Lịch vạn niên
Dân Mỹ bỏ phiếu bầu tổng thống ra sao? Vì sao khó gian lận?
Gần 100 triệu người Mỹ đã đi bỏ phiếu bầu tổng thống sớm năm nay và đó là một trong những nguyên nhân khiến bầu cử Mỹ 2020 trở nên phức tạp như hiện tại.
Người Mỹ năm nay đi bỏ phiếu bầu tổng thống sớm đông kỷ lục (ảnh: Guardian)
Ước tính có tổng cộng 150 triệu cử tri Mỹ đã bỏ phiếu bầu cử tổng thống năm nay. 65% số người Mỹ đủ điều kiện đi bầu tổng thống. Đây được xem là tỷ lệ cử tri đi bầu cử lớn nhất ở Mỹ kể từ năm 1908.
Lượng phiếu lớn giúp ông Joe Biden phá kỷ lục lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ khi trở thành ứng viên nhận được nhiều phiếu bầu phổ thông nhất. Tuy nhiên, ông chủ thực sự của Nhà Trắng vẫn phải xét đến cột mốc 270 phiếu đại cử tri.
Hình thức bỏ phiếu bầu cử Mỹ năm nay cũng như mọi năm, bao gồm bỏ trực tiếp, bỏ qua thư và bỏ vắng mặt.
Quy định bỏ phiếu qua thư khác nhau ở mỗi bang. Ví dụ ở Washington, người dân được nhận phiếu một cách tự động nếu đủ điều kiện, sau đó cử tri tự điền phiếu và gửi đi. Ở một số bang khác, cử tri muốn bỏ phiếu qua thư thì phải có đơn yêu cầu nhận phiếu.
Một số bang đưa ra quy định nghiêm ngặt hơn, cử tri phải đưa ra lý do chính đáng nếu muốn bỏ phiếu qua đường bưu điện. Các quan chức bầu cử và bưu điện đều khuyến cáo cử tri gửi phiếu bầu của mình ít nhất một tuần trước ngày 3.11.
Đối với hình thức bỏ phiếu trực tiếp, cử tri phải mang theo thẻ căn cước hoặc giấy tờ tùy thân có ảnh hợp lệ đến điểm bỏ phiếu. Những người bỏ quên giấy tờ phải ký vào bản cam kết xác thực danh tính.
Theo lý thuyết, toàn bộ phiếu bầu hợp lệ sẽ được tính. Tuy nhiên, những phiếu bầu sớm, đặc biệt là phiếu bầu qua thư thường gây nhiều tranh cãi về mặt hình thức, thời gian gửi.
Quy trình bỏ phiếu và kiểm phiếu ở Mỹ rất nghiêm ngặt (ảnh: Reuters)
Cho rằng bầu cử năm nay “có gian lận”, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã đâm đơn kiện, yêu cầu dừng kiểm phiếu ở 3 bang Pennsylvania, Michigan và Georgia.
Trong nền chính trị Mỹ hiện đại, lần duy nhất Tòa án Tối cao Mỹ phải can thiệp bầu cử là vào năm 2000 do “lùm xùm” kiểm phiếu ở bang Florida. Ứng viên đảng Cộng hòa George W. Bush đã giành chiến thắng sít sao trước đối thủ Al Gore của đảng Dân chủ khi tòa án tuyên 537 phiếu phổ thông thuộc về ông.
Theo các chuyên gia, số người đi bỏ phiếu sớm năm nay là yếu tố đặc biệt khiến bầu cử tổng thống Mỹ trở nên rất khó lường. Tuy nhiên, xét về quy trình kiểm phiếu, bầu cử ở Mỹ rất khó xảy ra gian lận.
Đối với bỏ phiếu trực tiếp. Khi cử tri tới điểm bỏ phiếu, họ được kiểm tra danh tính. Quan chức bầu cử từng hạt làm việc theo nhóm 2 người, không cùng đảng phái. Bỏ phiếu trực tiếp có thể thực hiện bằng phiếu giấy hoặc máy điện tử.
Đối với bỏ bằng phiếu giấy, sau khi cử tri đã bỏ phiếu, quan chức bầu cử gạch tên họ trong danh sách. Cho phiếu vào két an toàn chờ kiểm.
Ông Trump cho rằng bầu cử tổng thống Mỹ năm nay “có gian lận” (ảnh: CNN)
Đối với bỏ phiếu bằng máy điện tử, cử tri phải điền thông tin về nhân thân, ngày bỏ phiếu, ứng viên họ lựa chọn. Một biên lai sẽ được máy in ra, thể hiện kết quả. Quan chức bầu cử gạch tên cử tri trong danh sách và cất tờ biên lai vào két an toàn chờ kiểm.
Hình thức bỏ phiếu qua thư phức tạp hơn. Đa số các bang yêu cầu cử tri phải có đơn cấp phiếu bầu. Sau khi điền phiếu, họ có thể gửi cho ủy ban bầu cử bằng đường bưu điện hoặc bỏ vào hộp an toàn ở điểm bỏ phiếu.
Quan chức bầu cử sẽ so sánh chữ ký của cử tri với hệ thống dữ liệu bang. Một số bang còn yêu cầu có dấu, chữ ký công chứng viên, người làm chứng trên phong bì chứa phiếu. Nếu không đầy đủ, phiếu bầu coi như không hợp lệ.
Nếu phiếu gửi qua thư hoặc gửi vắng mặt hợp lệ, quan chức bầu cử sẽ bỏ phiếu vào két an toàn chờ kiểm. Kiểm phiếu bỏ qua thư được thực hiện bằng máy. Dữ liệu được lưu lại rồi phiếu trả về két an toàn.
Cuối cùng, số phiếu bỏ trực tiếp và bỏ qua thư được cộng lại cho từng ứng viên rồi báo cho ủy ban bầu cử của hạt. Ủy ban bầu cử của hạt sau đó báo lên chính quyền bang. Chính quyền bang thông báo kết quả kiểm phiếu trên cổng điện tử từng giờ.
“Chưa bao lịch sử Mỹ ghi nhận những bằng chứng xác thực về một cuộc gian lận phiếu bầu”, Michael Gilbert – giáo sư luật tại Đại học Virginia – nhận xét.
Nguồn: [Link nguồn]
Trong bối cảnh tình hình bầu cử tổng thống Mỹ diễn biến khó lường, đặc biệt là ở các bang “chiến địa”, hôm 4.11...
