Điều tàu chiến, chiến đấu cơ và cả CIA, ông Trump thực sự muốn gì ở Venezuela?

Mỹ gần đây triển khai lực lượng lớn gồm tàu chiến, chiến đấu cơ, máy bay ném bom và cả CIA tới khu vực biển Caribe, đánh dấu hoạt động quân sự lớn nhất tại đây trong nhiều thập kỷ. Dù Washington tuyên bố đây là chiến dịch chống ma túy, giới quan sát cho rằng mục tiêu thực sự lại không phải vậy.

Căng thẳng Mỹ - Venezuela vẫn chưa thể giải quyết. Ảnh: BBC

Màn “gieo nỗi sợ”?

Theo BBC, trong hai tháng qua, quân đội Mỹ đã tăng cường lực lượng gồm tàu chiến, tiêm kích (F-35), máy bay ném bom (B-1, B-52), lính thủy đánh bộ, máy bay không người lái và máy bay trinh sát tại biển Caribe. Đây là đợt triển khai lớn nhất ở khu vực trong nhiều thập kỷ.

Tính đến ngày 23/10, qua theo dõi thông tin định vị công khai từ các tàu và máy bay Mỹ trong khu vực cùng ảnh vệ tinh và hình ảnh trên mạng xã hội, BBC xác định được 10 tàu quân sự Mỹ, bao gồm khu trục hạm tên lửa dẫn đường, tàu đổ bộ tấn công và tàu chở nhiên liệu để tiếp liệu trên biển. 

Các máy bay ném bom tầm xa B-52 gần đây đã thực hiện các “cuộc diễn tập tấn công” ngoài khơi bờ biển Venezuela. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho phép Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) tiến hành các hoạt động ngầm ở Venezuela khi căng thẳng leo thang.

Mỹ nói rằng họ đã tiêu diệt hàng chục người trong các cuộc tấn công vào những tàu nhỏ xuất phát từ Venezuela, cáo buộc những tàu này chở “ma túy” và “các tay khủng bố ma túy” (narco-terrorists), nhưng không cung cấp bằng chứng hay thông tin chi tiết về những người trên tàu.

Các cuộc tấn công của Mỹ đã bị dư luận trong khu vực chỉ trích và nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về tính hợp pháp của chúng. Washington nói rằng đây là chiến dịch chống buôn ma túy, nhưng mọi dấu hiệu đều gợi ý đây thực chất là một chiến dịch răn đe nhằm gây áp lực lên chính quyền của Tổng thống ông Nicolas Maduro để buộc thay đổi chính sách hoặc thay đổi lãnh đạo.

“Đây là một chiến dịch nhằm thay đổi chính quyền. Nhiều khả năng Mỹ sẽ không tấn công trực tiếp vào Venezuela, mà mục tiêu chính là gửi đi một thông điệp mang tính răn đe”, tiến sĩ Christopher Sabatini, chuyên gia cao cấp về khu vực Mỹ Latinh tại viện nghiên cứu Chatham House (có trụ sở ở Anh), nhận định.

Tiến sĩ Sabatini lập luận rằng đợt tăng cường quân sự này là màn thể hiện sức mạnh để “gieo nỗi sợ” vào quân đội Venezuela và những người thân cận với ông Maduro, nhằm thúc đẩy họ hành động chống lại Tổng thống Venezuela.

50 triệu USD thử lòng trung thành

Cảnh sát ngăn người biểu tình ở Venezuela sau khi ông Maduro tuyên bố giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Ảnh: Reuters

Theo BBC, Mỹ không công nhận ông Maduro là Tổng thống Venezuela, sau cuộc bầu cử gây tranh cãi năm 2024. Đại sứ quán Mỹ tại Caracas đã đóng cửa trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump năm 2019.

Mỹ đã nâng mức thưởng cho người cung cấp thông tin dẫn tới bắt giữ ông Maduro lên 50 triệu USD, nhằm khuyến khích những người thân tín của Tổng thống Venezuela phản bội ông. Tuy nhiên, khoản tiền này tới nay chưa khiến ai trong số đó quay lưng.

