Thoát phụ thuộc Trung Quốc, Mỹ xây chuỗi cung ứng đất hiếm trị giá 8,5 tỷ USD
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Australia Anthony Albanese vừa ký thỏa thuận hợp tác chiến lược về khoáng sản quan trọng và đất hiếm, mở ra dự án đầu tư trị giá tới 8,5 tỷ USD. Động thái này được xem là bước đi lớn trong nỗ lực của Washington nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc, quốc gia đang chiếm gần như toàn bộ chuỗi giá trị toàn cầu về lĩnh vực này.
Thỏa thuận Mỹ – Australia có gì đặc biệt?
Trong cuộc gặp tại Nhà Trắng, Thủ tướng Anthony Albanese cho biết hai nước sẽ đóng góp 1 tỷ USD trong vòng sáu tháng tới cho các dự án khai thác và chế biến khoáng sản chiến lược, đồng thời đặt mục tiêu tổng đầu tư có thể đạt 8,5 tỷ USD.
Tuy nhiên, bản thông tin chính thức từ Nhà Trắng cho biết con số đầu tư thực tế cho giai đoạn đầu sẽ vượt 3 tỷ USD, với việc Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ (Ex-Im Bank) phát hành 7 thư quan tâm tài chính trị giá hơn 2,2 tỷ USD, mở đường cho tổng vốn đầu tư lên đến 5 tỷ USD.
Hai bên mô tả đây là một “khuôn khổ hợp tác” nhằm phát triển chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng, giúp Mỹ và các đồng minh bớt phụ thuộc vào Trung Quốc - nước hiện thống trị gần 70% công suất tinh luyện đất hiếm toàn cầu.
Đất hiếm là nhóm khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất chất bán dẫn, động cơ xe điện, thiết bị quân sự, robot và năng lượng tái tạo. Chúng là “trái tim” của công nghệ hiện đại và cũng là lý do khiến Mỹ phải tìm cách đa dạng hóa nguồn cung.
Trung Quốc hiện nắm gần một nửa trữ lượng đất hiếm thế giới và kiểm soát phần lớn khâu tinh luyện – công đoạn khó nhất trong chuỗi giá trị. Điều này khiến Mỹ gần như phụ thuộc vào Bắc Kinh cho phần lớn nhu cầu nhập khẩu loại khoáng sản chiến lược này.
Australia, một đồng minh thân cận của Mỹ là quốc gia hiếm hoi ngoài Trung Quốc có khả năng tinh luyện đất hiếm, vì vậy, hợp tác song phương lần này được xem là “nền móng” cho chuỗi cung ứng phương Tây tự chủ hơn.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gặp Thủ tướng Úc Anthony Albanese tại Phòng Nội các ở Nhà Trắng, tại Washington, DC, Hoa Kỳ, ngày 20/10/2025.
Những dự án cụ thể nào sẽ được triển khai?
Theo Thủ tướng Albanese, ba nhóm dự án chung sẽ được khởi động, trong đó có sự tham gia của các tập đoàn lớn như Alcoa. Một trong số đó là liên doanh ba bên giữa Australia, Mỹ và Nhật Bản để phát triển công nghệ chế biến khoáng sản chiến lược.
Lầu Năm Góc cũng sẽ đầu tư xây dựng nhà máy lọc gallium tại Tây Australia, với công suất 100 tấn/năm, một kim loại hiếm được dùng trong vi mạch và radar quân sự. Alcoa hiện đang khảo sát tính khả thi của dự án này cùng đối tác Nhật Bản.
Phát biểu với báo giới, Tổng thống Trump nói: “Chỉ trong một năm nữa, chúng ta sẽ có nhiều đất hiếm và khoáng sản chiến lược đến mức không biết làm gì cho hết.” Ông cũng xác nhận Mỹ đang làm việc với nhiều quốc gia khác để xây dựng chuỗi cung ứng độc lập với Trung Quốc.
Căng thẳng Mỹ - Trung liệu có leo thang?
Động thái này diễn ra chỉ vài tuần sau khi Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm, khiến nguy cơ chiến tranh thương mại lần hai giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới lại dâng cao.
Tổng thống Trump đã đáp trả bằng cách đe dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11, hoặc sớm hơn nếu Bắc Kinh không nhượng bộ. “Họ dọa chúng ta bằng đất hiếm, tôi dọa họ bằng thuế. Nhưng tôi cũng có thể dọa bằng nhiều thứ khác như máy bay chẳng hạn,” ông nói.
Ông Trump cũng xác nhận sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc trong tháng này và dự kiến thăm Trung Quốc đầu năm sau. Ông nhấn mạnh: “Tôi muốn một thỏa thuận công bằng. Tôi quý trọng Chủ tịch Tập, chúng tôi có mối quan hệ tốt, nhưng nước Mỹ sẽ không còn để người khác ‘mặc cả’ nữa.”
Tổng thống Donald Trump xác nhận Mỹ và Trung Quốc đã ký kết một thỏa thuận thương mại sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng. Tuy nhiên, việc thiếu chi...
Nguồn: [Link nguồn]
-22/10/2025 04:50 AM (GMT+7)