Dấu hiệu ở chân cảnh báo bệnh gan, suy tim và cục máu đông

Nếu chân bị sưng phù kéo dài và không rõ nguyên nhân, khiến bạn cảm thấy giày chật hơn, hay tất để lại những vết hằn sâu có thể là một dấu hiệu bệnh thầm lặng nhưng nghiêm trọng.

Sau thời gian dài đứng, ngồi hoặc do tuổi tác sẽ khiến bàn chân, mắt cá chân hoặc cẳng chân bị sưng phù. Tình trạng này xảy ra khi dịch dư thừa tích tụ trong các mô. Do trọng lực tác động mạnh nhất lên các chi dưới, nên bàn chân và mắt cá chân thường là nơi đầu tiên bạn sẽ thấy tình trạng này. Khi đó, da có thể trông bóng, căng hoặc nặng nề, khi ấn vào chỗ sưng có thể để lại vết lõm.

Nếu tình trạng sưng phù là do một bệnh lý tiềm ẩn chứ không chỉ do đứng quá lâu, thì tình trạng này thường kéo dài, ở cả hai chân, hoặc kèm theo các dấu hiệu đáng báo động khác (ví dụ, tăng cân đột ngột, khó thở, vàng da,…) thì cần chú ý đến nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm khác như suy tim, bệnh gan, cục máu đông…

1. Suy tim

Trong trường hợp mắc bệnh suy tim, hiện tượng phù chân do tim không bơm máu hiệu quả. Điều này khiến máu và dịch chảy ngược vào tĩnh mạch, và cuối cùng, dịch rò rỉ vào các mô xung quanh, đặc biệt là ở phần dưới cơ thể.

Trong trường hợp đó, sưng phù ở bàn chân và mắt cá chân có thể là dấu hiệu dễ nhận thấy. Các triệu chứng khác có thể bao gồm mệt mỏi, khó thở (đặc biệt là khi nằm xuống) hoặc tăng cân nhanh do tích nước. Vì tình trạng sưng phù có thể xuất hiện rồi biến mất, nên rất dễ bỏ qua. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm để được khám và tư vấn.

2. Bệnh gan

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất protein (như albumin) giúp giữ dịch bên trong mạch máu. Nếu mắc các bệnh về gan, chẳng hạn như xơ gan, hệ thống này bị suy yếu, không thể kiểm soát cân bằng dịch, và kết quả là dịch rò rỉ vào các mô, đặc biệt là ở chân, mắt cá chân và thậm chí cả bụng.

Nếu thấy sưng phù kèm theo các triệu chứng khác như vàng da hoặc vàng mắt, tĩnh mạch mạng nhện hoặc bầm tím không rõ nguyên nhân, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa.

3. Cục máu đông (Huyết khối tĩnh mạch sâu)

Sưng ở một chân, đặc biệt là nếu nó xuất hiện đột ngột, kèm tình trạng đau, nóng, đỏ, có thể là dấu hiệu của một cục máu đông trong tĩnh mạch sâu. Vì cục máu đông có thể vỡ ra và di chuyển đến phổi (gây ra thuyên tắc phổi có khả năng đe dọa tính mạng), việc can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng và cấp thiết.

Làm gì khi thấy tình trạng sưng phù ở chân?

Sưng phù ở bàn chân hoặc mắt cá chân có thể do nhiều nguyên nhân, từ các yếu tố nhỏ trong lối sống đến các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Bước đầu tiên là quan sát tình trạng sưng. Sưng ở một chân hay cả hai chân? Sưng ở một chân có thể là dấu hiệu của cục máu đông, trong khi sưng ở cả hai chân thường liên quan đến việc đứng hoặc ngồi lâu, ứ nước hoặc các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như bệnh tim, thận hoặc gan.

Việc kiểm tra các triệu chứng đi kèm cũng rất quan trọng. Khó thở, tức ngực, nặng chân, tăng cân đột ngột, vàng da hoặc đau chân có thể là dấu hiệu của những tình trạng nghiêm trọng hơn cần được đi khám ngay lập tức.

