Tàu hàng 300 tấn giúp cầu Sông Thương trụ vững trong lũ

Khi nước sông Thương dâng sát đáy dầm cầu hơn trăm tuổi, ngành đường sắt cho tàu hàng 300 tấn dừng giữa nhịp để tăng tải, giúp công trình trụ vững qua lũ.

Là một trong ba trọng điểm mưa ở miền Bắc do bão Matmo, Bắc Ninh mưa liên tục hai ngày 6-7/10. Mưa tại chỗ kết hợp lũ từ Thái Nguyên, Lạng Sơn ồ ạt đổ về khiến lũ dâng cao, đe dọa trực tiếp trụ cầu đường sắt Sông Thương.

Sáng 8/10, kiểm tra thấy nước lũ chỉ cách đáy dầm cầu 0,48 m, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng (đơn vị vận hành cầu) vội cấp báo lên trên tìm phương án xử lý. Sau 131 năm được người Pháp xây dựng, cầu xuống cấp, hàng năm phải tu sửa các hạng mục như mố cầu, chân trụ, kết cấu dầm. Nếu thêm tác động của đợt lũ chạm mốc lịch sử lần này, công trình rất có thể không trụ vững.

Cầu đường sắt Sông Thương dài 133 m, rộng 10,35 m, cao 9,5 m, gồm hai nhịp. Sau khi lũ rút, tàu chở xỉ quặng được di dời, người đi xe máy, xe thô sơ đã có thể di chuyển bình thường hai bên cầu. Ảnh: Kunmon

Giải pháp được cả Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và đơn vị vận hành nghĩ tới là điều tàu ra trấn giữ cầu. Trong trận lũ năm 1971, đoàn tàu chở đầy đá dừng trên cầu Long Biên để tăng tải trọng, bảo vệ cầu. Gần nhất tháng 9/2024, trong mưa bão Yagi, khi lũ lên cao, ngành đường sắt chuẩn bị kéo hai đoàn tàu chở đá để gia cố cầu Long Biên và cầu Đuống, nhưng sau đó không cần sử dụng.

Ông Nguyễn Quang Long, Giám đốc Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng, cho hay ngành cũng đã tính tới giải pháp gia cố khác nhưng không khả thi do việc lắp đặt giàn giáo, tổ chức thi công không thể thực hiện khi lũ dâng cao. Việc huy động nhân lực, vật lực, phương tiện và thiết bị chuyên dùng để gia tải cũng cần nhiều thời gian.

"Khi quyết định điều tàu hàng ra trấn giữ cầu, chúng tôi đã tính tới rủi ro lũ cuốn trôi cả cầu và tàu, gây thiệt hại lớn cho ngành. Tuy nhiên, trong tình huống nguy cấp như vậy, không còn giải pháp nào khả thi, kịp thời hơn là sử dụng đoàn tàu chở hàng", ông Long nói.

Tàu hàng nặng khoảng 300 tấn giữ cầu Sông Thương. Ảnh: Đức Huy

Sau khi thống nhất giải pháp, Trung tâm Điều hành vận tải Tổng công ty Đường sắt Việt Nam được giao triển khai. Đơn vị này đã điều tàu chở đá từ Đồng Mỏ, tỉnh Lạng Sơn, vượt khoảng 70 km tới cầu Sông Thương. Tuy nhiên, đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng bị ngập, nhiều vị trí sạt lở, tàu không thể di chuyển.

Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng sau đó được giao đưa tàu hàng gồm 6 toa chở xỉ quặng nặng khoảng 300 tấn tới trấn giữ cầu. 13h ngày 8/10, đoàn tàu bắt đầu chạy lên cầu, tốc độ dưới 5 km/h. Sau vài phút, 6 toa tàu ổn định giữa cầu.

"Lần đầu tiên sử dụng tàu hàng để tăng tải trọng cầu Sông Thương, êkíp lái tàu căng thẳng, nhưng chúng tôi có niềm tin rất lớn sẽ thành công", ông Long nói.

Những ngày sau đó, công ty bố trí nhân lực theo dõi 24/24h, đo khoảng cách mực nước sông với dầm cầu, kiểm tra trạng thái kết cấu, định kỳ báo cáo một giờ một lần và khi xuất hiện tình huống bất thường. Đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng cũng được phong tỏa. Xe máy và xe thô sơ đi hai bên cầu Sông Thương bị cấm.

Đến chiều 11/10, khi lũ sông Thương rút dần, mặt nước cách dầm cầu khoảng 0,85 m, kiểm tra hiện trạng mố, trụ cầu, gối đỡ vẫn đảm bảo an toàn, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng đã báo cáo Trung tâm Điều hành vận tải xin di chuyển đoàn tàu khỏi cầu. Nhận được sự cho phép, tàu chở xỉ quặng chạy chậm với vận tốc bằng hoặc dưới 5 km/h, có lực lượng áp dẫn tàu.

Sau đợt lũ, ông Long cho rằng công tác đầu tư, bảo trì cầu phải chuyển hướng từ ứng phó sang thích ứng lâu dài, nhằm đảm bảo an toàn chạy tàu bền vững trước mọi tình huống thiên tai. Về lâu dài, Bộ Xây dựng cần xem xét việc xây cầu đường sắt bắc qua sông Thương. Cầu cũ giữ lại vì là di tích lịch sử cấp tỉnh.

Nước lũ cuốn trôi nền đường sắt Hà Nội - Thái Nguyên, đơn vị quản lý lên tiếng

Nước lũ cuốn trôi nền đường sắt dài gần 30 mét đoạn qua xã Trung Giã (Hà Nội) khiến 2 thanh ray lơ lửng và giao thông đường sắt Hà Nội - Thái Nguyên...

Bấm xem >>