Ukraine ra đòn chiến lược mạnh nhất, Nga sẽ không trả đũa tàn khốc

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Chiến dịch “Mạng Nhện” mà Ukraine vừa thực hiện có thể coi là cú đòn chiến lược mạnh nhất từ trước đến nay nhằm vào chiều sâu lãnh thổ Nga, không chỉ về mặt quân sự mà cả về tâm lý và ngoại giao. Tuy nhiên, không vì thế mà Nga sẽ lựa chọn vũ khí hạt nhân làm công cụ trả đũa.

Việc Ukraine tấn công thẳng vào các căn cứ không quân nằm sâu hàng nghìn cây số trong lãnh thổ Nga, phá hủy nhiều (phía Ukraine ước tính hơn 40) máy bay ném bom chiến lược, bao gồm TU-95, TU-22M3 và máy bay trinh sát A-50, đã làm gián đoạn khả năng tiến hành các cuộc tấn công tầm xa của Nga.

Theo báo chí Ukraine, 34% số máy bay mang tên lửa hành trình chiến lược của Nga đã bị loại khỏi vòng chiến, còn theo các chuyên gia trung lập, con số này chỉ ở mức 10%, tương đương dưới 10 chiếc. Trong khi đó, phía Ukraine chỉ mất vài trăm chiếc máy bay không người lái (UAV) dạng góc nhìn thứ nhất (FPV) có giá chưa đến 5.000 USD mỗi chiếc. Đây là một đòn đánh hiệu quả cao về chi phí nhưng tác động vô cùng lớn.

Theo báo chí Ukraine, chiến dịch này là kết quả của hơn 18 tháng lên kế hoạch và được thực hiện độc lập bởi Ukraine, không báo trước với Mỹ hay các nước NATO. Tuy nhiên, Axios (Mỹ) trước đó đưa tin, Ukraine báo trước cho Mỹ, sau đó trang tin xóa tin này.

Nếu đúng là Ukraine tự tổ chức chiến dịch “Mạng Nhện” thì điều này không chỉ khẳng định năng lực tác chiến ngày càng táo bạo và tinh vi của Kiev, mà còn là thông điệp chính trị: Ukraine không chờ đợi sự đồng thuận hay chấp thuận từ các đồng minh để chiến đấu, đặc biệt là khi hòa đàm đang diễn ra trong tình trạng trì trệ.

Về phần Nga, thất bại trong việc ngăn chặn một chiến dịch đột nhập quy mô lớn như vậy là cú sốc không nhỏ. Đáng lo hơn cho Mátxcơva là thông tin cho thấy UAV đã được phóng đi từ ngay bên trong lãnh thổ Nga, thậm chí gần cả trụ sở của Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) ở một số khu vực.

Đây không chỉ là một thất bại phòng không, mà còn là dấu hiệu cho thấy hệ thống phản gián và kiểm soát nội địa của Nga đang có dấu hiệu thiếu hiệu quả. Hình ảnh máy bay bốc cháy ngay trên đường băng ở Belaya hay Murmansk khiến giới phân tích quân sự Nga phải thừa nhận: Đây là một ngày đen tối với không quân nước này.

"Máy bay không người lái của SBU (Cơ quan An ninh Ukraine) đã bắn trúng hơn 40 máy bay, bao gồm A-50, Tu-95 và Tu-22 M3, gây thiệt hại hơn 2 tỷ đô la", Bộ Tổng tham mưu Lực lượng vũ trang Ukraine đăng trên Telegram. Cơ quan An ninh Ukraine sau đó thổi phồng con số đó lên 7 tỷ USD. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng 117 UAV đã được sử dụng để tấn công các căn cứ của Nga.

Máy bay ném bom chiến lược TU-22M3 của Nga. Ảnh: Wikipedia.

Trả đũa bằng tên lửa và UAV?

Có thể thấy rõ Mátxcơva sẽ không để yên. Khả năng cao là một đợt trả đũa bằng tên lửa và UAV quy mô lớn sẽ sớm diễn ra, nhắm vào hạ tầng năng lượng, công nghiệp quốc phòng và trung tâm đô thị của Ukraine. Ngoài ra, Nga có thể sẽ mở rộng hoạt động tấn công mạng, chiến tranh thông tin và phá hoại hậu phương Ukraine.

Điều đáng chú ý là chiến dịch “Mạng Nhện” diễn ra ngay trước thềm vòng đàm phán hòa bình tại Istanbul - một thời điểm không thể mang tính toán ngẫu nhiên. Bằng việc ra đòn trước, Ukraine muốn giành lại thế chủ động trên bàn đàm phán. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thể hiện rõ lập trường cứng rắn - ngừng bắn toàn diện, trao trả tù binh và đưa trẻ em bị Nga bắt cóc trở về.

