàng của họ có thể sẽ nói ‘không’” - ông Billingslea nói.

Trong khi đó, chuyên gia Thomas Graham - thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (Mỹ) - cho rằng nếu Nhà Trắng nghĩ rằng các lệnh trừng phạt trên sẽ dẫn đến sự thay đổi căn bản trong hành vi của Điện Kremlin hoặc chính sách của Nga, thì họ “đang tự lừa dối mình”.

Một số nhà quan sát thì cho rằng dòng chảy dầu mỏ của Nga sang Ấn Độ - quốc gia đã trở thành người mua dầu Nga lớn trong ba năm qua - có thể sụt giảm mạnh do các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ. Theo chuyên gia Thomas O’Donnell thuộc Trung tâm nghiên cứu Wilson (Mỹ), ông Trump đã thúc giục Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi chấm dứt việc nhập khẩu dầu Nga và các biện pháp mới này có thể đẩy nhanh tiến trình đó bằng cách cung cấp cho các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ một phương tiện để chấm dứt các hợp đồng đã bị ràng buộc trong nhiều năm.

“Đây là một bước đi rất quan trọng, có thể ảnh hưởng rất lớn đến vị thế của Nga trên thị trường dầu mỏ toàn cầu” - ông O’Donnell nhận định.

Tuy nhiên, tác động thực sự của các biện pháp mới sẽ phụ thuộc vào mức độ quyết liệt của Mỹ trong việc thực thi các cảnh báo đối với các tổ chức tài chính vẫn làm ăn với Rosneft và Lukoil.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden trước đây đã không áp đặt trừng phạt lên hai tập đoàn này, do lo ngại rằng động thái như vậy có thể đẩy giá năng lượng tăng cao trong bối cảnh lạm phát còn nhiều thách thức.

Đã có những dấu hiệu ban đầu vào ngày 23-10 cho thấy các lệnh trừng phạt đã có tác động, với các báo cáo cho biết Ấn Độ và Trung Quốc - những khách hàng năng lượng lớn nhất của Nga - đã ngừng nhập khẩu dầu của Nga. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu các biện pháp này có buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán hay không.

Bình luận về các lệnh trừng phạt, Tổng thống Putin mô tả đó là một "động thái không thân thiện" và không thúc đẩy quan hệ Nga-Mỹ. Đồng thời, ông Putin lưu ý rằng các hạn chế mới sẽ không có tác động đáng kể đến nền kinh tế Nga.

Tổng thống Putin cũng cho rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ là một nỗ lực khác của Washington nhằm gây áp lực lên Moscow và nhấn mạnh rằng "không một quốc gia nào tự trọng lại hành động dưới áp lực", theo đài RT.

Những bước tiếp theo của Mỹ

Các đồng minh của Ukraine tiếp tục thúc giục Tổng thống Trump mở rộng sự hỗ trợ cho Kiev, trong đó có kế hoạch sử dụng tài sản của Nga bị đóng băng từ đầu cuộc chiến để tài trợ cho quốc phòng Ukraine.

Tuần này, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) dự kiến ​​sẽ thông qua khoản vay không lãi suất trị giá 160 tỉ USD cho Ukraine, được bảo đảm bằng tài sản của Nga bị đóng băng tại châu Âu. Tuy nhiên, các báo cáo cho biết Mỹ đã rút lại sự ủng hộ đối với kế hoạch này.

Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky cũng đã tiếp tục vận động Washington cung cấp vũ khí tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Những nỗ lực nhằm đảm bảo tên lửa Tomahawk trong cuộc gặp tại Nhà Trắng tuần trước đã thất bại sau khi ông Trump có cuộc điện đàm với ông Putin.

Ông Putin lên tiếng sau khi Mỹ áp đặt trừng phạt hai tập đoàn dầu khí Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 23/10 lên án gói trừng phạt mới của Mỹ, cho rằng đây là nỗ lực nhằm “ép buộc” Moscow, đồng thời khẳng định Nga sẽ...

Bấm xem >>