Vàng và chứng khoán cùng lập đỉnh: Tín hiệu bất thường của thị trường tài chính

Lần hiếm hoi trong lịch sử, cả giá vàng lẫn chứng khoán Mỹ đồng loạt lập đỉnh. Điều này khiến giới đầu tư vừa phấn khích vừa lo ngại, bởi sự trùng hợp này từng xảy ra vào thập niên 1970 và kết thúc không mấy tốt đẹp.

Trong lịch sử, vàng và chứng khoán ít khi chia sẻ “ánh đèn sân khấu”. Vàng được coi là tài sản trú ẩn an toàn, thường tăng giá khi kinh tế bất ổn. Ngược lại, chứng khoán phản ánh niềm tin vào triển vọng tăng trưởng. Khi cả hai cùng leo thang, điều đó cho thấy các tín hiệu “sợ hãi” và “lạc quan” đang va chạm, hoặc một yếu tố khác mạnh mẽ hơn đang chi phối.

Năm 2025, vàng đã tăng 44%, trong khi chỉ số S&P 500 cũng leo 14%. Cả hai cùng đóng cửa ở mức cao kỷ lục trong nhiều phiên. Từ 1970 đến 2023, hiện tượng này chỉ xảy ra đúng 2 lần, đều vào năm 1972 – ngay sau khi Tổng thống Nixon chấm dứt quy đổi USD ra vàng.

Sự bất thường này đặt ra câu hỏi: phải chăng thị trường đang đồng thời chuẩn bị cho cả tăng trưởng lẫn rủi ro?

Đồng USD suy yếu – “thủ phạm” đứng sau diễn biến lạ?

Chỉ số USD, đo sức mạnh đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ lớn, đã giảm 10% từ đầu năm – mức giảm tệ nhất kể từ năm 2003. USD yếu đi khiến vàng, vốn định giá bằng đồng tiền này, trở nên hấp dẫn hơn. Đồng thời, chứng khoán Mỹ cũng được hưởng lợi vì trở nên “rẻ” hơn trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.

Marko Papic, chiến lược gia trưởng tại BCA Research, nhận định: “Câu trả lời là USD đang lao dốc.” Ông cho rằng trong nhiều năm, đồng USD được hỗ trợ bởi niềm tin Mỹ sẽ tăng trưởng vượt trội. Nhưng sau giai đoạn chi tiêu khổng lồ hậu đại dịch, nguồn lực đã cạn dần. Thêm vào đó, căng thẳng thương mại buộc các khu vực khác phải tự kích thích kinh tế thay vì dựa vào nhu cầu từ Mỹ.

Theo Papic, đây có thể là bước ngoặt: “Sai lầm lớn nhất là nghĩ rằng tài sản Mỹ sẽ luôn vượt trội. Điều đó là bất khả thi.”

Lịch sử cảnh báo điều gì?

Peter Corey, đồng sáng lập Pave Finance, cho rằng tình hình hiện nay gợi nhớ đầu thập niên 1970. Khi đó, lạm phát giảm trong giai đoạn 1970–1972, tạo điều kiện cho chứng khoán tăng. Nhưng chỉ một năm sau, lạm phát quay lại, Fed buộc phải tăng gấp đôi lãi suất và S&P 500 mất một nửa giá trị.

Corey cảnh báo: nếu lạm phát tái bùng phát, thị trường hiện nay có thể chịu cú sốc tương tự, thậm chí nhạy cảm hơn trước động thái của Fed so với 50 năm trước.

Sự đồng pha tăng giá của vàng và chứng khoán là hiện tượng hiếm hoi, phản ánh đồng USD suy yếu và bức tranh kinh tế thiếu rõ ràng. Lịch sử cho thấy “cuộc song hành” này khó kéo dài. Sớm muộn, một trong hai tài sản sẽ tách nhịp – và điều đó phụ thuộc vào việc kinh tế thế giới đi theo kịch bản tăng trưởng bền vững hay quay lại vòng xoáy bất ổn.