Nhà ở xã hội thi nhau "đội giá"

Giá bán của nhiều dự án nhà ở xã hội (NƠXH) có xu hướng tăng cao. Trong khi đó, cơ quan chức năng không khống chế giá khiến NƠXH vượt 15 triệu đồng/m2 khiến giấc mơ có nhà của nhiều người khó thành hiện thực.

Thả nổi giá NƠXH

Nhìn lại quá trình phát triển NƠXH, năm 2011, về chính sách NƠXH, các doanh nghiệp tham gia xây nhà ngoài được miễn tiền sử dụng đất, thuế còn được vay vốn ưu đãi hoặc bù lãi suất. Thực tế tại thời điểm bấy giờ, hiếm có chủ đầu tư nào được vay vốn ưu đãi và phải chịu mức lãi suất thương mại lên đến gần 20%/năm. Tuy nhiên, nhiều dự án nhà ở thu nhập thấp vẫn được triển khai và bán với giá dưới 10 triệu đồng/m2 như Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội), Đặng Xá I (Gia Lâm, Hà Nội).

Đến khi có gói 30.000 tỷ đồng hỗ trợ 70% cho người mua nhà và 30% cho chủ đầu tư với lãi suất thấp, NƠXH mới tạo cơn sốt cả về cung và cầu. Lúc này các chủ đầu tư đua nhau làm NƠXH, dù cùng hưởng mức ưu đãi như lúc đầu. Tuy nhiên, giá nhà ở của nhiều dự án đã bị đẩy lên trên 10 triệu đồng/m2 như Ecohome (Cổ Nhuế, Bắc Từ Liêm, Hà Nội), Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) gần 14 triệu đồng/m2...

Sau khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc (30/6/2016), xu hướng tăng giá NƠXH diễn ra tại nhiều dự án. Chỉ trong nửa cuối năm 2018, có đến vài dự án NƠXH mở bán. Tuy nhiên, những dự án mở bán lại xa trung tâm và giá cao. Cụ thể, dự án NƠXH Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội) đã bao gồm VAT và chưa có chi phí bảo trì là: 16.039.190 đồng/m2. Trong khi đó, ở một dự án thương mại cách đó khoảng 2km vừa xây dựng xong và khách hàng có thể nhận nhà ở ngay, môi giới cho biết có giá bán từ 16-19 triệu đồng mỗi m2.

NƠXH tại Đông Hội (Đông Anh, Hà Nội) giá bán NƠXH (đã bao gồm thuế GTGT 5% và chưa bao gồm chi phí bảo trì 2%) là: 15.136.923 đồng/m2.  Thậm chí có dự án NƠXH bán với giá cao hơn hẳn nhà thương mại như: Dự án NƠXH Kiến Hưng bán giá chưa bao gồm thuế VAT và 2% phí bảo trì là: 13.000.000 đồng/m2 bởi cách đó gần 2km, dự án Thanh Hà bán với giá 10,5 triệu đồng/m2.

Nhà ở xã hội giá ngày càng cao

Chị Minh Hằng (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ, cách đây gần 2 năm, bốc thăm mua NƠXH tại dự án Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội); Đại Kim (Hoàng Mai, Hà Nội) nhưng đều trượt. Nguyên nhân bởi thời điểm đó, ít dự án NƠXH và quá tải người mua nhà. Thêm nữa,  dự án NƠXH đều có mức giá dưới 15 triệu đồng/m2 lại được vay ưu đãi gói 30.000 tỷ đồng.

“Tôi không hiểu sao NƠXH ngày càng cao trong khi việc vay ưu đãi không còn kiến cơ hội mua nhà cuả gia đình tôi ngày một xa với”, chị Hằng nói.

Đừng mang danh NOXH bán giá thương mại

Ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, không có quy định nào khống chế giá NƠXH dưới 15 triệu/m2, chỉ có quy định lợi nhuận chủ đầu tư không được vượt quá 10% tổng mức đầu tư dự án. Tuy nhiên, NƠXH có những ưu đãi về thuế, đất nên giá sẽ thấp hơn so với giá nhà ở thương mại có suất đầu tư tương ứng.

Theo ông Dũng, trước đây, với gói 30.000 tỷ đồng quy định những nhà ở thương mại đáp ứng điều kiện như căn hộ dưới 70 m2, giá dưới 15 triệu/m2, người mua nhà có thể được hỗ trợ vay gói tín dụng này. Vì vậy, người mua nhà vẫn cho rằng, NƠXH buộc phải dưới 15 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng, giá bán NƠXH do chủ đầu tư xây dựng nhưng thành phố duyệt giá theo suất đầu tư khống chế của Bộ Xây dựng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp Hội Bất động sản TP.HCM cho rằng, cùng với các vấn đề NƠXH phải đảm bảo chất lượng xây dựng, tiện tích nội khu, tiện ích khu vự, kết nối giao thông…thì giá phải nằm trong khung dưới 15 triệu đồng/m2.

Sau khi kết thúc gói tín dụng cho vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục giải ngân gói 1.000 tỷ đồng cho người vay mua NƠXH. Như tại Hà Nội được phân bổ 50 tỷ đồng thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội TP để cho vay. Với 50 tỷ đồng được phân bổ, tính trung bình mức vay mua NƠXH thì chỉ khoảng 150 người có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này. Đây là con số nhỏ so với hàng ngàn hộ gia đình thuộc đối tượng được vay đang có nhu cầu vay vốn ưu đãi trên địa bàn Thủ đô.

Giá cao, nguồn vốn ít, tiếp cận khó đang là những trở ngại khiến mơ ước về chốn an cư của nhiều người dân có thu nhập thấp, trung bình càng trở nên khó khăn.

“Thật sự mà nói nhà ở xã hội đắt tương đương với nhà ở thương mại là không hợp lý bởi vì bản thân nhà ở xã hội đã được miễn tiền sử dụng đất, được giảm thuế VAT còn 5%, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 10%. Đó là những ưu đãi chưa nói nếu doanh nghiệp vay được tín dụng ưu đãi lại có ưu đãi tiếp. Cho nên điều này cho thấy đừng để một số doanh nghiệp thực hiện dự án dưới danh nghĩa nhà ở xã hội nhưng thực chất là nhà ở thương mại”, ông Châu nói.