Trong ngắn hạn, các cuộc đàm phán nhiều khả năng sẽ không đạt được bước đột phá. Nga đang tìm cách hồi phục tổn thất và sẽ tránh thể hiện bất kỳ dấu hiệu nhượng bộ nào sau cú đánh đau này.

Có thể nói, “Mạng Nhện” không chỉ là một chiến dịch quân sự thành công, mà còn là nước cờ chính trị đầy táo bạo của Kiev. Nó cho thấy chiến tranh hiện đại không còn phụ thuộc hoàn toàn vào vũ khí tối tân hay hỏa lực vượt trội, mà nằm ở trí tuệ, sáng tạo và khả năng tận dụng những điểm yếu của đối phương.

Đây là bước ngoặt không nhỏ trong cục diện cuộc chiến, và chắc chắn sẽ đi vào lịch sử như một trong những đòn phản công bất ngờ và hiệu quả nhất trong thời đại chiến tranh công nghệ.

Khói bốc lên phía trên khu vực sau cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine tại quận Usolsky thuộc vùng Irkutsk của Nga (ảnh cắt từ video được công bố ngày 1/6/2025). Nguồn: Reuters.

Ukraine đã sử dụng dữ liệu vệ tinh NATO để tấn công Nga?

Một số nguồn tin cho rằng Ukraine đã sử dụng dữ liệu vệ tinh từ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để lên kế hoạch tấn công “Mạng Nhện”, làm dấy lên lo ngại rằng Nga có thể lấy đó làm cớ để sử dụng vũ khí hạt nhân.

Từ khi xung đột bùng nổ, điện Kremlin đã nhiều lần nhấn mạnh “lằn ranh đỏ” và đe dọa hạt nhân mỗi khi Ukraine giành được thế chủ động trên chiến trường. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các lời đe dọa này phần lớn mang tính răn đe tâm lý hơn là chuẩn bị cho hành động thực tế.

Trong trường hợp chiến dịch “Mạng Nhện”, Ukraine sử dụng UAV nội địa, phóng từ lãnh thổ Nga thông qua các chiến dịch xâm nhập bí mật, không sử dụng hỏa lực phương Tây, càng không có sự can dự trực tiếp của NATO.

Ngay cả khi Ukraine có tận dụng dữ liệu từ vệ tinh thương mại hay quân sự do phương Tây cung cấp, điều đó không cấu thành sự can thiệp quân sự của NATO - và cũng không phải là căn cứ hợp pháp để Nga biện minh cho hành động hạt nhân.

Nga hiểu rõ rằng việc sử dụng vũ khí hạt nhân, dù ở cấp độ chiến thuật, sẽ ngay lập tức vượt qua ranh giới đỏ mà cộng đồng quốc tế, đặc biệt là NATO và các nước lớn như Trung Quốc, Ấn Độ... đã cảnh báo. NATO có thể không đáp trả bằng vũ khí hạt nhân, nhưng nhiều khả năng sẽ tiến hành tấn công quy mô lớn bằng vũ khí hiện đại nhằm vào hạ tầng quân sự chủ chốt của Nga.

Hơn nữa, bối cảnh địa chính trị hiện nay cũng không thuận lợi cho Nga leo thang hạt nhân. Dưới sức ép của cộng đồng quốc tế và trong bối cảnh Mỹ đang thúc đẩy hòa đàm tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), việc Nga lựa chọn một hành động cực đoan như vậy chẳng khác nào tự tước đi con đường ngoại giao duy nhất còn lại. Nếu Nga tấn công hạt nhân, không chỉ phương Tây, mà cả các đối tác thân cận như Trung Quốc cũng buộc phải có phản ứng để bảo vệ uy tín và lợi ích toàn cầu của họ.

Ukraine ra đòn chiến lược mạnh nhất, Nga sẽ không trả đũa tàn khốc - 3

Người đứng đầu SBU, tướng Vasyl Malyuk, đang xem ảnh máy bay ném bom và sân bay của Nga. Nguồn: SBU.

Trong thực tế, các đòn phản ứng Nga có thể thực hiện là phi hạt nhân, bao gồm tăng cường tấn công bằng tên lửa vào hạ tầng năng lượng và công nghiệp của Ukraine, đẩy mạnh chiến tranh mạng, hoặc kích hoạt các chiến dịch phá hoại nội địa.

Nga cũng có thể tận dụng chiến dịch thông tin để cáo buộc Ukraine và phương Tây “quốc tế hóa chiến tranh”, nhằm gây áp lực chính trị và ngoại giao. Nhưng điều đó vẫn nằm trong giới hạn của cuộc chiến hiện hữu, không phải bước leo thang tận diệt.