Nhà máy đồng Trung Quốc ở Texas: Lách thuế quan, nắm "cơ hội vàng" tại Mỹ

Một nhà sản xuất dây đồng dẹt của Trung Quốc đã chọn Texas để xây dựng nhà máy, biến rủi ro từ căng thẳng thương mại thành lợi thế. Động thái này không chỉ giúp doanh nghiệp hưởng lợi từ hàng rào thuế quan mà còn làm dấy lên những tranh cãi về vai trò của các công ty Trung Quốc tại Mỹ.

Công ty Wellascent, chuyên sản xuất dây đồng dẹt, đã quyết định xây dựng nhà máy tại Grand Prairie, Texas, từ đầu năm ngoái nhằm phòng ngừa rủi ro địa chính trị. Quyết định này được xem như một bước đi “đi tắt đón đầu”, khi Washington áp mức thuế 50% đối với nhiều sản phẩm đồng nhập khẩu.

Nhờ đặt cơ sở sản xuất ngay trên đất Mỹ, Wellascent giúp khách hàng như Stellantis tránh phải gánh chi phí thuế, đồng thời đảm bảo nguồn cung ổn định. Nhà máy dự kiến đi vào hoạt động cuối năm nay và sản xuất khoảng 3.000 tấn dây đồng dẹt mỗi năm vào năm 2028.

Theo bà Hazel Zhu, thành viên hội đồng quản trị của Wellascent, một số khách hàng Mỹ ban đầu lo ngại căng thẳng thương mại sẽ khiến nguồn cung bấp bênh. Nhưng khi có nhà máy tại Mỹ, chính sách thuế quan lại trở thành cơ hội vàng.

Trong ba năm, Wellascent dự kiến rót 100 triệu USD vào dự án này, với kỳ vọng mang lại hơn một nửa doanh thu từ thị trường quốc tế. Đây được xem là trường hợp hiếm hoi một công ty Trung Quốc hưởng lợi từ chính sách thuế của Mỹ, vốn được thiết kế để hạn chế ảnh hưởng công nghiệp từ Trung Quốc.

Sản xuất dây đồng tại Wellascent ở Ganzhou.

Mỹ có thực sự chào đón doanh nghiệp Trung Quốc?

Mặc dù khoản đầu tư này góp phần đưa sản xuất trở lại Mỹ, thái độ của chính giới Mỹ vẫn đầy mâu thuẫn. Một số nghị sĩ từng đề xuất loại bỏ ưu đãi thuế cho dự án pin điện của Ford vì có sử dụng công nghệ từ công ty Trung Quốc CATL. Trong lĩnh vực năng lượng mặt trời, nhiều nhà sản xuất Mỹ lo ngại đối thủ Trung Quốc tận dụng lợi thế chuỗi cung ứng được trợ cấp từ quê nhà.

Thực tế, vốn đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc vào Mỹ đã giảm mạnh, sụt 8,1 tỷ USD giai đoạn 2019–2023. Các chuyên gia nhận định cả Washington và Bắc Kinh hiện đều khuyến khích doanh nghiệp hạn chế đầu tư qua lại vì lo ngại rủi ro chính trị. Wellascent được coi là “trường hợp may mắn” hiếm hoi vượt qua rào cản này.

Hồi tháng 4, kế hoạch của Wellascent suýt đổ bể khi Mỹ bất ngờ áp thuế tạm thời 145% đối với thiết bị vận chuyển vào nước này. Nếu duy trì, mức thuế đó sẽ khiến chi phí đội thêm 60%, buộc công ty phải cân nhắc lại toàn bộ dự án.

May mắn thay, một thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được vào tháng 5 đã gỡ bỏ mức thuế bổ sung, cho phép Wellascent tiếp tục đưa thiết bị vào Mỹ. Đầu tháng này, hai bên tiếp tục gia hạn thỏa thuận thêm 90 ngày để có thêm thời gian đàm phán, mang lại hy vọng về một thỏa thuận toàn diện trong tương lai gần.

Liệu mô hình này có được nhân rộng?

Các chuyên gia cho rằng nếu Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận thương mại, trường hợp của Wellascent có thể trở thành hình mẫu cho những doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, trong bối cảnh quan hệ song phương vẫn còn căng thẳng, khả năng nhiều công ty Trung Quốc đầu tư thêm vào Mỹ vẫn chưa chắc chắn.

Hiện tại, Wellascent không gặp vấn đề pháp lý nào với dự án Texas, nhưng kinh nghiệm này cho thấy rủi ro chính sách vẫn là mối đe dọa thường trực đối với các doanh nghiệp xuyên biên giới.

Doanh nghiệp Mỹ ồ ạt biến kho thành “vùng miễn thuế” với hàng Trung Quốc

Trước nguy cơ chi phí nhập khẩu từ Trung Quốc tăng vọt do chính sách thuế quan thay đổi liên tục của chính quyền ông Trump, nhiều doanh nghiệp tại Mỹ...

Bấm xem >>