Điểm chuẩn đại học năm 2025 ‘ngược dòng’ tăng mạnh, liệu có bất thường?

Phổ điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 giảm mạnh nhưng điểm chuẩn đại học tăng mạnh khiến dư luận đặt ra câu hỏi rằng liệu có sự bất thường nào trong công tác xét tuyển năm nay?.

Theo công bố của các trường, điểm chuẩn đại học (ĐH) năm 2025 theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT biến động mạnh. Thay vì giảm khi căn cứ vào phổ điểm thi năm nay, điểm chuẩn ở nhiều ngành, nhiều trường đã tăng cao, tạo nên “cú ngược dòng” khiến nhiều cơ sở đào tạo lẫn phụ huynh, thí sinh bất ngờ.

Loạt ngành có điểm chuẩn 'chạm nóc'

Thống kê cho từ các cơ sở đào tạo cho thấy, những ngành có điểm chuẩn “chạm nóc” 30/30 không còn là điều hiếm gặp. Cụ thể, ở khối trường quân đội, thí sinh nữ phía Bắc vào ngành Y khoa (Học viện Quân y) và ngành Quan hệ quốc tế (Học viện Khoa học Quân sự) phải đạt 30 điểm.

Tại ĐH Bách khoa Hà Nội, trong 65 chương trình đào tạo, đa số đều có điểm chuẩn rất cao, từ trên 24 điểm, đặc biệt có hai ngành trên 29 điểm là Khoa học dữ liệu & Trí tuệ nhân tạo (chương trình tiên tiến) và Khoa học máy tính (Công nghệ thông tin), nhiều ngành khác điểm trên 27.

Ở Trường ĐH Công nghệ thông tin (ĐH Quốc gia TP.HCM) ở phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT, ngành thấp nhất là 24 điểm và xuất hiện ngành Trí tuệ nhân tạo có điểm chuẩn cao nhất với 29,60 điểm. Các ngành như Kỹ thuật phần mềm và Công nghệ thông tin đều có điểm chuẩn trên 26 điểm.

Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM) cũng ghi nhận điểm chuẩn dao động từ 19 đến 29,92 điểm (theo tổ hợp môn A00). Ngành Khoa học máy tính - chương trình tiên tiến tiếp tục có điểm chuẩn cao nhất. Ngành Khoa học dữ liệu đạt 28,5 điểm và ngành Vi điện tử & Công nghệ bán dẫn với 28,27 điểm.

Bất ngờ nhất là tại khối sư phạm với hàng loạt ngành học có điểm rất cao. Hai ngành là Sư phạm tiếng Anh và Sư phạm tiếng Trung của Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội) cùng đạt 30 điểm. Ngành Sư phạm Lịch sử – Địa lý (Trường ĐH Giáo dục – ĐH Quốc gia Hà Nội) ở 29,84 điểm.

Khối ngành Sư phạm tại TP.HCM cũng có hai ngành vượt mốc 29 là Sư phạm Hóa học 29,38 điểm và Sư phạm Ngữ văn 29,07 điểm tại Trường ĐH Sư phạm TP.HCM. Nhiều ngành khác tại trường này trên 27 điểm.

Tại Trường ĐH Sài Gòn, điểm chuẩn dao động từ mức thấp nhất là 18,43 điểm đến mức cao nhất là 28,98 điểm. Trong đó, điểm chuẩn của các ngành đào tạo giáo viên dao động từ 22 đến 28,98 điểm.

Nhiều trường ĐH khác cũng ghi nhận điểm cao như: Trường ĐH Văn hóa TP.HCM, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, các trường ĐH thuộc ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Quốc gia TP.HCM.

Thí sinh tại TP.HCM dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: NGUYỆT NHI

Bất cập từ phân bổ chỉ tiêu và quy đổi điểm

Điểm chuẩn cao ở mỗi mùa tuyển sinh ĐH không phải là chuyện lạ, tuy nhiên, một nghịch lý đặt ra trong mùa tuyển sinh 2025 là phổ điểm thi tốt nghiệp THPT giảm mạnh so với năm 2024, giảm ở nhiều môn và ở nhiều tổ hợp xét tuyển.

Thế nhưng, điểm chuẩn nhiều trường ĐH, nhiều ngành lại đổi chiều tăng mạnh, điều này khiến dư luận không chỉ bất ngờ mà còn đặt ra câu hỏi rằng liệu có sự bất thường nào trong công tác xét tuyển năm nay.

Lý giải vấn đề này, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, chuyên gia tư vấn tuyển sinh, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM cho rằng nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ cơ cấu phân bổ chỉ tiêu và sự chênh lệch về phương thức tuyển sinh.

