Mỹ “đặt cược” vào đất hiếm: Liệu có thể vượt Trung Quốc trong một năm?
Trong bối cảnh Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm, Mỹ vừa ký thỏa thuận trị giá 8,5 tỷ USD để đảm bảo nguồn cung khoáng sản chiến lược. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo việc xây dựng chuỗi cung ứng này không thể diễn ra nhanh chóng như Tổng thống Donald Trump kỳ vọng.
Mỹ vừa công bố thỏa thuận trị giá 8,5 tỷ USD với một đồng minh để phát triển các dự án đất hiếm, nhằm đảm bảo nguồn cung khoáng sản chiến lược quan trọng. Theo kế hoạch, trong sáu tháng tới, Mỹ và đối tác sẽ đầu tư hơn 3 tỷ USD vào các dự án khoáng sản, ước tính mang lại giá trị khoảng 53 tỷ USD. Ngoài ra, Lầu Năm Góc sẽ tham gia xây dựng nhà máy luyện gallium 100 tấn mỗi năm tại khu vực Tây Australia và Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Mỹ sẽ cấp hơn 2,2 tỷ USD tín dụng cho các dự án liên quan.
Mục tiêu của Mỹ là giảm phụ thuộc vào Trung Quốc – quốc gia kiểm soát hơn 90% sản lượng đất hiếm tinh chế toàn cầu. Đây là nhóm khoáng sản quan trọng trong sản xuất điện thoại, xe điện và nhiều công nghệ quân sự khác.
Công nhân vận chuyển đất chứa nguyên tố đất hiếm để xuất khẩu tại một cảng ở Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, vào ngày 31/10/2010.
Tại sao Trung Quốc kiểm soát đất hiếm là vấn đề lớn?
Việc Trung Quốc thống trị thị trường đất hiếm tạo ra lợi thế chiến lược trong thương mại và địa chính trị. Năm nay, Trung Quốc đã áp dụng các hạn chế xuất khẩu chưa từng có, dẫn tới tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu và gián đoạn chuỗi cung ứng. Hành động này đã khiến Tổng thống Trump đe dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, tạo thêm bất ổn trong quan hệ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Đất hiếm bao gồm 17 nguyên tố, mặc dù về trữ lượng nhiều hơn vàng, nhưng chi phí khai thác và tinh luyện cao, kèm tác động môi trường lớn, khiến Trung Quốc duy trì ưu thế trong sản xuất và chế biến. Mỹ từng phụ thuộc vào Trung Quốc tới 70% nhu cầu nhập khẩu đất hiếm từ 2020–2023.
Thách thức lớn nhất để Mỹ và đồng minh xây dựng chuỗi cung ứng
Các chuyên gia cho rằng việc xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm trong nước sẽ không thể nhanh chóng. Theo giáo sư John Mavrogenes (Đại học Quốc gia Australia), Mỹ và đối tác cần ít nhất một thập kỷ để đạt năng lực sản xuất cần thiết. Các rào cản bao gồm chi phí năng lượng cao, thiếu nhân lực có kỹ năng và tác động môi trường.
Dù vậy, thỏa thuận Mỹ – Australia vẫn có ý nghĩa quan trọng. Việc rót vốn từ Mỹ có thể thúc đẩy các dự án hiện có đi vào giai đoạn sản xuất, như nhà máy luyện đất hiếm dự kiến hoạt động từ năm 2027 tại Tây Australia. Chuyên gia Rick Valenta (Đại học Queensland) nhận định rằng việc hỗ trợ tài chính từ Mỹ là “mấu chốt” để các dự án vượt qua giai đoạn cuối trước khi sản xuất thực tế.
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung bước sang giai đoạn mới khi Trung Quốc sử dụng quyền kiểm soát đất hiếm như một đòn bẩy chiến lược. Dù hai nước vừa...
Nguồn: [Link nguồn]
-25/10/2025 16:50 PM (GMT+7)