Jose Ignacio Hernandez, giáo sư luật người Venezuela và cộng tác viên cấp cao tại viện nghiên cứu CSIS (Mỹ), cho rằng 50 triệu USD “không là gì” đối với giới tinh hoa Venezuela vì đây là một quốc gia dầu mỏ, có nhiều cơ hội để kiếm tiền.

Michael Albertus, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Chicago (Mỹ), người có nhiều công trình về Mỹ Latinh, tin rằng ngay cả khoản thưởng 500 triệu USD cũng không thể khiến những người thân tín của ông Maduro phản bội.

BBC cho rằng các biện pháp trừng phạt kinh tế khiến cuộc khủng hoảng ở Venezuela trầm trọng hơn, nhưng chưa thành công trong việc thuyết phục các nhân vật cấp cao chống lại tổng thống.

Tăng cường sức mạnh trên biển và trên không của Mỹ

Vị trí các tàu quân sự Mỹ gần Venezuela tính đến ngày 23/10/2025. Ảnh: BBC

Theo các nhà phân tích quân sự, việc chặn ma túy trên biển không cần thiết phải dùng tới một lực lượng quy mô lớn như hiện tại.

Bên cạnh các tàu Mỹ mà BBC theo dõi quanh Puerto Rico, nơi Mỹ có căn cứ quân sự, ảnh vệ tinh còn cho thấy hai tàu cách Trinidad và Tobago (quốc gia vùng Caribe) khoảng 123 km về phía đông.

Một là tuần dương hạm tên lửa dẫn đường USS Lake Erie. Chiếc còn lại có vẻ là tàu MV Ocean Trader theo nhận định của Bradley Martin, cựu thuyền trưởng Hải quân Mỹ, hiện là nhà nghiên cứu cấp cao tại RAND Corp (Mỹ) - tổ chức chuyên về an ninh quốc phòng.

Đây là một tàu hàng được hoán cải để hỗ trợ nhiệm vụ của lực lượng đặc nhiệm trong khi nhìn vẻ ngoài giống tàu thương mại. Tàu có thể chở máy bay không người lái, trực thăng và xuồng nhỏ.

Tàu có thể phục vụ nhiều loại nhiệm vụ, bao gồm do thám chuẩn bị cho các cuộc tấn công. Nhưng ông Martin nhấn mạnh sự hiện diện của tàu “không nhất thiết có nghĩa các hoạt động đó đang được hoặc sẽ được tiến hành”.

Mỹ đã tăng cường hiện diện trên không trong khu vực. BBC đã xác định có sự xuất hiện của nhiều máy bay quân sự Mỹ trên vùng lãnh thổ Puerto Rico (thuộc Mỹ).

Stu Ray, nhà phân tích cấp cao tại McKenzie Intelligence Services (công ty tình báo địa lý và phân tích dữ liệu vệ tinh có trụ sở ở Anh), cho biết ảnh vệ tinh chụp ngày 17/10 cho thấy tiêm kích F-35 có thể là phiên bản F-35B. Đây là loại tiêm kích tàng hình, nổi bật vì khả năng cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng.

Trên mạng xã hội, một phi công tư nhân chia sẻ video về máy bay không người lái MQ-9 Reaper quay ở sân bay Rafael Hernandez tại Puerto Rico. Những chiếc cùng loại từng được sử dụng để tấn công và do thám ở Afghanistan, Syria, Libya và Mali.

Đầu tháng 10, BBC theo dõi được 3 máy bay B-52 bay qua Caribe và gần bờ biển Venezuela.

Lực lượng không quân Mỹ sau đó xác nhận các máy bay này tham gia “diễn tập tấn công bằng máy bay ném bom”.

Các chuyến bay của máy bay ném bom B-1 và máy bay trinh sát P-8 Poseidon cũng xuất hiện trên các nền tảng theo dõi chuyến bay gần đây.

Hình ảnh trên mạng xã hội còn cho thấy trực thăng quân sự hoạt động ngoài khơi Trinidad và Tobago. Một số là Boeing MH-6M Little Bird, thường được lực lượng đặc nhiệm Mỹ sử dụng.