Đề xuất mới liên quan đến hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà

Việc rút gọn các chính sách khuyến khích làm giảm sức hấp dẫn trong việc huy động toàn dân tham gia sản xuất, tiêu thụ năng lượng sạch.

Hiệp hội Năng lượng tái tạo TP HCM vừa có văn bản gửi đến đến văn phòng Chính phủ và Bộ Công Thương góp ý bổ sung và hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 57/2025/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn và Nghị định 58/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới. 

Còn nhiều bất cập

Hiệp hội cho rằng dự thảo nghị định này còn nhiều bất cập. Trong đó, về xác định công suất phát triển, Điều 11 hiện quy định công suất phát triển căn cứ theo phụ tải cực đại (Pmax) chưa phù hợp trong thực tế.

Bởi, nhà dân hoặc nhà máy mới xây chưa có dữ liệu Pmax; phụ tải có thể thay đổi theo chu kỳ sản xuất, mùa vụ, hoặc quá trình mở rộng hoạt động; Hệ thống có pin lưu trữ (BESS) hoạt động linh hoạt hơn nhiều so với hệ thống PV thuần; các hộ chỉ tự dùng, không bán điện, nhưng vẫn bị giới hạn theo Pmax - điều này không hợp lý.

Hiệp hội Năng lượng tái tạo TP HCM vừa có văn bản kiến nghị bổ sung và sửa đổi nhiều nội dung liên quan đến năng lượng tái tạo

Do đó, Hiệp hội kiến nghị sửa Điều 11, trong đó công suất phát triển của nguồn điện mặt trời tự sản xuất, tự tiêu thụ cần được xác định phù hợp với nhu cầu sử dụng điện hiện tại và tăng theo nhu cầu sử dụng, khả năng chịu tải tại điểm đấu nối và tiêu chuẩn kỹ thuật của thiết bị.

Trường hợp có phát điện dư lên lưới, việc đo đếm và thanh toán được thực hiện theo cơ chế giá điện linh hoạt theo thời gian sử dụng, thay vì giới hạn theo tỉ lệ cố định.

Bộ Công Thương hướng dẫn cụ thể phương pháp xác định công suất và quy trinh đo đếm, bảo đảm tính minh bạch, khuyến khích tiết kiệm năng lượng và đầu tư hệ thống lưu trữ.

Theo Hiệp hội, cách xác định này phù hợp với thực tế, không "bó cứng" công suất theo Pmax, đồng thời tạo động lực đầu tư hệ thống lưu trữ, giúp điện mặt trời vận hành ổn định, hiệu quả và linh hoạt hơn.

Kiến nghị miễn thuế và cơ chế thuê điện mặt trời 0 đồng

Về chính sách khuyến khích phát triển, theo dự thảo, Điều 13 hiện chỉ còn 3 chính sách mang tính nguyên tắc, thay vì 9 chính sách như Nghị định 135/2024/NĐ-CP (Điều 8). Sự rút gọn này làm giảm sức hấp dẫn trong việc huy động toàn dân tham gia sản xuất, tiêu thụ năng lượng sạch.

Do đó, Hiệp hội kiến nghị miễn thuế giá trị gia tăng GTGT đối với hộ gia đình lắp đặt hệ thống điện mặt trời có công suất ≤100 kW.

Triển khai gói vay tín dụng xanh ưu đãi (≤5% năm) cho hộ dân và doanh nghiệp đầu tư hệ thống điện mặt trời và pin lưu trữ, với cơ chế bảo lãnh hoặc hỗ trợ lãi suất từ Quỹ Bảo vệ môi trường và Quỹ Năng lượng tái tạo.

Ưu tiên cấp tín dụng, miễn thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp cho các tổ chức, cá nhân đầu tư hệ thống lưu trữ năng lượng hoặc hệ thống tự dùng năng lượng sạch.

Thí điểm cơ chế cho thuê điện mặt trời “0 đồng". Doanh nghiệp năng lượng đầu tư toàn bộ hệ thống, hộ dân hoặc doanh nghiệp chỉ thanh toán tiền điện theo mức giá thấp hơn giá điện lưới trong thời hạn 10-15 năm.

Hiệp hội cho biết mô hình này đã được triển khai hiệu quả tại Mỹ, Úc và nhiều quốc gia châu Âu, giúp phổ cập điện mặt trời nhanh chóng mà không cần vốn đầu tư ban đầu.

Đồng thời mô hình này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp điện mặt trời nhỏ và vừa có cơ hội tham gia thị trường bán điện, có cơ hội phát triển sau giai đoạn bán điện theo giá FIT (hiện nay lực lượng này bị đứng ngoài thị trường do không được phép bán điện, gây lãng phí nguồn lực về trình độ, kinh nghiệm đã tích lũy).

Ngoài ra, Hiệp hội kiến nghị cho phép doanh nghiệp đầu tư và cho thuê hệ thống lưu trữ pin cho các nhà máy, tòa nhà, trung tâm thương mại để giảm phí nhu cầu cực đại (Pmax) trong biểu giá điện hai thành phần, đồng thời tối ưu hóa vận hành năng lượng.