Nghề lạ ở làng Vị Khê: Chỉ cắt tỉa vài nhát kéo, thu nhập bằng kỹ sư

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Ở làng nghề cây cảnh Vị Khê (phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình), những người thợ chuyên uốn tỉa, tạo thế dáng cho cây có mức thu nhập khá cao, dao động từ 700.000-1.000.000 đồng/ngày.

Không sở hữu những khu vườn rộng hàng nghìn mét vuông, cũng chẳng có bộ sưu tập cây cảnh tiền tỷ, nhưng nhiều thợ uốn tỉa lại là những nghệ nhân thầm lặng, kiên nhẫn thổi hồn vào từng tác phẩm.

Theo chia sẻ của những thợ uốn tỉa cây cảnh có thâm niên tại làng Vị Khê, công việc này đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và đôi mắt nghệ thuật. Mỗi nhát kéo, mỗi vòng dây kẽm đều phải chuẩn xác để đưa cành cây về thế dáng mong muốn, đạt đến độ hoàn thiện.

Không chỉ làm cho nhà vườn trong làng, những thợ lành nghề của làng Vị Khê còn thường xuyên được các nhà vườn ở khắp các tỉnh, thành thuê đến uốn tỉa cây. Mỗi chuyến đi như vậy, họ vừa có thêm nguồn thu, vừa học hỏi thêm nhiều phong cách tạo tác mới.

Những người thợ uốn tỉa cây cảnh ở làng Vị Khê được nhiều nhà vườn trên cả nước tin tưởng, gửi gắm tác phẩm của mình.

Anh Trịnh Xuân Trà (32 tuổi, trú tại phường Vị Khê) chia sẻ, anh sinh ra trong gia đình có truyền thống làm nghề cây cảnh nên từ nhỏ đã được bố dạy uốn tỉa cây. Nhờ công việc cắt tỉa, tạo tác dáng thế cây cho các nhà vườn trong và ngoài tỉnh, từ đó anh có thu nhập ổn định.

“Công việc này tôi làm quanh năm, hết vườn này đến vườn khác, không bao giờ hết việc. Ngoài nhận việc ở các nhà vườn trong làng, tôi còn đi nhiều nơi như Quảng Ninh, Hải Phòng, Phú Thọ, thậm chí cả Sài Gòn, Đồng Tháp... Trung bình mỗi ngày, tôi nhận được 700.000 đồng tiền công, còn khi làm ở các tỉnh xa thu nhập có thể lên tới 1.000.000 đồng”, anh Trà tiết lộ.

Anh Trà nói thêm, tùy từng loại cây mà mức công sẽ khác nhau. Với những cây hàng kỹ (cây giá trị cao, yêu cầu tạo tác công phu), chủ thường khoán theo cây chứ không tính ngày công.

Thậm chí, có phôi cây trị giá hàng trăm triệu đồng, riêng tiền công cho nhóm thợ tay nghề cao cũng lên tới vài chục triệu đồng, làm liên tục trong 3-5 ngày là hoàn thành.

Nhờ kinh nghiệm và kỹ thuật chuyên nghiệp, anh Trà chỉ mất nửa ngày để hoàn tất cắt tỉa cây sanh lọng cao 3,5m, đường kính 3,6m.

Đằng sau mức thu nhập ấy, người thợ uốn tỉa cây đã phải bỏ rất nhiều công sức, tâm huyết, phải làm việc dưới thời tiết khắc nghiệt, đôi khi cả ngày đứng dưới cái nắng gay gắt chỉ để nắn một thế cây. Bàn tay cũng chai sạn theo năm tháng, nhưng với họ, đó là sự đánh đổi để có những tác phẩm nghệ thuật sống động.

“Nghề này phải có đam mê, chứ không phải chỉ nhìn vào thu nhập. Việc tạo tác để một cây phôi trở thành cây cảnh nghệ thuật là cả một quá trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Nhiều khi để uốn một cây phải tính bằng tháng, thậm chí bằng năm, công sức bỏ ra không đếm xuể.

