Bóng bổng trở lại thống trị Ngoại hạng Anh: Cuộc cách mạng thất bại của Pep
Pep Guardiola tốn gần 10 năm để biến đổi lối chơi của Ngoại hạng Anh nhưng chỉ sau 2 mùa giải, ông thầy người Tây Ban Nha đang phải chứng kiến sự trở lại của bóng bổng.
Câu chuyện của 20 năm trước
Xabi Alonso, HLV đương nhiệm của Real Madrid không bao giờ quên được buổi chiều chủ nhật cuối tháng 8 năm 2004 khi lần đầu tiên thi đấu tại Ngoại hạng Anh. "Trận đấu thật điên rồ. Bóng dài, bóng hai, những cầu thủ to khỏe như Kevin Nolan, Kevin Davies ở tuyến đầu, Sam Allardyce vừa nhai kẹo cao su vừa hét chỉ đạo ở ngoài đường biên. Khi Bolton được hưởng một quả phạt, hàng phòng ngự dâng lên như một đạo quân và mặt đất bắt đầu rung chuyển".
Sau 20 năm, Xabi Alonso vẫn không quên được trận thua 0-1 trước Bolton tại sân Reebook
Những ấn tượng ấy vẫn khắc sâu vào tâm trí của ông thầy người Tây Ban Nha cho tới tận hôm nay. Đó là Ngoại hạng Anh của 20 năm trước với những đường chuyền dài, chuyền bổng, phạt góc, tranh chấp nảy lửa trong tiếng la hét của CĐV. Jose Mourinho từng phải thốt lên rằng Anh là nơi duy nhất trên thế giới những quả phạt góc được chào đón chẳng kém gì bàn thắng.
Năm 2008 là đỉnh cao của lối chơi này khi Stoke City của HLV Toni Pulis giành quyền thăng hạng. Rory Delap trở thành huyền thoại tại Ngoại hạng Anh với những cú ném biên "như tên lửa", theo lời nhận xét của HLV Sam Allardyce. Lối chơi kiểu "Stoke City" thịnh hành đến nỗi 1/3 số bàn thắng tại Ngoại hạng Anh 2009/10 (không tính phạt đền) tới từ những tình huống cố định.
Bản thân Pep Guardiola cũng phải "rùng mình" khi nhớ lại những trải nghiệm đầu tiên tại Ngoại hạng Anh vào năm 2016. Chỉ sau 2 trận đấu với Crystal Palace và Swansea có 9 bàn thắng được ghi nhưng 8/9 bàn tới từ những tình huống cố định như phạt góc, ném biên hay đá phạt. Bóng ở trên không nhiều hơn mặt đất.
Pep Guardiola và cuộc cách mạng thất bại tại Ngoại hạng Anh
Nói cho đúng, Pep Guardiola và Jurgen Klopp đã tạo ra cuộc cách mạng tại Ngoại hạng Anh với lối chơi kiểm soát bóng. Họ tạo nên sự thống trị không chỉ ở "Xứ sương mù" mà cả ở châu Âu khiến cho những ông lớn khác như Arsenal, Chelsea, Man United hay Tottenham cũng phải theo đuổi lối chơi ấy.
Pep Guardiola từng tạo nên trào lưu kiểm soát bóng tại Ngoại hạng Anh nhưng mọi thứ dần trở nên nhàm chán
Cuộc chơi được kéo về mặt đất khi tất cả đều phải biết chuyền bóng từ thủ môn cho đến hậu vệ. Những tình huống tạt bóng giảm mạnh bởi các tiền đạo cánh được chỉ đạo rê bóng cắt vào trong nhiều hơn. Ngay cả khi bóng được đưa xuống đáy biên, những pha trả ngược hoặc căng ngang để tiền đạo băng cắt cũng được ưu tiên hơn là những quả tạt bổng.
Sau quãng thời gian "chịu khổ" với trào lưu kiểm soát bóng của Pep Guardiola, các đội bóng tại Ngoại hạng Anh dần thích nghi và tìm cách chống trả. Cách tốt nhất là phòng thủ cả 11 người với tiền đạo là lớp phòng ngự đầu tiên. Họ không tìm cách đuổi bóng về tận sân nhà đối thủ nữa mà sẵn sàng đợi luôn ở phần sân nhà.
Lối phòng ngự tiêu cực này dẫn đến việc kiểm soát bóng trở nên vô nghĩa. Những đường chuyền có khả năng tạo ra đột biến trở nên hiếm hoi bởi sự đông đúc và chật hẹp. Nên nhớ rằng, tốc độ và thể lực là hai điều kiện được ưu tiên tại Anh nên những khoảng trống để tấn công mở ra và khép lại cực nhanh.
Cầm bóng nhiều mà không tấn công được, lối chơi này trở nên nhàm chán. Ngay cả Man City cũng nhiều lần rơi cảnh bế tắc chứ chưa nói những đội "ăn theo" như Man United hay Tottenham. Khán giả tại sân thì la ó, còn khán giả xem qua truyền hình thì đa phần cảm thấy buồn ngủ. Thứ họ cần là bàn thắng chứ không phải những đường chuyền vô vị.
