Bổ sung sắt trong thai kỳ - lựa chọn thông minh để đạt hiệu quả tối ưu

Bà bầu đều nhận thức được sự cần thiết phải bổ sung sắt để hỗ trợ quá trình hình thành ban đầu của thai nhi. Nhưng “nên bổ sung sắt ra sao, nên uống loại sắt nào” để mẹ tránh nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt, thai nhi phát triển khỏe mạnh...

Hiểu đúng về hàm lượng sắt đối với cơ thể mẹ và thai nhi

Sắt đóng vai trò rất quan trọng với mọi người, các bà bầu, vi chất này lại càng quan trọng hơn. Sắt là nguyên tố cần thiết để tạo nên Hemoglobin – thành phần quan trọng trong hồng cầu – có vai trò vận chuyển Oxy từ phổi về các cơ quan và vận chuyển CO2 từ các cơ quan về phổi để thải ra ngoài. Trong thời kỳ mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng 50% so với bình thường do đó yêu cầu nguồn bổ sung nguyên liệu tạo máu như sắt cũng tăng lên tương ứng. Mẹ bầu cần phải dự trữ một lượng máu cần thiết để đáp ứng sự phát triển của thai nhi và lượng máu mất đi sau khi sinh. Thai nhi cũng cần một lượng sắt dự trữ để sử dụng sau khi ra đời 6 tháng. Và sắt tham gia vào cấu tạo của nhiều enzyme, giúp duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, bảo vệ cơ thể tránh bị nhiễm khuẩn.

Thiếu chất sắt ảnh hưởng đến thai nhi, người mẹ. Với thai nhi: Dễ đẻ non, dị tật, cân nhẹ, sự phát triển về thể lực và trí lực sau này của trẻ. Với người mẹ: rất dễ xảy ra tai biến rủi ro khi đẻ…

Nhu cầu sắt của người mẹ càng tăng khi thai nhi càng phát triển, nhất là thời kỳ từ 3 - 6 tháng và thời kỳ cuối từ 6 tháng đến sinh. Nhìn chung, mẹ bầu cần 2–4,8 miligram sắt mỗi ngày. Lượng thức ăn mà mẹ bầu ăn phải chứa từ ​​20–48mg chất sắt hoặc nên bổ sung 30mg chất sắt mỗi ngày. Riêng mẹ bầu đã có tiền sử thiếu sắt nghiêm trọng từ trước khi có bầu, có thể bổ sung gấp đôi hàm lượng kiến nghị ở trên để đảm bảo đủ lượng máu dự trữ cho cả mẹ và em bé. Và để chính xác bà bầu cần được sự tư vấn kỹ của bác sĩ sản khoa, vì thiếu hay dư thừa hàm lượng sắt đều nguy hiểm tới bà bầu và thai nhi.

Lựa chọn thuốc sắt nào phù hợp?

Nhiều bà bầu suy nghĩ rất đơn giản rằng “thuốc sắt loại nào cũng được”. Quan điểm sai ở đâu? Thuốc sắt nào, trước hết phải lựa các thương hiệu đã được Bộ Y tế cấp giấy phép chứng nhận, tuyệt đối không chọn mua những loại thuốc trôi nổi. Cũng như lưu ý loại thuốc sắt chứa hàm lượng sắt đạt chuẩn.

Sắt tốt cho mẹ bầu đạt hàm lượng sắt chuẩn nhất theo khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới (WHO) là viên sắt chứa 28-30 mg sắt/viên. Còn có nhiều loại sắt có hàm lượng tới 50mg hay thậm chí 100mg nhưng là sắt ở dạng vô cơ, dạng sắt nguyên tốt nên việc hấp thu vào cơ thể là không đáng kể, thậm chí có nhiều trường hợp là không hấp thụ được. Do vậy, dù hàm lượng sắt cao nhưng mẹ vẫn bị thiếu máu, chóng mặt thường xuyên mà không rõ nguyên nhân từ đâu. Hay việc uống sắt quá liều cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn như táo bón, khó tiêu, thậm chí ngộ độc sắt.

Mẹ bầu có biết, thuốc sắt tốt còn là loại sắt kết hợp cùng các vi chất khác như Acid folic, Vitamin B6, Vitamin B12 và đặc biệt là Vitamin C. Các chuyên gia cho biết, bản thân sắt không thể tự hoàn thành quá trình tạo máu dù sắt có tốt đến đâu. Các sản phẩm sắt có chứa Vitamin C sẽ giúp hấp thụ sắt tốt hơn, ít bị táo bón hay các triệu chứng khó chịu khác.

Dùng sắt dạng viên hay dạng nước?

Sắt dạng nước thường có vị khá tinh, khó uống, khiến nhiều bà bầu nghén nôn thuốc nôn tháo khi uống. Mẹ bầu có thể lựa chọn dòng viên nang không mùi, dễ uống.

Tại Việt Nam thời gian qua, các bác sĩ sản khoa thường tư vấn mẹ bầu lựa chọn bổ sung viên sắt Fenatal của David Health Vietnam, với hàm lượng sắt lên tới 30mg/viên- hàm lượng sắt chuẩn được các chuyên gia khuyến cáo. Điểm ưu việt của sắt Fenatal là loại sắt hữu cơ (Sắt (II) Bisglycinate chelate)-– dạng bào chế độc quyền, sinh khả dụng cao (sắt bisglycinate,) không gây tác dụng phụ cho đường tiêu hóa.

Sắt hữu cơ có nhiều đặc điểm tối ưu mà theo GS.TS Nguyễn Đức Vy, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phụ sản TW chỉ ra gồm: sắt hấp thu ở ruột non, có hiệu quả hấp thu cao, không gây táo bón. Trong khi đó sản phẩm chứa thành phần sắt vô cơ sẽ không có tác dụng trong việc bổ sung sắt, thậm chí gây thay đổi môi trường ruột, môi trường âm đạo của người phụ nữ.

Viên sắt Fenatal ưu việt khi có chứa hàm lượng Vitamin C khá cao  (Vitamin C 50mg). Vitamin C có trong sắt không chỉ giúp bà bầu hấp thụ sắt một cách tối ưu mà còn giúp bà bầu dễ tiêu hóa, chống táo bón- loại bỏ “vấn nạn” thường gặp khi uống sắt.

Lựa chọn được một loại sắt chuẩn xác và phù hợp- đó là sự lựa chọn thông minh của các bà bầu giúp tạo nên thai kỳ khỏe mạnh.