Giải mã bí ẩn lịch sử của căn biệt thự 35 triệu USD giữa lòng Sài Gòn

Mặc dù chưa thể khẳng định thời gian xây dựng chính xác nhưng để có cơ sở trùng tu căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần, các kiến trúc sư đã phải… tìm về quá khứ.

Clip một số chi tiết bên trong biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần.

Vừa qua, hội thảo “Bảo tồn và phát huy giá trị các công trình kiến trúc, lịch sử, văn hóa tại TP.HCM” đã diễn ra với sự tham gia của khoảng 100 đại biểu là các cán bộ quản lý nhà nước, các chuyên gia, kiến trúc sư trong và ngoài nước,… Trong đó, phần trình bày của kiến trúc sư (KTS) người Pháp Nicolas Viste - Trưởng nhóm trùng tu căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần (Q.3, TP.HCM) đã gây ấn tượng mạnh tại hội thảo bởi những hình ảnh, clip rất đẹp mắt và những thông tin lần đầu tiết lộ về công trình này.

Một số hình ảnh căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần nhìn từ bên ngoài.

Theo KTS Nicolas, cách trộn bê tông để xây dựng căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần cũng rất mới tại thời gian đó. Ngoài ra, nhóm của ông Nicolas đã phải nhờ tới các chuyên gia và người lớn tuổi tại Huế, các chuyên gia của Ý và Đức để nghiên cứu về nước sơn, tranh tường cũng như phương pháp sơn, vẽ được sử dụng trong thời gian này. Bên cạnh đó là sự hỗ trợ của nghệ nhân bậc thầy về đồ sắt người Pháp - Sebastian. Bên cạnh đó còn là sự hỗ trợ nghiên cứu của nghệ nhân bậc thầy về đồ sắt của Pháp để hiểu thêm về các chi tiết trang trí bằng sắt trong căn biệt thự.

“Biệt thự này được xem là báu vật quốc gia nhờ vào các thiết kế mô phỏng một cách đặc biệt về văn hóa Việt Nam mà đã bị bỏ quên theo thời gian. Nhà thiết kế biệt thự này đã chọn lựa những phương pháp tân tiến nhất và vật liệu chất lượng nhất thời đó để tạo nên một kết cấu biệt thự bền vững theo thời gian”, KTS Nicolas đánh giá.

KTS Nicolas Viste đang chia sẻ về công trình nghiên cứu căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần.

Qua những bằng chứng thu thập được, KTS Nicolas khẳng định, công trình này không thể được xây dựng trong những năm 1920 - 1922, cũng không phải năm 1924 về trước, mà ít nhất phải từ năm 1924 trở về sau. “Chúng tôi tin rằng ngôi biệt thự này được xây dựng vào năm 1927, thời Pháp thuộc”, KTS Nicolas nói.

Cho tới khi Công ty Minerva mua lại căn biệt thự vào cuối năm 2015 với số tiền 35 triệu USD (hơn 800 tỉ đồng), họ đã có điều kiện thuận lợi để tìm hiểu tất cả các phần chỉnh sửa. Những chi tiết chỉnh sửa khi quân đội Pháp sử dụng ngôi nhà làm trụ sở chỉ huy vào giữa năm 1946 đến năm 1955 vẫn còn thể hiện theo khối dọc song song với đường Bà Huyện Thanh Quan.

Một số hình ảnh bên trong biệt thự.

Nghiên cứu cũng khẳng định rằng, biệt thự đã được sử dụng một phần làm trường dạy ngoại ngữ vào những năm 1960 - 1970. Khi đó, do nhu cầu gia tăng diện tích các phòng học, khối công trình mới nhất ở mặt đường Bà Huyện Thanh Quan đã được xây dựng thêm.

Về vật liệu xây dựng, KTS Nicolas cho biết, loại gạch được sử dụng không phải là loại gạch mà Pháp thường dùng cho nhiều công trình lúc bấy giờ, mà đó là loại gạch được thiết kế riêng mang đậm chất Sài Gòn.

“Chúng tôi vô cùng sửng sốt về các vật tư như gạch bông. Những viên gạch này rất Việt Nam nhưng được sản xuất tại Pháp. Họ chỉ thiết kế ở Việt Nam rồi đưa sang Pháp làm. Chúng tôi đã rất khó khăn để tìm ra các công ty làm loại gạch này”, ông Nicolas chia sẻ.

Phần mái nhà đã bị hư hỏng nặng theo thời gian.

Theo KTS Nicolas, cách trộn bê tông để xây dựng căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần cũng rất mới tại thời gian đó. Ngoài ra, nhóm của ông Nicolas đã phải nhờ tới các chuyên gia và người lớn tuổi tại Huế, các chuyên gia vật tư của Pháp, Ý để nghiên cứu về nước sơn cũng như phương pháp sơn được sử dụng trong thời gian này. Trong khi đó, một nhóm chuyên gia người Đức đã đóng vai trò lớn trong việc nghiên cứu về phương pháp lắp ghép của những viên gạch trong công trình.

 Kết cấu phần mái rất đặc biệt, đã được nhóm nghiên cứu phác họa lại.

Mặc dù căn biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần là một minh chứng lịch sử to lớn, nhưng KTS Nicolas cho biết đã có nhiều thành phần bị hư hại theo thời gian, phần lớn ở nóc nhà, các bức bích họa, nước sơn cùng những bong tróc phần bên ngoài.

Chính vì lý do đó, đội ngũ trùng tu do KTS Nicolas Viste làm trưởng nhóm đã đi tìm hiểu lịch sử, vật tư, phác họa lại mọi thứ về căn biệt thự từ thiết kế, kết cấu tới màu sắc,… nhằm trùng tu công trình sát với phiên bản gốc nhất có thể.

Dự kiến, giữa tháng 12/2018, biệt thự 110 - 112 Võ Văn Tần sẽ chính thức được trùng tu. Đầu tiên là sẽ phá bỏ những dãy nhà xung quanh được xây dựng sau này, sau đó sẽ trùng tu tòa nhà chính, hội trường âm nhạc, các nhà phụ, vườn, ba cổng vào và hàng rào. Thời gian trùng tu dự kiến kéo dài khoảng 3 năm.

Clip: Toàn cảnh biệt thự ”siêu khủng” ở làng quê Hà Tĩnh của cụ bà U80

Căn biệt thự màu trắng kiên cố như một tòa lâu đài đang “mọc” lên ngay tại vùng quê thuần nông thôn ở Hà Tĩnh.

Bấm xem >>