15 ngày 'màn trời chiếu đất' của người dân rốn lũ Thái Nguyên

Hai trận lũ lịch sử trong nửa tháng nhấn chìm thôn Kim Vân, xã Văn Lang, khiến gần 500 người dân mất nhà cửa, phải di tản lên núi dựng lều sống tạm.

Rạng sáng 1/10, lũ quét từ thượng nguồn ập vào thôn khi mọi người đang say ngủ. Căn nhà mới xây của chị Lộc Thị Tẩm, 37 tuổi, ngập hơn một mét, cuốn trôi 5 tấn xi măng cùng toàn bộ vật liệu cũng như đồ đạc.

Trận lũ đầu tiên khiến nhà chị Tẩm cùng 12 hộ khác ở vũng trũng phải di tản đến nhà người thân, hàng xóm có nhà tầng để trú tạm. Những ngày đó, cả thôn đùm bọc nhau. Nhà còn gạo góp gạo, nhà có con gà, con vịt cũng mang ra nấu chung.

Nước chưa kịp rút, những trận mưa lớn sau bão Matmo dồn thêm một trận lũ khác vào thôn. "Trong một tiếng nước dâng 3-5 m, nhấn chìm cả căn nhà trị giá cả tỷ đồng đang xây dở của tôi", chị Tẩm kể.

Đến nay, căn nhà của chị vẫn chìm nghỉm dưới làn nước.

Căn nhà mái Thái đang xây dựng của gia đình chị Lộc Thị Tẩm bị nước dâng cao nửa nhà trong sau bão Bualoi (trái) hôm 1/10 và hiện đã ngập hết mái sau bão Matmo (phải) hôm 13/10, tại thôn Kim Vân, xã Văn Lang. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thôn Kim Vân, xã Văn Lang (xã Kim Hỷ, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn cũ) nằm cách thành phố Thái Nguyên 130 km về phía bắc, có địa hình lòng chảo, lối thoát nước duy nhất là một cửa hang nhỏ. "Nhiều năm nước chỉ ngập hơn một mét rồi rút, nhưng trận lụt này chưa từng có", chị Tẩm nói.

Cơn lũ lịch sử cũng nhấc bổng cả những căn nhà sàn trị giá hàng trăm triệu đồng, cuốn trôi theo dòng nước. Nhiều khu vực trong thôn giờ đây ngập sâu 15-20 m.

Nước dâng quá nhanh khiến chị Tẩm cùng nhiều gia đình phải di tản đến bốn lần lên những nơi cao hơn, dựng lán tạm bợ trên nương rẫy. Mất nhà, mất điện, người dân còn đối mặt với cảnh thiếu ăn, thiếu nước uống. Lương thực chìm trong nước lũ, giếng và các nguồn nước sạch đều bị ô nhiễm. Những ngày đầu bị cô lập, cả thôn gom từng lon gạo cho người già, trẻ nhỏ. Thanh niên nhịn đói chờ cứu trợ.

Sau ba ngày, lực lượng chức năng cùng các đoàn thiện nguyện mới tiếp cận được thôn Kim Vân, mang theo mì tôm, lương khô, nước uống. Ngoài nhu yếu phẩm, họ mong có thêm quần áo, sách vở cho trẻ em.

Vị trí thôn Kim Vân, xã Văn Lang. Ảnh: Google Map

Gia đình anh Nông Thiêm Tấn cũng mất trắng. Sáng 8/10, vợ chồng vừa về dọn dẹp nhà cửa sau trận lũ đầu tiên thì cơn lũ thứ hai tràn tới. "Tôi nghe tiếng suối gầm lên, liền chạy thoát thân", anh Tấn kể.

Buổi trưa, nước đã chạm mái nhà. Vợ chồng anh cùng các con tay trắng di tản lên trường mầm non của thôn. Toàn bộ gia sản gồm căn nhà mới xây vẫn đang nợ 400 triệu đồng, hơn 2.000 m2 lúa sắp thu hoạch và đàn gà 20 con của anh Tấn, đều đã chìm sâu dưới dòng nước.

"15 ngày rồi vẫn chẳng thấy nóc nhà đâu", người đàn ông 42 tuổi nói.

Các đoàn từ thiện đến thăm hai hộ dân với 11 người ở thôn Kim Vân, xã Văn Lang. Các hộ này dựng lều tạm trên núi khi nước lũ nhấn chìm nhà cửa, ngày 12/10. Ảnh: Ma Thiện Thiêm

Chiều 12/10, khi mang đồ cứu trợ vào thôn, chị Ma Thiện Thiêm ở xã Bắc Thành nhận ra nhiều người đã đói lả. Có người phải mặc áo len giữa trời nóng vì không còn quần áo.

Ông Lý Văn Minh, trưởng thôn Kim Vân, cho biết toàn thôn có 112 hộ với gần 500 nhân khẩu, tất cả đều bị cô lập và ảnh hưởng sau hai cơn bão. Đến ngày 13/10, vẫn còn 34 nhà đã bị ngập hoàn toàn, 40 căn khác ngập nhẹ hoặc thiệt hại do sạt lở.

"Thống kê sơ bộ hiện còn hai gia đình với 11 người đang phải dựng lán tạm trên núi do nơi ở bị cô lập", ông Minh nói. Với tốc độ nước rút chỉ khoảng 10 cm mỗi ngày, vị trưởng thôn dự kiến phải hơn một tháng nữa, Kim Vân mới thoát ngập.

Ông Lèo Văn Thảo, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Văn Lang, xác nhận đây là trận lụt lịch sử. "Nước ngập sâu, thoát kém do các cửa thoát nước bé, nguy cơ bị tắc nghẽn bởi đất đá che lấp miệng ống, hiện chưa thể xử lý", ông Thảo giải thích.

Một phần thôn Kim Vân, xã Văn Lang bị chìm trong nước, nhiều đoạn nước sâu 7-10 m, chiều 11/10. Video: Ngọc Anh

Toàn bộ 19 thôn của xã đều thiệt hại nặng nề, đặc biệt là thôn Kim Vân. "Trước mắt, bà con rất cần gạo, muối, chăn màn và lều bạt để ổn định cuộc sống. Trong thời gian tới chính quyền xã cũng tìm phương án di dời người dân xây dựng nơi ở mới cao hơn, tránh bị ngập lụt ", ông Thảo nói.

Trắng tay sau hai trận lũ, anh Tấn, chị Tẩm và hàng trăm người dân Kim Vân chỉ có một mong ước là sớm nhận được hỗ trợ để dựng lại nhà cửa, bắt đầu lại cuộc sống từ đống đổ nát khi nước rút.