Cụ thể, tỷ trọng chỉ tiêu cho các phương thức thay thế ngày càng lớn dù có quy đổi điểm qua bách phân vị. Nhiều trường đại học phía Nam như ĐH Kinh tế TP.HCM, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, các trường thành viên ĐH Quốc gia TP.HCM… đã dành từ 40% đến hơn 60% chỉ tiêu cho xét học bạ, tuyển thẳng và kỳ thi đánh giá năng lực (ĐGNL) của ĐH Quốc gia TP.HCM.

Vì vậy, chỉ tiêu cho phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT giảm mạnh, dẫn tới tình trạng “cung ít - cầu nhiều”, đặc biệt ở các ngành “hot” như Trí tuệ nhân tạo, Bán dẫn, Công nghệ thông tin, Kinh tế, Luật…, nơi điểm chuẩn có thể lên tới 28-30 điểm.

Cạnh đó, năm 2025, có hơn 7,6 triệu nguyện vọng đăng ký, chiếm hơn 73% tổng số thí sinh dự thi, làm áp lực cạnh tranh càng lớn và đẩy điểm chuẩn lên cao.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng dẫn chứng, ngành Sư phạm tiếng Anh ở một số trường có chỉ tiêu từ Bộ khá ít. Sau khi trừ số lượng tuyển thẳng và các phương thức khác, chỉ còn khoảng 5-15 chỉ tiêu dành cho điểm thi THPT. Chính điều này khiến điểm chuẩn Sư phạm tiếng Anh có nơi vượt mốc 29 điểm.

Bằng thực tế năm nay, cán bộ phụ trách tuyển sinh tại một trường ĐH công lập quy mô lớn ở TP.HCM cũng thẳng thắn nhìn nhận điều khiến điểm chuẩn năm nay tăng cao là do số lượng thí sinh đăng ký vào một số ngành nhiều hơn hẳn. Có ngành gấp đôi so với trước, đặc biệt ở các nhóm ngành máy tính, tự động hóa, điện tử, thương mại điện tử, marketing…

Tuy nhiên, vị này cho rằng đây chưa phải là nguyên nhân chính, ngoại trừ những trường chỉ tuyển sinh bằng phương thức điểm thi tốt nghiệp. Nguyên nhân chính nằm ở việc quy đổi điểm giữa các phương thức.

Khi xét tuyển, các trường phải công bố điểm chuẩn dựa trên hàm quy đổi để đảm bảo sự đồng bộ giữa các phương thức (thi tốt nghiệp, đánh giá năng lực, học bạ…).

Năm nay, phân bố điểm ở các phương thức khác như học bạ hay đánh giá năng lực cao hơn hẳn, trong khi điểm thi tốt nghiệp THPT lại giảm. Vì vậy, để đảm bảo đủ chỉ tiêu nhưng không vượt quá số lượng, các trường buộc phải đẩy điểm chuẩn xét bằng điểm thi tốt nghiệp lên rất cao.

Điều này dẫn tới tình trạng số thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi thấp đi, còn điểm chuẩn thì lại bị đẩy lên bất thường.

Vị này thừa nhận, có những ngành lấy điểm chuẩn gần 30 nhưng số thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi chỉ đếm trên đầu ngón tay. Lý do là khi đã có hàm quy đổi thì trường bắt buộc phải tuân thủ, nếu hạ điểm chuẩn điểm thi thì đồng nghĩa phải hạ điểm ở các phương thức khác, khiến số lượng trúng tuyển tăng vọt và dẫn đến vượt chỉ tiêu.

Ngoài ra, một yếu tố góp phần đẩy điểm chuẩn tăng là chính sách cộng điểm ưu tiên riêng của một số trường cũng khiến điểm chuẩn một số ngành bị đội lên.

“Từ thực tiễn này có thể thấy, việc buộc các trường phải xây dựng và tuân thủ hàm quy đổi trước khi xét tuyển là bất cập. Phổ điểm hằng năm thay đổi, nhưng các trường lại phải áp một công thức cố định cho cái biến động điểm đó, dẫn đến nhiều hệ lụy.

Tôi ủng hộ việc không có xét tuyển sớm nhưng nếu các trường được tự cân đối chỉ tiêu giữa các phương thức thì điểm chuẩn có thể sẽ phản ánh thực chất hơn, thay vì bị đẩy cao như năm nay” - vị này thẳng thắn.

Một trường đại học bất ngờ nâng điểm chuẩn khối C, nhiều thí sinh tưởng đỗ thành trượt

Sau 1 ngày công bố điểm chuẩn đại học chính quy năm 2025, trường bất ngờ ra thông báo về việc điểm trúng tuyển theo phương thức xét tổ hợp C00 từ điểm...

Bấm xem >>