Tù mù nguyên nhân gây bệnh “lạ”

Trong khi ngành y tế cho rằng nguyên nhân gây bệnh “lạ” là do ăn gạo mốc thì người dân và chính quyền địa phương lại không tin vào kết luận này.

Sau thời gian tạm lắng, từ đầu năm 2014, tại các xã Ba Điền, Ba Nam, Ba Tô (huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi), nhiều trường hợp mắc hội chứng viêm da dày sừng lòng bàn tay, bàn chân mà người dân địa phương gọi là bệnh “lạ”. Mới đây, ngành y tế đã công bố kết quả xét nghiệm mẫu lúa, gạo lấy từ những nơi tái phát bệnh này.

Theo kết quả vừa được Viện Vệ sinh y tế công cộng TP HCM công bố, 10 mẫu lúa, gạo lấy từ 2 xã Ba Điền và Ba Nam đều nhiễm độc tố nấm mốc aflatoxin G1, B1, G2, B2 cao gấp 25 lần so với quy chuẩn. Cá biệt, mẫu lúa gạo lấy tại gia đình em Phạm Thị Huy (14 tuổi, ngụ thôn Làng Dút, xã Ba Nam) đã tử vong sau khi mắc bệnh “lạ” ngày 17-4, có hàm lượng aflatoxin G1 cao gấp 100 lần so với quy chuẩn.

Theo các chuyên gia ngành y tế, aflatoxin là tác nhân nguy hiểm, gây tổn hại nội tạng, gây suy gan, ung thư gan và có thể đe dọa tính mạng nếu “nạp” quá nhiều vào cơ thể. Ông Lê Huy, Chánh Văn phòng Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi, cho biết qua khảo sát, hầu hết người dân ở xã Ba Nam có thói quen dùng gạo ủ, lúa đã bị ẩm, mốc, vón cục, nhiều hạt có màu đen. “Ngành y tế đã khuyến cáo người dân không nên sử dụng gạo ủ, gạo mốc. Đồng thời, kiến nghị chính quyền hỗ trợ đổi gạo sạch cho người dân. Trong năm 2013, các nguồn hỗ trợ đã cấp 550 tấn gạo trắng cho người dân. Nhờ vậy, số người mắc bệnh giảm so với những năm trước” - ông Huy nói.

Chuyên gia của Bộ Y tế thu gom mẫu lúa gạo mốc do người dân cất giữ để xét nghiệm.

Trái ngược với kết luận của ngành y tế, hiện rất nhiều người dân và chính quyền địa phương vẫn không tin nguyên nhân gây bệnh “lạ” là do dùng gạo ủ, gạo mốc. Sau 4 trường hợp phát hiện mắc bệnh “lạ” từ tháng 3-2014 đến nay, người dân càng không tin nguyên nhân là do gạo mốc. Ông Phạm Văn Bút, Chủ tịch UBND xã Ba Điền, cho biết từ khi thôn Làng Rêu có trường hợp mắc bệnh mới (bệnh nhân Phạm Văn Trói, mắc bệnh ngày 19-3), người dân nơi đây càng hoang mang hơn. “Hồi trước, cả thôn mắc bệnh, ngành y tế cho rằng do sử dụng gạo ủ, gạo mốc. Bây giờ, người dân Làng Rêu không còn sử dụng gạo ủ, gạo mốc nhưng vẫn có người mắc bệnh” - ông Bút nêu thực trạng.

Ông Lê Hàn Phong, Chủ tịch UBND huyện Ba Tơ, cho rằng quan điểm của địa phương thì gạo không phải là nguyên nhân gây bệnh “lạ”. “Tập tục ăn gạo ủ đã có từ hàng trăm năm trong đồng bào miền Tây Quảng Ngãi. Rất nhiều nơi dùng gạo ủ nhưng vì sao có nơi mắc bệnh, nơi không?” - ông Phong thắc mắc.