Để kiểm soát ban đầu, những thay đổi trong lối sống có thể hữu ích. Nâng cao chân nhiều lần trong ngày để giảm tích tụ dịch, tránh ngồi hoặc đứng lâu một tư thế, giảm lượng muối nạp vào cơ thể và kết hợp vận động thường xuyên.

Tuy nhiên, nếu tình trạng sưng đột ngột, đau, chỉ ảnh hưởng đến một chân, hoặc kèm theo khó thở hoặc đau ngực, điều cần thiết là phải đi khám ngay lập tức. Những người có tiền sử bệnh tim, gan, thận hoặc cục máu đông nên đặc biệt cảnh giác. Đánh giá kịp thời có thể loại trừ các biến chứng nghiêm trọng và đảm bảo điều trị đúng cách.

Tại sao không được chủ quan?

Sưng phù ở bàn chân có vẻ vô hại, nhưng thực tế, nó có thể là dấu hiệu sớm nhất của các vấn đề toàn thân. Do đó, việc nhận biết sớm tình trạng này là bước đầu tiên để can thiệp kịp thời.

Khi phát hiện các triệu chứng trước khi chúng tiến triển, có thể giúp phát hiện sớm suy tim, giúp tăng cơ hội điều trị trước khi bệnh trở nặng.

Không chỉ vậy, việc phát hiện sớm tình trạng sưng liên quan đến gan còn mở ra cơ hội làm chậm tổn thương hoặc đảo ngược bệnh, tùy thuộc vào nguyên nhân.

Việc nhận biết sớm tình trạng sưng chân do cục máu đông có thể ngăn ngừa thuyên tắc phổi gây tử vong.

Việc tìm hiểu xem cơ thể bạn đang muốn "nói" điều gì thông qua dấu hiệu đơn giản như mắt cá chân bị sưng có thể cứu sống bạn.

Chăm sóc đôi chân đúng cách

Để chăm sóc bàn chân và ngăn ngừa phù ngoại biên, hãy ghi nhớ một số mẹo đơn giản sau:

- Nâng cao chân: Đặt chân lên gối, kê cao hơn tim trong 15–20 phút, nhiều lần mỗi ngày để giúp lưu thông dịch.

- Vận động thường xuyên: Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu. Đi bộ ngắn và thực hiện các bài tập đơn giản như xoay cổ chân để cải thiện tuần hoàn máu.

- Kiểm soát cân nặng: Thừa cân có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu, vì vậy việc duy trì cân nặng hợp lý có thể giúp ích.

- Mang tất y khoa: Tất y khoa giúp cải thiện lưu lượng máu và đặc biệt hữu ích cho những người phải đứng nhiều.

- Giảm lượng muối nạp vào cơ thể: Chế độ ăn nhiều natri có thể gây tích nước. Hãy chọn thực phẩm ít natri và hạn chế đồ ăn chế biến sẵn và đồ ăn mặn.

- Uống đủ nước: Uống nhiều nước trong ngày. Việc cung cấp đủ nước cho cơ thể sẽ giúp đào thải lượng natri dư thừa.

- Giãn cơ chân: Thường xuyên giãn cơ bắp chân, mắt cá chân và ngón chân để giữ cho cơ bắp linh hoạt và cải thiện lưu thông máu.

- Massage chân: Nhẹ nhàng massage bàn chân và mắt cá chân, bắt đầu từ ngón chân hướng lên tim, để kích thích tuần hoàn máu.

- Ngoài ra, để giảm sưng phù do chấn thương, bạn có thể chườm túi chườm lạnh được bọc trong khăn trong 15–20 phút để giảm viêm.

- Ngâm chân xen kẽ giữa nước ấm và nước lạnh có thể giúp cải thiện lưu thông máu.

- Tránh mặc quần áo chật, thay vào đó, hãy mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để tránh hạn chế lưu thông máu.  

Ho kéo dài có thể là nguyên nhân của nhiều bệnh nguy hiểm

Không kiểm tra sức khỏe kịp thời có thể làm trì hoãn việc chẩn đoán mà cơ thể đang cố gắng phát ra tín hiệu cảnh báo.

Bấm xem >>