Một cây dổi đổi cả...cây vàng: Nhiều nhà vườn "cháy" giống

Những năm trước đây, chỉ một vài xã vùng cao của huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình trồng dổi. Mỗi gia đình có vài cây trồng đầu ngõ làm hàng rào, vậy mà thu được tiền triệu. Mỗi kg hạt dổi có lúc lên khoảng 3 triệu đồng.

Nhờ có vườn dổi trồng quanh nhà mà đời sống của gia đình ông Bùi Văn Bun ở xóm Be, xã Chí Đạo, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình nâng lên rõ rệt. Được biết, ông Bun là một trong những hộ trồng nhiều dổi nhất ở huyện Lạc Sơn.

Ông Bun kể, thời trước các cụ trồng vài cây dổi để làm gia vị. Thời gian gần đây, hạt dổi được nhiều người biết đến hơn, các cây dổi cổ thụ bỗng chốc trở thành "máy in tiền" của nhiều gia đình. 

Nhiều nhà vườn ở Lạc Sơn ăn nên làm ra nhờ ươm giống cây dổi. 

Một cây dổi 30 năm cho thu từ 10 đến 30kg hạt khô. Mỗi kg bán được trên dưới 2 triệu đồng. "Thu hoạch một cây dổi tương đương 1 cây vàng. Nhà tôi năm nào cũng thu vài chục triệu đồng từ cây dổi. Hạt dổi để được cả 4 năm, chẳng bao giờ thiu. Khi chưa bán được giá, bà con cất vào bồ. Đợi vài tháng sau, hạt dổi lên giá bà con mới xuất hàng. Ở đất này, chưa có cây nào mang lại hiệu quả kinh tế cao như cây dổi", ông Bun cho biết. 

Vườn dổi mấy vạn cây của ông Hoàng Thanh Giang. 

Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, ông Bun đã mạnh dạn làm vườn ươm giống dổi. Trong vườn nhà ông Bun có 2 loại giống dổi: 1 loại gieo hạt và 1 loại dổi ghép. Dổi gieo hạt ông bán từ 5.000-10.000đ/cây, dổi ghép 40.000-50.000đ/cây. Năm ngoái, ông Bun bán được cả vạn cây dổi. Năm nay, ông Bun đã tăng số lượng dổi ghép lên, nhưng cũng không đủ hàng để bán. 

Cây dổi sau 8 năm trồng đã cao gần 20m. 

Cây dổi dễ trồng lại không mất công chăm sóc. Sau khi trồng 7 năm, dổi mới cho quả bói, thân dổi cao từ 20-30m và mọc thẳng tắp. Một cây dổi có tuổi thọ 30 năm được những người thích chơi đồ gỗ trả giá trên 30 triệu đồng. "Cây dổi mang lại lợi ích kép, vừa thu hạt vừa thu gỗ, nên được bà con ở các vùng Tây Nguyên, Phú Thọ và Nghệ An săn lùng mua giống rất nhiều", ông Bun cho biết.

Hạt dổi được dùng làm gia vị. 

Ở Lạc Sơn có nhiều cơ sở gieo giống dổi như nhà anh Bùi Văn Pẻo, nhà ông Hoàng Thanh Giang ở xã Thượng Cốc. Ông Giang mỗi năm xuất ra thị trường vài vạn cây dổi giống. Năm nay, ông gieo 5 vạn giống dổi và thuê người đến ghép. Khách hàng ở khắp nơi đã về đặt hàng tơi tới. Ông Giang chia sẻ, dổi ghép nhanh cho thu hoạch hơn dổi hạt. Trồng dổi ghép 4 năm là cho thu hoạch, tán nó lại thấp nên dễ thu hoạch. Tuy nhiên, dổi ghép cây không to và cao bằng giống dổi trồng hạt. 

Bà con người Mường thu hoạch hạt dổi (ảnh Hồng Duyên). 

Một cây dổi sau 8 năm trồng, thân đã to bằng một người ôm.