Trào lưu bóng bổng và ném biên trở lại
Chính nhu cầu cấp thiết ấy đã vô tình đưa trào lưu sử dụng những tình huống cố định trở lại. HLV chuyên trách phạt góc của Arsenal, Nicolas Jover bỗng chốc trở nên nổi tiếng hồi năm ngoái khi "Pháo thủ" liên tục ghi bàn từ bài đá phạt góc. Sân Emirates thường xuyên vang lên tiếng hô "Phạt góc, phạt góc, phạt góc nữa đi, ô lê, ô lê".
Ném biên, phạt góc, chuyền dài được ưa chuộng trở lại tại Ngoại hạng Anh là điều tất yếu
So với mùa trước, những quả phạt góc tại Ngoại hạng Anh 2025/26 giảm mạnh. Các cầu thủ phòng thủ ở biên đánh chặn sớm và muốn chịu ném biên hơn là phạt góc. Và thế là trào lưu ném biên xa trở lại một cách đầy bất ngờ. Theo Opta, chỉ sau 7 vòng đầu tiên, số lượng những cú ném biên thẳng vào vòng cấm đối thủ tăng lên thành 27%, gấp hơn 4 lần so với mùa giải 2019/20 (6%).
Tỉ lệ bàn thắng tới từ những tình huống cố định (không tính phạt đền) cũng tăng lên thành 0,7 bàn/trận, cao nhất trong vòng 15 năm qua. Tỉ lệ bàn thắng bằng đầu tăng lên thành 19,8%, cao nhất trong vòng 25 năm qua. Ngay cả tỉ lệ phát bóng dài từ cầu môn vốn giảm liên tục trong 9 năm qua cũng bất ngờ tăng vọt lên thành 51,9%. Riêng việc các đội bóng liên tục mua tiền đạo cắm cao trên 1m90 cũng đã nói lên vấn đề.
Có những con số tăng thì cũng có những con số giảm. Sau 7 vòng, Ngoại hạng Anh chỉ có 182 bàn thắng/70 trận, tức là trung bình 2,6 bàn/trận, thấp nhất trong 10 năm qua. Số bàn thắng tới từ bóng sống giảm xuống còn 1,69 bàn/trận, giảm 1 nửa so với mùa 2023/24 (3,28 bàn/trận).
Số bàn thắng/trận tại Ngoại hạng Anh 2025/26 giảm mạnh
Những con số ấy cho thấy Ngoại hạng Anh đang có xu hướng trở lại 20 năm trước. Tất nhiên vẫn có những biến đổi, không còn quá đơn thuần mà có tính chiến lược nhiều hơn, trực diện hơn và ít sáng tạo hơn. Các đội bóng không còn ưa chuộng kiểm soát bóng và chuyền bóng nhiều nữa.
Ngay cả Man City cũng phải thích ứng với thời cuộc khi số đường chuyền trung bình/trận chỉ còn 496 lần so với 688 lần ở mùa 2017/18 (mùa giải họ lập kỷ lục với 106 bàn tại Ngoại hạng Anh). Pep Guardiola chắc chắn không muốn điều đó nhưng cũng chẳng làm gì được bởi đối thủ đâu để họ chơi bóng theo ý muốn. Các đội bóng tại Ngoại hạng Anh đang có xu hướng làm cho bóng "chết" nhiều nhất có thể.
Theo thống kê, thời gian bóng thực sự lăn trung bình/trận tại Ngoại hạng Anh 2025/26 chỉ còn 55 phút, tức có tới 35 phút bóng "chết". Con số thực tế còn nhiều hơn bởi các trọng tài đa phần đều cho bù giờ nhiều hơn trong 3 mùa giải gần nhất.
Ra sân chẳng ai muốn nhận thất bại nên khán giả chẳng biết trách ai, trách đội bóng kiểm soát nhiều hơn tấn công không tốt hay trách đội còn lại phòng thủ quá tốt? 20 năm qua, bóng đá Anh vẫn giữ được bản sắc với tốc độ và thể lực.
Các đội bóng đã tiến hóa rất nhiều nhưng cuối cùng vẫn đi vào vòng lặp. Bởi thực ra mục tiêu cuối cùng vẫn là bàn thắng, dù đó có là pha ban bật đẹp mắt hay chỉ là cú đá cận thành được tạo nên từ tình huống lộn xộn trong vòng cấm với cú ném biên. Bởi vậy dù cay đắng, Pep Guardiola cũng chẳng còn làm gì hơn ngoài việc đứng nhìn những đường bóng bổng trở lại Ngoại hạng Anh.
Mùa 2025/26 sẽ là mùa bóng đá Anh trở lại với đặc trưng quen thuộc: Bóng dài lên ngôi và các trung phong to con xưng bá.
Nguồn: [Link nguồn]
-17/10/2025 23:19 PM (GMT+7)