Làng F1 tưởng nhớ Senna: Di sản nhiều ý nghĩa

Những ngày qua đường đua Autodromo Enzo e Dino ở Imola – Ý là địa điểm được rất nhiều VĐV đua xe thể thao cùng hàng ngàn fan hâm mộ toàn cầu hướng đến nhân dịp lễ kỷ niệm 20 năm ngày mất của hai tay đua Ayrton Senna và Roland Ratzenberger ở San Marino GP 1994.

Lễ tưởng niệm diễn ra vào lúc 14h27’ (giờ địa phương) tại đúng vị trí và thời gian chiếc xe của Ayrton Senna đâm vào góc cua Tamburello và tử nạn. Trong thời gian từ ngày 1-4/5 đường đua này được mở cửa để tất cả cùng có thể đến và tưởng niệm lại sự kiện này. Hàng loạt ngôi sao thể thao như Chủ tich FIA Jean Todt, ông Niki Lauda, cựu đồng đội của Senna - Gerhard Berger,Fernando Alonso, Kimi Raikkonen, tay đua MotoGP Valentino Rossi đã tham dự sự kiện này.

Lật lại lịch sử, chặng đua San Marino GP 1994 có lẽ đó là một trong những chặng đua đen tối nhất trong lịch sử Thể thức 1 đương đại. Ngay từ ngày chạy thử đầu tiên 29/4, tay đua trẻ Rubens Barrichello khi đó mới chỉ thi đấu mùa thứ 2 trong sự nghiệp của mình đã gặp phải tai nạn nghiêm trọng tại góc cua Variante Bassa khi đâm xe thẳng vào rào chắn. Barrichello bị bất tỉnh và ngay lập tức được đưa đi cấp cứu bằng trực thăng với chẩn đoán đa chấn thương vùng mặt và gãy tay. May mắn thay chấn thương này không quá nghiêm trọng và không ảnh hưởng đến sự nghiệp của Barrichello mặc dù anh không thể thi đấu tiếp tục tại San Marino GP năm đó.

Ngày 30/4 năm đó còn được đánh giá là đen tối hơn. Trong buổi chạy phân hạng tay đua Roland Ratzenberger người Áo sau vòng chạy đầu tiên của mình đã bị hư hỏng nhẹ cánh gió trước, thay vì vào pit stop thay thế cánh gió mới anh đã quyết định tiếp tục chạy để cạnh tranh vị trí. Ở đoạn thẳng dài dưới tốc độ cao đã phá hủy cánh gió trước của Ratzenberger khiến nó không còn lực downforce bám đường và đâm thẳng vào bức tường bê tông ở góc cua Villeneuve với tốc độ 314,9km/h. Ngay lập tức Ratzenberger được xe cứu thương đưa đến sân đỗ máy bay và đưa đến bệnh viện nhưng cú đâm trực diện vào tường chắn quá mạnh khiến anh tử vong khi vừa đến bệnh viện, nguyên nhân tử vong được xác định là do vỡ xương sọ.

Hiện trường vụ tại nạn của Senna

Không khí đường đua Imola bao trùm một màu tang tóc bởi vào ngày đua chính thức hôm 1/5/1994. Chặng đua bắt đầu bằng sự cố JJ Lehto của đội đua Benetton - Ford va chạm với Pedro Lamy của đội đua Lotus - Mugen Honda khiến cho bánh xe bay lên khán đài và làm cho một số khán giả bị thương. Cuộc đua sau đó trở lại ở vòng thứ 6 thì sang đến vòng thứ 7 khi Ayrton Senna đang dẫn đầu đoàn đua thì ở góc cua Tamburello chiếc xe của anh bị trượt khỏi đường đua với tốc độ 307km/h, mặc dù hệ thống phanh vẫn làm việc nhưng chiếc xe đâm thẳng vào bức tường chắn bê tông với vận tốc 233km/h.

Senna được các nhân viên y tế đưa ra khỏi chiếc xe trong tình trạng mất máu đáng kể, đồng tử giãn, não không có phản xạ, anh được đưa ngay đến bệnh viện nhưng cũng không qua khỏi bởi tình trạng chấn thương quá nặng. Theo điều tra, vụ tai nạn làm bánh trước văng thẳng vào đầu Senna kèm theo một thanh giằng xuyên qua mũ bảo hiểm đâm vào thái dương bên phải. Nguyên nhân tử vong được xác định là gãy xương hộp sọ, tổn thương não và động mạch thái dương vỡ, mất máu quá nhiều. Nguyên nhân vụ tai nạn mãi nhiều năm sau với được làm sáng tỏ là do lỗi hệ thống lái khiến chiếc xe bị mất điều khiển hoàn toàn.

Những tại nạn đau thương này đã chấm dứt 12 năm không có tử vong trên đường đua Thể thức 1 và làm thế giới mất đi một trong những tay đua tài năng nhất. Ngay trước chặng đua bản thân Ayrton Senna đang có ý định bàn bạc cùng các tay đua thành lập Hiệp hội tay lái GP với tiêu chí đảm bảo an toàn hơn nữa cho các tay đua Thể thức 1. Để tưởng nhớ đến những tay lái tử nạn tại Imola, ngay ở chặng đua sau đó tại Monaco GP, hai vị trí xuất phát đầu tiên được bỏ trống và sơn cờ Brazil và Áo để tưởng niệm Ayrton Senna và Roland Ratzenberger.

Các ngôi sao thể thao và người hâm mộ trong buổi lễ tưởng niệm Senna.

Cái chết của các tay đua là lời cảnh tỉnh cho tất cả vào thời điểm đó. Kể từ đó tiêu chí của FIA là luôn đặt mục tiêu đảm bảo an toàn cho các tay lái, từ việc áp dụng thiết bị HANS bảo vệ đầu cho lái xe, cải tạo các đường đua, áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật mới cho chiếc xe F1... Tất cả sự phát triển của Thể thức 1 trong 20 năm qua chỉ để môn thể thao này hấp dẫn và an toàn hơn.

Sau vụ tai nạn và tử vong của Ayrton Senna thì trong suốt 20 năm qua có những vụ tại nạn nghiêm trọng như của Michael Schumacher tại Silverstone năm 1999, Robert Kubica tại Montreal năm 2007, Felipe Massa tại Budapest năm 2009 và Mark Webber ở Valencia năm 2010 nhưng nhờ có những phương tiện bảo hộ theo quy chuẩn an toàn mới nên tính mạng và sức khỏe của tay đua luôn được đảm bảo.

Như lời chủ tịch FIA – ông Jean Todt nói trong buổi lễ này: “Mục tiêu đua xe thể thao với tiêu chí an toàn được đặt lên hàng đầu và phải luôn phát triển nó. Đua xe thể thao hiện tại an toàn hơn bao giờ hết nhưng chúng ta phải luôn cảnh giác và cải thiện tiêu chuẩn an toàn, điều này không chỉ giúp ích cho lĩnh vực đua xe mà nó còn có thể áp dụng cho hệ thống đường giao thông công cộng. Thành quả này chính là “di sản” của Ayrton Senna và Roland Ratzenberger để lại cho chúng ta”.

Đúng như lời ông Todt đã nói, những gì Ayrton Senna để lại cho thế giới thể thao là không nhỏ, từ Brazil quê hương anh hay bất kỳ nơi nào trên thế giới, Senna luôn sống mãi trong lòng người hâm mộ như là một trong những tượng đài của Thể thức 1.