Pháp âm thầm gửi uranium tái chế sang Nga sau 3 năm

Tổ chức môi trường Greenpeace ngày 16/11 cho biết Pháp đã nối lại hoạt động chuyển uranium tái chế sang Nga để làm giàu trở lại, bất chấp cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine.

Nhà máy điện hạt nhân Cruas là cơ sở duy nhất ở Pháp có thể vận hành bằng nhiên liệu hạt nhân được làm giàu lần hai. Ảnh: Nucnet.

Greenpeace thừa nhận dù hoạt động này là hợp pháp, nó được cho là không phù hợp với xu hướng ngừng hợp tác với Nga của châu Âu, tờ Kyiv Post đưa tin.

Các thành viên Greenpeace tuần qua đã ghi lại cảnh khoảng 10 container dán nhãn phóng xạ được chất lên một tàu hàng ở cảng Dunkirk, miền Bắc Pháp. Tàu Mikhail Dudin, treo cờ Panama, theo Greenpeace, từng được dùng để vận chuyển uranium từ Pháp sang thành phố St Petersburg, Nga.

Lô hàng được ghi nhận hôm 15/11 là lần đầu tiên trong ba năm, tàu chở uranium tái chế từ Pháp khởi hành tới Nga.

“Việc này không phạm pháp, nhưng không phù hợp trong hoàn cảnh hiện tại”, bà Pauline Boyer, người phụ trách chiến dịch hạt nhân của Greenpeace ở Pháp, nói.

Bà Boyer nhấn mạnh: “Paris cần chấm dứt các hợp đồng với Rosatom – tập đoàn năng lượng hạt nhân Nga”.

Năm 2018, tập đoàn năng lượng EDF của Pháp ký thỏa thuận trị giá 600 triệu euro (700 triệu USD) với Tenex – công ty con của Rosatom – để tái làm giàu uranium đã qua sử dụng. Hoạt động này không nằm trong phạm vi các lệnh trừng phạt liên quan đến xung đột ở Ukraine.

Rosatom sở hữu cơ sở duy nhất trên thế giới tại Seversk, Siberia, có khả năng thực hiện các công đoạn quan trọng nhằm chuyển uranium tái chế thành uranium làm giàu.

Uranium sau khi được làm giàu trở lại hoàn toàn có thể sử dụng như bình thường. Trong bối cảnh giá uranium tăng trở lại trên thị trường quốc tế, nhiều công ty điện hạt nhân trên thế giới được cho là ưu tiên sử dụng nhiên liệu hạt nhân tái làm giàu.

Theo điều tra của Greenpeace, uranium sau khi được tái làm giàu, sẽ được Nga chuyển lại để Pháp sử dụng tại nhà máy điện hạt nhân Cruas, miền nam nước này. Đây là cơ sở duy nhất ở Pháp đủ khả năng vận hành bằng loại nhiên liệu hạt nhân như vậy.

Chính phủ Pháp từng có chủ trương dừng trao đổi uranium với tập đoàn Rosatom của Nga từ năm 2022, sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Đến tháng 3/2024, Paris cho biết đang “nghiêm túc” xem xét khả năng xây dựng cơ sở chuyển đổi riêng để tự làm giàu uranium tái chế.