Mỹ phong tỏa dầu Venezuela: Thị trường dầu mỏ đối mặt cú sốc cung mới

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố chính quyền Venezuela là một “tổ chức khủng bố nước ngoài” và ra lệnh phong tỏa hoàn toàn các tàu chở dầu bị trừng phạt ra vào quốc gia Nam Mỹ này. Động thái cứng rắn làm dấy lên lo ngại về căng thẳng địa chính trị, thị trường dầu mỏ và phản ứng của các cường quốc như Trung Quốc.

Tổng thống Trump tuyên bố ra lệnh “phong tỏa hoàn toàn và tuyệt đối” đối với tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt đi vào hoặc rời khỏi Venezuela. Ông mô tả quốc gia này đang bị “bao vây bởi hạm đội lớn nhất từng được triển khai trong lịch sử Nam Mỹ”.

Theo lời ông Trump, lệnh phong tỏa sẽ tiếp tục được mở rộng cho đến khi Venezuela “trả lại toàn bộ dầu mỏ, đất đai và các tài sản khác mà họ đã chiếm đoạt từ Mỹ”. Tuyên bố này cho thấy Washington không chỉ nhắm vào xuất khẩu dầu, mà còn để ngỏ khả năng leo thang quân sự và kinh tế.

Nhà Trắng thời gian qua cũng được cho là đã tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực Caribe, bao gồm triển khai tàu sân bay lớn nhất của Mỹ và tiến hành các chiến dịch chống buôn lậu ma túy trên biển.

Mỹ phong tỏa dầu Venezuela: Thị trường dầu mỏ đối mặt cú sốc cung mới - 1

Động thái này tác động thế nào đến thị trường dầu mỏ?

Theo ông Andy Lipow, Chủ tịch Lipow Oil Associates, nếu Mỹ áp đặt một lệnh cấm vận toàn diện với dầu Venezuela, khoảng 800.000–900.000 thùng dầu/ngày có thể bị loại khỏi thị trường, khiến giá dầu tăng khoảng 2–3 USD/thùng.

Tuy nhiên, ông Lipow cho rằng tác động này sẽ không quá nghiêm trọng, bởi thị trường dầu toàn cầu hiện đang dư thừa khoảng 2 triệu thùng/ngày. Điều đó giúp thế giới vẫn duy trì nguồn cung tương đối dồi dào.

Trên thực tế, giá dầu thậm chí đã giảm mạnh trong phiên giao dịch mới nhất: dầu WTI của Mỹ rơi xuống mức thấp nhất trong 4 năm, còn dầu Brent cũng chạm đáy nhiều năm, phản ánh lo ngại dư cung hơn là cú sốc địa chính trị tức thời.

Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao trước lệnh phong tỏa của Mỹ?

Theo các chuyên gia, yếu tố then chốt nằm ở phản ứng của Trung Quốc – quốc gia mua nhiều dầu Venezuela nhất hiện nay và thường được hưởng mức giá chiết khấu sâu. Ông Lipow cảnh báo Bắc Kinh có thể không mặn mà với việc tuân thủ các lệnh trừng phạt đơn phương của Mỹ.

Quan điểm này được ông Bob McNally, Chủ tịch Rapidan Energy Group, chia sẻ. Ông cho rằng nếu Mỹ chỉ nhắm vào các tàu bị trừng phạt, lượng dầu thực sự bị ảnh hưởng chỉ khoảng 300.000 thùng/ngày trong tổng số gần 900.000 thùng/ngày Venezuela xuất khẩu.

Do đó, nếu Trung Quốc tiếp tục mua dầu và duy trì các tuyến vận chuyển thay thế, tác động lên giá dầu toàn cầu sẽ khó kéo dài.

Căng thẳng Mỹ – Venezuela sẽ đi xa đến đâu?

Chính quyền Trump gần đây liên tục gia tăng sức ép lên Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, thậm chí tuyên bố “những ngày tại vị của ông Maduro đã được đếm ngược”. Ông Trump cũng không loại trừ khả năng can thiệp quân sự trên bộ.

Trong bối cảnh đó, việc gắn nhãn “tổ chức khủng bố” và phong tỏa tàu dầu không chỉ là biện pháp kinh tế, mà còn là thông điệp chính trị mạnh mẽ. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng chừng nào Mỹ chưa mở rộng lệnh phong tỏa sang toàn bộ chuỗi vận chuyển và người mua, tác động thực tế sẽ còn hạn chế.