Giới trẻ: Chủ động "yêu", bị động mang thai

Với khoảng 300.000 ca nạo phá thai ở phụ nữ tuổi từ 15-19 mỗi năm, Việt Nam có tỉ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên cao nhất Đông Nam Á và xếp thứ năm thế giới.

Bồng bột, yêu sớm, thiếu thương thuyết, yếu kỹ năng phòng tránh thai là những điều mà nhiều bạn trẻ nước ta đang mắc phải.

Đau đớn những bà mẹ trẻ em

Co mình trong chiếc áo gió sẫm màu, cô bé mặt non choẹt lầm lũi đi theo một phụ nữ lớn tuổi vào khu khám bệnh của Bệnh viện (BV) Từ Dũ, nơi có Khoa Kế hoạch hóa gia đình. Một “cò” phá thai nhanh nhảu tiếp cận cô bé ngay ngoài cổng. Cô bé lưỡng lự, người phụ nữ dẫn cô đi cũng dừng lại chờ ở một quãng xa. Chúng tôi đến gần, “bỏ nhỏ” vài câu, cô run rẩy gật gật rồi bước nhanh vào bên trong BV. “Em biết đó là “cò” chứ nhưng họ bảo đến phòng khám của họ đi, vào BV người ta bắt khai đủ thứ rồi báo về trường, về địa phương… làm em cũng sợ. Chắc bác sĩ không làm vậy đâu chị nhỉ? Em sợ mẹ biết lắm…” - cô bé ngây thơ hỏi.

Chúng tôi chỉ tay vào tấm bảng có ghi chú về quyền được giữ bí mật treo trên tường, cô bé mới yên tâm bước đến bàn đăng ký rồi ngồi xuống ghế chờ. Cô bé tên là T.L, đang học lớp 10.  Cha mẹ L. ly hôn cách đây 2 năm, L. sống với mẹ nhưng mẹ cũng bận bịu đủ thứ nên hiếm khi trò chuyện cùng nhau. Cô đơn trong căn nhà không tiếng người, L. dành hầu hết thời gian ngoài giờ học để vi vu với cậu “người yêu” cùng lớp. Một lần, 2 đứa đi quá giới hạn, L. mang thai. Không dám nói với mẹ và biết “người yêu” chẳng giúp được gì, L. lẳng lặng nhờ một bà dì đưa đi BV. “Em biết mình có tội. Có tội với con. Có tội với mẹ…” - L. bật khóc sau khi bước ra khỏi buồng tư vấn, nơi em vừa uống viên thuốc phá thai đầu tiên.

Một cô gái trẻ đang được hướng dẫn làm hồ sơ phá thai tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: ANH THƯ

Chúng tôi dễ dàng bắt chuyện với vài phụ nữ xung quanh. Một chị xinh đẹp, tầm 35 tuổi, ăn mặc lịch sự. Cô con gái 16 tuổi của chị ta đang ở trong phòng khám vì dính bầu sau mấy tháng hẹn hò với cậu bạn trai cùng tuổi. Những cuộc mây mưa của đôi trẻ diễn ra ngay tại nhà chị nhưng chị không hề hay biết. “Hồi đó, tôi mang thai con bé khi 19 tuổi. Cái cảnh “không chồng mà chửa” cay đắng lắm. Cha mẹ không nhìn mặt, xóm giềng dị nghị, tôi phải bỏ quê lên TPHCM, làm đủ thứ việc để nuôi con. Cuộc sống bận rộn khiến tôi ít có thời gian bên con. Chắc nó cũng cô đơn như tôi ngày xưa nên mới yêu sớm, mới lỡ làng…” - chị kể.

Theo GS-TS Nguyễn Duy Tài (Trường ĐH Y Dược TPHCM), bé gái mang thai nhỏ tuổi nhất bà tiếp xúc mới đây vừa tròn 10 tuổi (học lớp 5). Qua trao đổi, người mẹ của bé cho biết bé có kinh nguyệt từ hồi lớp 3. Gia đình không nghĩ rằng bé có người yêu, đến khi giặt đồ lót của con, bà mẹ phát hiện có nhiều khí hư, ngỡ con mình bị viêm nhiễm nên đưa đi khám và té ngửa khi bé đã mang bầu 2 tháng. Bé khóc lóc cho biết đã tự nguyện làm chuyện người lớn với “người yêu” hơn mình 7 tuổi, chỉ vì xem phim thấy các đôi yêu nhau đều làm vậy. Một em khác cũng mới 13 tuổi, ở với bà ngoại vì bố mẹ đi làm ăn xa. Khi bụng của em lớn bất thường, đưa đi khám thì cái thai đã 6 tháng, không bỏ được. Em phải làm mẹ sớm…

Theo bác sĩ Dương Phương Mai, Trưởng Khoa Kế hoạch hóa gia đình BV Từ Dũ, trong mấy chục ngàn ca nạo phá thai mà khoa tiếp nhận mỗi năm, có khoảng 5%-7% là trẻ vị thành niên (VTN). “Có nhiều em còn rất nhỏ và khờ khạo, vào đến đây vẫn cư xử như một đứa trẻ. Các em không hiểu gì về biện pháp phòng tránh, thản nhiên cho biết đã phá thai nhiều lần, ở nhiều nơi và nghĩ phá thai… cũng là một biện pháp tránh thai, cứ “dính” là bỏ thôi!”.

