Dự án "chuột nhắt thành voi" đội vốn 36 lần: ĐBQH đề nghị thanh tra toàn bộ

"Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được loại bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, lại là voi ma mút như vậy. Nhưng ở Việt Nam chúng ta, rất lạ là, có không ít những dự án nở dần như vậy".

ĐBQH nói về dự án nạo vét sông Sào Khê tỉnh Ninh Bình đội giá từ 72 tỷ đồng vọt lên tới 2.600 tỷ.

Phát biểu thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 28/5 về nội dung quản lý, sử dụng vốn, tài sản của nhà nước, ĐB Nguyễn Anh Trí - TP Hà Nội cho biết, báo cáo của Chính phủ cũng đã chỉ ra 5 vướng mắc, bất cập và cũng có 5 nguyên nhân gây ra vướng mắc, bất cập đó. Tuy nhiên, ông Trí cũng đề cấp thêm một số hiện tượng khác trong đó có  hiện tượng "đầu chuột đuôi voi" của kinh phí đầu tư cho các dự án, vừa qua cử tri giật mình với một dự án nạo vét sông Sào Khê với phê duyệt ban đầu là 72 tỷ, thế nhưng sau đó cứ nợ dần, nợ dần lên đến gần 2.600 tỷ, quả là qua sức tưởng tượng.

ĐB Nguyễn Anh Trí - TP Hà Nội

Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được loại bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, lại là voi ma mút như vậy. Nhưng ở Việt Nam chúng ta, rất lạ là, có không ít những dự án nợ dần như vậy. Trong tất cả các lĩnh vực đường xá, cầu cống, nhà máy, trường học, tượng đài, bệnh viện, cả vật thể và phi vật thể, toàn là trăm ngàn tỷ. Chúng tôi nghĩ Chính phủ lấy kinh tế ở đâu để bù vào. Ngân sách hằng năm đã được Quốc hội thông qua, đã phân bổ hết, tại sao lại làm khó cho Chính phủ như vậy?

Liên quan đến vấn đề của địa phương mình, ĐB Bùi Văn Phương (Phó đoàn ĐB tỉnh Ninh Bình) cũng đã bấm nút “xin có ý kiến” liên quan đến sông Sào Khê tỉnh Ninh Bình từ 72 tỷ lên tới 2.600 tỷ.

Ông Phương cho biết,  trước khi có Luật Đầu tư công vấn đề dự án đầu tư có điều chỉnh là hiện thực nhưng không phải dự án nào điều chỉnh đầu tư đều là sai, là không đúng, là mờ ám. Nếu chúng ta chỉ nhìn con số tròn từ 72 tỷ lên 2.600 tỷ người dân và cử tri sẽ băn khoăn trong công tác quản lý, điều hành nhà nước của chúng ta trong lĩnh vực đầu tư xây dựng thế nào mà để xảy ra như thế.

ĐB Bùi Văn Phương (Phó đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình)

“Dự án này bắt đầu từ năm 2001 cách đây 17 năm. Ban đầu mục tiêu là nạo vét sông phục vụ thủy lợi tưới tiêu sản xuất nông nghiệp nhưng vì sông Sào Khê chảy qua khu vực cố đô Hoa Lư nơi bến sông ngày xưa vua Lý Công Uẩn dời kinh đô ra Hà Nội. Nhân dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội nhà nước cho đầu tư để tôn tạo cố đô Hoa Lư. Sông Sào Khê chảy qua di sản thế giới Tràng An và Ninh Bình lại là vùng đất du lịch, cho nên dự án được điều chỉnh lại. Đầu tiên mục tiêu chỉ dành cho sản xuất nông nghiệp, sau đó dự án điều chỉnh với 4 mục tiêu là sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, tạo nền tảng một bước để Tràng An được công nhận là di sản thế giới, phục vụ cho giao thông thủy, phục vụ cho các công trình để phát triển du lịch. Chính vì yêu cầu đó, dự án được điều chỉnh lại.

Nguồn vốn ở đây không phải là toàn bộ vốn ngân sách nhà nước. Ngân sách nhà nước trong dự án này chỉ có khoảng 1.400 tỷ, số vốn còn lại là số vốn của doanh nghiệp và các nguồn vốn khác để kết hợp phát triển du lịch của địa phương. Chúng tôi nghĩ việc điều chỉnh dự án như thế để có được Ninh Bình hôm nay, có được cố đô Hoa Lư được tôn tạo, có được di sản Tràng An được cả thế giới biết đến và chúng ta tự hào về di sản đó trong đó có phần đóng góp của dự án này ở trong đó thì việc điều chỉnh đó là phù hợp và chúng ta làm hiệu quả nguồn vốn”- ông Phương chia sẻ.

Không đồng tình với cách giải thích của ĐB tỉnh Ninh Bình, ĐB Trương Trọng Nghĩa - TP Hồ Chí Minh đã thẳng thắn bày tỏ,  theo tài liệu ở đây chúng ta thấy đội vốn 36 lần từ 72 tỷ lên 2.500 tỷ. Đồng thời Ninh Bình cũng là nơi có số nợ đọng lớn, nợ đọng là 5.900 tỷ trong khi số vốn bố trí thì chỉ có 2.000 tỷ, chiếm 34% tổng nợ, có nghĩa là phần còn lại trên 65% chưa có phương án bố trí nguồn.

ĐB Trương Trọng Nghĩa - TP Hồ Chí Minh

“Tôi nghĩ trên thế giới này một dự án đầu tư phát triển tăng vốn hơn 30 lần như thế thì chúng ta không thể giải thích gì thêm được vì đầu tư phát triển quan trọng nhất của nó là chất lượng và hiệu quả. Dự án đó kéo dài chưa nói tham nhũng, tiêu cực là nó đã không có hiệu quả và không hiệu quả thì nó lại tác động ngược trở lại nền kinh tế, thua lỗ và nó là gánh nặng của nền kinh tế. Khi đội vốn và kéo dài thì không có hiệu quả.

Tôi đề nghị tốt nhất chúng ta thanh tra dự án này và từ thanh tra này, chúng ta đi đến kết luận đâu là khách quan, đâu là chủ quan. Nếu khách quan và đáng khen thưởng thì chúng ta khen thưởng, còn chỗ nào đáng khắc phục, đáng sửa chữa và phải rút kinh nghiệm chúng ta phải rút kinh nghiệm, tôi nghĩ giải trình ở đây không thể nào hết được. Trong trường hợp có hiện tượng như vậy tôi đề nghị tiến hành thanh tra, có kết luận để các đồng chí ở Ninh Bình khỏi băn khoăn, thắc mắc, cử tri thấy minh bạch, rõ ràng và người ta yên tâm”- ông Nghĩa nói.

Bày tỏ sự đồng tình với quan điểm của ĐB Trương Trọng Nghĩa, ĐB Nguyễn Anh Trí cho rằng, dự án nạo vét sông  Sào Khê khi “ nói trong đó chỉ có 1.400 tỷ tiền của nhà nước, còn lại là kêu gọi vốn. 1.400 tỷ không nhiều à? Có nở ra nhưng nở gấp 2-3 lần là quá đáng, còn nở nhiều như thế này thì nên xin làm một dự án khác. Tôi đã từng làm quản lý 5 dự án khi làm viện trưởng tôi biết, có nhưng chỉ chừng mực”.