Nhưng đổi lại, khi cây thành dáng, chủ vườn bán được giá, họ nhớ đến mình, đó mới là thành quả lớn nhất”, anh Trà tâm sự.

Với 18 năm trong nghề uốn tỉa cây cảnh, anh Phạm Tuấn Anh (35 tuổi, trú tại phường Vị Khê), cho hay, để tạo tác một tác phẩm cây cảnh, người thợ thường bắt đầu từ việc tỉa hết lá để lộ phần xương, sau đó dùng nhôm uốn định hình.

Từ dáng thế ban đầu của phôi, dưới bàn tay uốn nắn, căn chỉnh của người thợ, mỗi tác phẩm cây cảnh lại mang một diện mạo riêng. Tùy đặc điểm và thế cây nguyên bản, người thợ sẽ sáng tạo để hình thành nên những dáng thế khác nhau, mang dấu ấn riêng.

Anh Tuấn Anh tỉ mỉ hoàn thiện tác phẩm mình nhận làm.

Nghề lạ ở làng Vị Khê: Chỉ cắt tỉa vài nhát kéo, thu nhập bằng kỹ sư - 4

Mỗi nhát cắt, mỗi đường uốn đều được tính toán cẩn trọng.

“Định hình dáng thế cây là khó nhất. Muốn nhận được mức thù lao cao, người thợ phải luôn trau dồi kiến thức, kinh nghiệm để nâng cao tay nghề. Khi được thuê tạo tác dáng cây, người thợ phải thống nhất ý tưởng với chủ để vừa giữ được ý tưởng của họ, vừa phát huy được vẻ đẹp của cây.

Mỗi người có cách cảm nhận và thổi hồn vào cây khác nhau, nên mỗi tác phẩm sẽ mang dáng vẻ và biểu đạt ý tưởng khác nhau”, anh Tuấn Anh tâm sự.

Là chủ một khu vườn rộng 7.000m2 với hơn 1.000 cây cảnh các loại, ông Nguyễn Minh Hoạt (SN 1980, trú phường Vị Khê), kể rằng mỗi ngày, ông thuê từ 7 đến 10 thợ cắt tỉa, tạo dáng. Riêng chi phí trả công cho thợ đã lên tới 150 triệu đồng mỗi tháng, trung bình mỗi thợ thu nhập 15-20 triệu đồng.

Nói về tiêu chí chọn thợ, ông Hoạt cho biết, ông luôn chọn thợ làng Vị Khê, bởi tay nghề đã được khẳng định qua nhiều thế hệ. Bên cạnh đó, ông tìm những người có con mắt thẩm mỹ phù hợp với phong cách của mình để tác phẩm đạt được giá trị như mong muốn.

Hiện nay, hơn 95% hộ dân trong phường Vị Khê theo nghề cây cảnh. Riêng tại làng cổ Vị Khê, gần như 100% hộ dân đều làm nghề.

Người thợ gửi trọn tâm huyết để mỗi cây cảnh được tạo tác đều mang "phong thái" riêng.

Để tạo điều kiện cho làng nghề tiếp tục phát triển bền vững, đem lại thu nhập ổn định cho người dân, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Vị Khê Đỗ Đình Điểm cho biết, sau sáp nhập, Đảng ủy phường xác định rõ nghề trồng hoa, cây cảnh là ngành kinh tế mũi nhọn tại địa phương.

Trên địa bàn đã hình thành những vùng sản xuất chuyên biệt, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Thời gian tới, Vị Khê tập trung nguồn lực tiếp tục đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, gắn với du lịch sinh thái và trải nghiệm. Đặc biệt, nghề cây cảnh sẽ được ưu tiên phát triển, dựa trên tiềm năng và thế mạnh của làng nghề truyền thống. Mục tiêu đến năm 2030, thu ngân sách phường đạt 275 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 150 triệu đồng/năm.