Ung thư thận có liên quan với bệnh suy thận mạn không?

Ung thư thận là thương tổn ác tính của thận, chiếm khoảng 3% các ung thư của người lớn. Bệnh thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới và có tỷ lệ tử vong rất cao. Nhiều người mắc bệnh lý về suy thận mạn rất lo lắng liệu tình trạng bệnh lý có liên quan đến ung thư thận không?

Nguyên nhân của ung thư thận

Ung thư thận là những khối u phát triển từ các thành phần biểu mô và liên kết ở thận. Ở người trưởng thành, ung thư thận gặp chủ yếu là ung thư biểu mô tế bào thận - là những khối u phát triển từ tế bào biểu mô ống thận. Còn trẻ em gặp chủ yếu là u nguyên bào thận hay còn gọi là u Wilm.

Nhưng nếu ung thư thận được phát hiện ở người trẻ tuổi hơn thì cơ hội sống còn tốt hơn. Tỷ lệ sống thêm 5 năm cho tất cả ung thư thận là 47%. Nếu khối u lan rộng khắp cơ thể thì tỷ lệ này giảm xuống còn 12%.

Theo Globocan 2020, tổng số ca ung thư mới mắc là 19,3 triệu ca, tổng số ca tử vong do ung thư là 10 triệu ca. Theo nghiên cứu, ở Mỹ, tỉ lệ mắc khoảng 10,9%; Nhật Bản là 5,4% và Việt Nam khoảng 1,2%.

Nguyên nhân của ung thư thận chưa thực sự rõ ràng. Một số yếu tố nguy cơ gây bệnh đã được chỉ ra bao gồm: hút thuốc lá, phơi nhiễm với amiante và hóa chất ngành thuộc da, thận đa nang…

Biểu hiện thường gặp đầu tiên của ung thư thận là tiểu tiện ra máu.

Biểu hiện ung thư thận

Ung thư thận có biểu hiện lâm sàng rất phong phú và đa dạng. Bệnh có thể diễn biến âm thầm và khi có các triệu chứng điển hình thì thường đã ở giai đoạn muộn. Những dấu hiệu nghi ngờ ung thư thận được biểu hiện bằng những hội chứng cận ung thư như: suy kiệt, sụt cân, đổ mồ hôi về đêm, thiếu máu, sốt, đau nhức cơ bắp... có thể là những biểu hiện khởi đầu hay là hội chứng cận ung thư.

Các biểu hiện thường gặp đầu tiên của ung thư thận là tiểu tiện ra máu. Đây là biểu hiện hay gặp chiếm 80% trường hợp với đặc điểm tiểu ra máu toàn bãi, đại thể, có thể tự hết rồi tái phát, không sốt.

Biểu hiện tiếp theo là người bệnh có cảm giác đau tức âm ỉ thắt lưng do u làm căng bao thận. Khi khám thấy dấu hiệu chạm thắt lưng khi khối u thận to.

Sau khi khám lâm sàng có biểu hiện nghi ngờ các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám một cách hệ thống phối hợp với chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán sớm. Trong đó có thể sẽ chỉ định siêu âm, chụp cắt lớp vi tính hệ tiết niệu để khẳng định chẩn đoán chính xác.

Ung thư thận và mối liên hệ suy thận mạn

Nhiều người mắc bệnh lý suy thận thường lo lắng liệu có mắc ung thư thận không? Liên quan đến vấn đề này, hiện tại vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác nguyên nhân gây nên ung thư thận. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đều cho rằng có các yếu tố nguy cơ cao có khả năng gây ra bệnh ung thư.

Các yếu tố nguy cơ cao gây ung thư thận thường xảy ra trên các bệnh nhân hút thuốc lá nhiều, bệnh nhân thường tiếp xúc với các loại hóa chất có chứa benzyl acetate hoặc những bệnh nhân bị béo phì,…

Ghi nhận cho thấy có một số người bệnh ung thư thận được cho rằng có tính di truyền như: bệnh nhân có nhiễm sắc thể dòng trội ở trong hội chứng Von Hippel- Lindau. Ung thư biểu mô tế bào thận thường xuất hiện ở người bệnh có rối loạn gen VHL. Carcinoma thận dạng nhú di truyền có liên quan gen Met,…

Tuy nhiên, không thấy có mối liên quan với suy thận mạn và ung thư thận. Suy thận mạn là bệnh nội khoa mạn tính về thận nên không có khả năng dẫn đến ung thư thận. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân bị ung thư thận thì có khả năng gây ra suy thận mạn, do sự phá hủy các tế bào ung thư thận.

Lời khuyên bác sĩ

Ung thư thận là ung thư ít gặp nhưng thường được phát hiện muộn do vậy, theo khuyến cáo những người trên 65 tuổi nên tầm soát ung thư thận hoặc có những biểu hiện bất thường cần đi khám ngay. Theo ghi nhận tuổi trung bình của những bệnh nhân ung thư thận đa phần xảy ra ở độ tuổi 55-60 tuổi, thường trên 65 tuổi.

Để phòng ngừa ung thư nói chung, ung thư thận nói riêng, cần chủ động phòng ngừa các nguyên nhân có thể gây ra ung thư như hạn chế hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với các hóa chất thơm (như benzen, xăng dầu,...); tăng cường tập luyện thể dục, giảm lượng mỡ thừa,...

Đối với người có bệnh lý mạn tính cần kiểm soát tốt các bệnh lý toàn thân như béo phì, đái tháo đường. Điều trị đúng và kịp thời các bệnh lý hệ tiết niệu như nhiễm khuẩn tiết niệu, sỏi tiết niệu, suy thận,… Ngoài ra, cần khám sức khỏe định kỳ phát hiện sớm thương tổn.

U thận thường chỉ được phát hiện khi có các dấu hiệu như: Đau thắt lưng và tiểu ra máu. Tuy nhiên, những trường hợp khi có biểu hiện lâm sàng như vậy thì khối u đã phát triển to và kích thước lớn. Vì vậy, mọi người nên khám sức khỏe định kỳ để tầm soát và phát hiện sớm các bệnh lý tiêu hóa, tiết niệu.

Trên thực tế, có thể phát hiện khối u sớm khi kích thước chỉ 1,5 – 2 cm, trường hợp này có thể theo dõi hoặc sinh thiết chủ động để xác định bản chất đó là u ác tính hay u lành tính. Đối với trường hợp u thận được chẩn đoán ở giai đoạn sớm có thể cắt bỏ khối u và bảo tồn quả thận tùy theo vị trí của khối u nằm ở vị trí nào của quả thận. Nếu u thận kích thước dưới 3 cm, không có biểu hiện tính chất ác tính trên phim chụp cắt lớp thì có thể theo dõi tiến triển của nó chứ không phải trường hợp nào cũng cắt bỏ khối u hoặc cắt bỏ thận. Tuy nhiên khi xác định chắc chắn qua sinh thiết rồi thì phải cắt bỏ càng sớm càng tốt.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]