Lộ lý do máy móc "đồng nát" mở cửa tràn vào Việt Nam

Ông Phạm Thanh Sơn, Kiểm toán trưởng Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành VII tiết lộ một phần lý do máy móc cũ tràn về Việt Nam vì lỗi ở hệ thống thông quan tự động.

Nói điều này tại buổi triển khai nhiệm vụ ngành kiểm toán chiều 14/1, ông Sơn cho biết, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành VII đã có 2 cuộc kiểm toán chuyên đề về hệ thống công nghệ thông tin liên quan đến quản lý thu ngân sách Nhà nước tại Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan.

Lộ lý do máy móc "đồng nát" mở cửa tràn vào Việt Nam - 1

Một phần lý do máy móc cũ tràn về Việt Nam vì lỗi ở hệ thống thông quan tự động.

Riêng với Tổng cục Hải quan, theo ông Sơn, hệ thống thông quan điện tử của Tổng cục Hải quan dựa trên phần mềm do Nhật Bản tài trợ nhưng không được cập nhật thay đổi theo các chính sách thuế xuất nhập khẩu của Việt Nam từ tháng 7/2012.

Vấn đề là hệ thống này cũng không có chốt kiểm soát tự động để phân luồng vàng, luồng đỏ cho các mặt hàng máy móc cũ đã qua sử dụng.

Theo tính toán, hệ thống thông quan tự động và Cơ chế một cửa quốc gia đã tự động phân luồng xanh cho 7.900 tờ khai đối với mặt hàng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, trái với quy định.

Đây là lỗi mà hệ thống thông quan tự động và Cơ chế một cửa quốc gia chưa chặn được và là một trong các nguyên nhân góp phần dẫn đến tình trạng để máy móc cũ tràn về Việt Nam thời gian qua.

Cơ quan kiểm toán cũng nêu việc, trong suốt 2 năm, hệ thống công nghệ thông tin của Tổng cục Hải quan không cảnh báo, tiến hành cưỡng chế tự động với các tờ khai của doanh nghiệp có nợ vượt quá 90 ngày.

Vấn đề nữa tại hải quan là, đoàn kiểm toán phát hiện có hơn 54.000 bút toán do cán bộ nhập quyết định phải thu sau ngày nhận tiền. Việc này dẫn tới hệ thống công nghệ thông tin không phát hiện để tự động tính tiền chậm nộp và gây thất thu ngân sách trên 70 tỷ đồng.

Cơ quan kiểm toán cũng phát hiện hơn 211.000 tờ khai với tổng giá trị hàng hóa lên tới 15.886 tỷ đồng có tên hàng khai báo tương tự nhưng được phân loại vào các mã hàng hóa với thuế suất khác nhau.