Những dấu hiệu buổi sáng tiết lộ gan đang kêu cứu

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Cảm giác mệt mỏi sau khi ngủ đủ giấc, nước tiểu sậm màu hay ngứa da vào buổi sáng là tín hiệu gan đang bị tổn thương.

Mệt mỏi ngay khi thức dậy - dấu hiệu sớm nhất của gan yếu

Tình trạng mệt mỏi kéo dài dù ngủ đủ giấc là dấu hiệu sớm cho thấy chức năng gan đang suy giảm.

Cảm giác mệt mỏi kéo dài dù ngủ đủ giấc là một trong những biểu hiện đầu tiên của rối loạn chức năng gan. Gan đảm nhiệm vai trò chuyển hóa năng lượng, lọc độc tố và điều hòa glucose. Khi gan bị tổn thương, khả năng dự trữ và cung cấp năng lượng cho tế bào giảm sút, khiến người bệnh cảm thấy uể oải, thiếu sức sống ngay buổi sáng.

Nếu kèm theo chán ăn, buồn nôn hoặc đầy tức vùng hạ sườn phải, đặc biệt khi triệu chứng lặp lại trong nhiều ngày, người bệnh nên đi khám để kiểm tra men gan và chức năng gan.

Nước tiểu sậm và phân nhạt màu - cảnh báo rối loạn bài tiết mật

Nhiều người nhận thấy nước tiểu có màu vàng đậm hoặc nâu vào sáng sớm dù uống đủ nước. Đây có thể là biểu hiện của tình trạng tăng bilirubin máu - một chất thải mà gan phải xử lý. Khi gan yếu hoặc ống mật tắc nghẽn, bilirubin không được đào thải đúng cách và đi ra theo nước tiểu, khiến nó sậm màu hơn bình thường.

Ngược lại, phân có màu nhạt, xám hoặc giống đất sét cho thấy mật không đến được ruột. Đây là dấu hiệu quan trọng của tắc mật hoặc viêm gan nặng, cần được thăm khám sớm để tránh tổn thương gan không hồi phục.

Ngứa da buổi sáng - tín hiệu thầm lặng của bệnh gan mật

Cảm giác ngứa dai dẳng, đặc biệt rõ vào buổi sáng hoặc khi thời tiết khô, có thể liên quan đến sự tích tụ muối mật trong máu. Ngứa do bệnh gan khác với ngứa dị ứng thông thường, không nổi mẩn, không đỡ khi bôi kem hoặc uống thuốc kháng histamin.

Theo các chuyên gia gan mật tại Mỹ và châu Âu, đây là triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh gan ứ mật nguyên phát hoặc viêm đường mật. Dù không gây đau, ngứa kéo dài là một chỉ báo rõ ràng rằng gan đang gặp vấn đề.

Đầy tức vùng hạ sườn phải và vàng da - khi gan đã tổn thương rõ rệt

Đau tức hạ sườn phải là biểu hiện khi gan đã tổn thương rõ rệt.

Một số người cảm thấy tức nhẹ hoặc nặng nề vùng hạ sườn phải khi thức dậy. Triệu chứng này có thể tăng khi ăn tối muộn hoặc dùng rượu bia. Ở giai đoạn muộn hơn, mắt và da bắt đầu vàng nhẹ - dấu hiệu cho thấy gan không còn khả năng chuyển hóa bilirubin hiệu quả.

Bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo nếu xuất hiện vàng da, vàng mắt, phân trắng, nước tiểu rất sẫm hoặc kèm sốt, nôn ói, lú lẫn, cần đến bệnh viện ngay. Đây có thể là dấu hiệu của suy gan cấp hoặc tắc mật nặng, có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Lời khuyên từ chuyên gia gan mật quốc tế

Hiệp hội Gan Mỹ (AASLD) và Hiệp hội Gan châu Âu (EASL) đều khuyến cáo: Mọi người nên xét nghiệm chức năng gan định kỳ, đặc biệt khi có các triệu chứng mơ hồ kéo dài. Bác sĩ sẽ kiểm tra men gan (AST, ALT), bilirubin, albumin và thời gian đông máu để đánh giá tình trạng gan. Siêu âm hoặc FibroScan giúp phát hiện sớm viêm gan, gan nhiễm mỡ hoặc xơ hóa gan.

Ngoài ra, chuyên gia khuyên nên:

Hạn chế rượu và thuốc lá.

Duy trì cân nặng hợp lý, ăn ít đường, chất béo bão hòa.

Tiêm phòng viêm gan A, B nếu chưa có miễn dịch.

Tránh tự ý dùng thuốc, kể cả thảo dược, không rõ nguồn gốc.

Với những người có men gan cao hoặc từng tổn thương gan do rượu, việc ngưng rượu hoàn toàn có thể giúp gan phục hồi đáng kể ở giai đoạn sớm.

Chủ động lắng nghe cơ thể mỗi sáng.

Gan không lên tiếng bằng cơn đau, mà bằng những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày. Mỗi sáng, nếu bạn thấy mệt mỏi, nước tiểu đậm, da ngứa hoặc vàng mắt, đừng xem nhẹ. Một xét nghiệm máu đơn giản có thể giúp phát hiện sớm tổn thương gan và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng trong tương lai.