Có nên đưa lớp 10 xuống cấp 2?

Dự thảo chương trình giáo dục chưa thật tinh giảm mà còn hơi nặng nề, việc phân luồng chưa rõ ràng. Lớp 10 vẫn còn học rất nhiều môn.

Liên quan đến dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể mà Bộ GD&ĐT mới công bố để lấy ý kiến, Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT.

Ông Nhĩ cho rằng khi có một tư tưởng hay thiết kế một chương trình mới nào phải nghĩ đến việc thực hiện nó như thế nào cho hiệu quả. Khung chương trình giáo dục hiện hành thể hiện nhiều bất cập, học sinh chỉ nặng về vấn đề học chữ chứ chưa thực sự quan tâm đến vấn đề dạy người, dạy nghề như thế nào. Do đó, cần phải thay đổi.

Dự thảo mới cho thấy đến lớp 10 vẫn còn học rất nhiều môn.

Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể đã tích hợp được một số môn học ở cấp tiểu học và THCS để tránh sự trùng lặp, tránh được sự nặng nề. Dự thảo mới cũng chú ý vấn đề hội nhập, do vậy ngoại ngữ là một công cụ hết sức quan trọng. Theo ông Nhĩ, chương trình cũ vẫn bảo thủ từ lớp 3 trở đi mới dạy ngoại ngữ nhưng dự thảo mới đã đưa được việc dạy và học ngoại ngữ ngay từ lớp 1.

Ngoài ra, trong dự thảo mới có đề cập đến vấn đề tăng cường hướng nghiệp và thực hành. Một số chương trình bắt buộc, lựa chọn bắt buộc, lựa chọn không bắt buộc,… cho thấy có sự mềm dẻo và đến lớp 10 cơ bản kiến thức phổ thông kết thúc. Đến lớp 11, lớp 12 tăng cường việc lựa chọn hướng nghiệp, chuẩn bị cho việc vào ĐH.

Tuy nhiên, có một điểm nếu so với Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nói rằng xong THCS thì phải phân luồng. Nhưng ở đây hết lớp 10 mới bắt đầu một phần nào việc phân hóa mà chưa thấy rõ được việc phân luồng. Đến lớp 10 vẫn còn học rất nhiều môn. Ông Nhĩ cho rằng  dự thảo chưa thật tinh giảm mà còn hơi nặng nề, việc phân luồng chưa rõ ràng.

Theo ông Nhĩ, về cấu trúc chương trình có cảm giác như giáo dục của Singapore và ở một số nước khác. Nhưng ở Singapore, cấp 1 của họ là sáu năm, cấp 2 là bốn năm và cấp 3 chỉ có hai năm. Còn Việt Nam vẫn là năm năm cấp 1, bốn năm cấp 2 và ba năm cấp 3. Do vậy, đặc biệt là cấp 3, rất nhiều lãnh đạo ở các trường rất lúng túng, bởi khi thực hiện sẽ có nhiều khó khăn về đội ngũ giáo viên phải làm sao bố trí cho hợp lý, tiết kiệm… “Nếu giả dụ theo mô hình này trong điều kiện chúng ta đang thừa giáo viên cấp 1, cấp 2  thì phải chăng nên đưa cấp 1 giống như Singapore (sáu năm), đưa lớp 10 xuống cấp 2 xem như hoàn chỉnh cấp 2. Sau đó đến cấp 3 thực hiện việc phân hóa, phân luồng cho rõ ràng” - ông Nhĩ nói.

Ông Nhĩ chia sẻ thêm, nếu thêm một năm cho cấp 1 thì vẫn không thiếu giáo viên, cơ sở vật chất, không xảy ra sự căng thẳng bởi vẫn sử dụng được đội ngũ giáo viên như hiện tại. Tiếp theo, nếu đưa lớp 10 xuống cấp 2 vẫn học theo các bộ môn, giáo viên cấp 2 vẫn có thể vươn lên dạy được. Vấn đề còn lại là tập trung cho việc phân hóa, phân luồng ở cấp 3 và đào tạo lại đội ngũ cán bộ để đáp ứng yêu cầu mới.  Ông Nhĩ đề xuất: “Theo mô hình của Singapore cũng tốt thôi, ở cấp 1, cấp 2 hoàn chỉnh kiến thức phổ thông, cấp 3 phân hóa, phân luồng một cách triệt để. Hiện giờ, dự thảo mới đưa ra ý tưởng nhưng chưa đưa ra cách thực hiện”.

Bên cạnh đó, ông Nhĩ cũng cho hay trên thế giới bất cứ nước nào cũng phải bố trí một kỳ thi THPT vì bằng THPT sẽ đi theo học sinh suốt cả đời, đánh giá một giai đoạn đào tạo. Chương trình mới coi nhẹ việc đó, mà chú trọng nhiều vào việc để học sinh thi vào ĐH.

“Có lúc có người cho rằng nếu thi phổ thông đỗ nhiều như vậy thì cần gì phải thi, theo tôi quan điểm đó là không đúng” - ông Nhĩ nói.