Các bác sĩ ở BV Từ Dũ cũng không thể quên trường hợp 1 thai phụ mới 10 tuổi nhập viện vào tháng 9-2012. Cô bé chuyển dạ giữa đêm, được người nhà đưa vào BV để sinh mổ nhưng không kịp… Cô hạ sinh 1 bé trai 2,9 kg trong đau đớn. Cơ thể bé bỏng, non nớt của sản phụ 10 tuổi không gánh chịu nổi cuộc vượt cạn. Các bác sĩ phải dùng cơ man nào là chỉ khâu. Ai cũng xót xa vì biết rằng những thương tổn ấy sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tinh thần của cô bé sau này.

300.000 ca nạo hút thai mỗi năm

Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 300.000 ca nạo hút thai ở phụ nữ trong độ tuổi 15-19, trong đó 60%-70% là học sinh, sinh viên. Với con số “kinh hoàng” như vậy, Việt Nam đang dẫn đầu Đông Nam Á và xếp thứ năm thế giới về tỉ lệ nạo phá thai ở trẻ VTN. Tại Trung tâm Tư vấn sức khỏe sinh sản và Kế hoạch hóa gia đình - BV Phụ sản Trung ương, mỗi năm có khoảng 5.000 ca hút và phá thai, trong số đó tuổi VTN chiếm từ 2%-3%.

Còn tại Khoa Kế hoạch hóa gia đình BV Phụ sản Hà Nội, trung bình mỗi năm có từ 12.000-15.000 ca nạo hút thai các loại, khá nhiều trường hợp ở độ tuổi VTN. Đáng lo ngại là những năm trước, tỉ lệ nạo phá thai ở tuổi VTN chiếm 5%-7% tổng số ca nạo phá thai thì vài năm gần đây, tỉ lệ này tăng lên 10%.

Theo các bác sĩ sản khoa, giới trẻ ngày càng thoáng hơn trong quan hệ tình dục, quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình mà lại không biết cách hoặc không thích sử dụng các biện pháp tránh thai... Khi có thai, nhiều em không hề hay biết, số khác thì cố tình giấu người thân vì sợ xấu hổ. Nhiều trường hợp tìm đến các cơ sở y tế tư nhân phá thai chui và đã phải gánh chịu nhiều hậu quả khôn lường như thủng tử cung, nhiễm trùng, sót thai, sót nhau…

Chủ động yêu, bị động mang thai

GS-TS Nguyễn Duy Tài cho biết bà thường xuyên tư vấn cho các em độ tuổi 12-15 về chuyện tình dục. Sống hết mình, yêu tới bến nhưng các em lại lúng túng trong chuyện phòng tránh thai. Thậm chí, không biết làm thế nào để biết mình có thai hay không, đến khi mang thai, bị viêm nhiễm thì lại sợ hãi, lúng túng. Các em gái khi quan hệ tình dục cũng rất hồn nhiên, “chỉ vì anh ấy nói yêu cháu” mà không hề nhận thức được hậu quả.

GS Đỗ Trọng Hiếu, Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng (Hà Nội), chia sẻ câu chuyện về một cô gái đã tìm đến để xin bác sĩ “chẩn đoán” xem tác giả cái thai trong bụng cô là ai. “Cô gái cho biết buổi sáng, cô quan hệ tình dục với người yêu. Buổi tối cùng ngày, cô đi sinh nhật một người bạn và quen một người đàn ông, không hiểu cao hứng thế nào mà 2 người rủ nhau đi nhà nghỉ. Giai đoạn đó đang là lúc “nhạy cảm”, dễ thụ thai của cô. Bây giờ cô đã có thai mà không biết là của ai. Nếu là của người yêu thì cô sẽ giữ lại và làm đám cưới. Thật đáng ngại khi không ít bạn trẻ lại chạy theo cảm xúc nhất thời mà không tính đến hậu quả” - GS Hiếu bày tỏ.

“Các em dễ dàng quan hệ tình dục nhưng lại không biết làm thế nào để tránh thai, các em yêu là dâng hiến nhưng lại lo lắng về trinh tiết khi kết hôn, các em quay clip sex nhưng lại không tính đến hậu quả khi bị tung lên mạng… Vì sống trong mối giao thoa lẫn lộn giữa việc thích làm, muốn làm và e ngại xấu hổ, sợ bị lên án, coi thường nên các em luôn phải trải qua những nỗi đau đớn, dằn vặt khi gặp các vấn đề về sức khỏe sinh sản và tình dục. Trong khi người lớn ngồi tranh cãi với nhau xem giáo dục như thế nào là hợp lý thì hàng chục triệu thanh thiếu niên vẫn đang lớn và độ tuổi quan hệ tình dục ngày càng trẻ hóa” - bà Nguyễn Thu Giang, Phó Viện trưởng Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng, đánh giá.