Tư thương Trung Quốc mua hạt sầu riêng để trồng ở Lào, Campuchia?

Mới đây, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT-BVTV) tỉnh Lâm Đồng đã có phản hồi với báo chí về việc thương lái Trung Quốc ồ ạt gom hạt sầu riêng, khiến giá hạt sầu riêng tăng cao gấp 5-6 lần so với năm ngoái.

Giá hạt sầu riêng tăng cao đột biến

Tại Lâm Đồng, cây sầu riêng được trồng chủ yếu ở các huyện Đạ Huoai, Bảo Lâm, Di Linh, TP.Bảo Lộc và rải rác tại các huyện Đạ Tẻh, Cát Tiên, Lâm Hà và Đam Rông, với tổng diện tích 6.886ha (kiến thiết cơ bản 2.846ha; giai đoạn kinh doanh 3.840ha), năng suất 10,3 tấn/ha, sản lượng đạt khoảng 39.509 tấn.

Trong đó, diện tích sầu riêng trồng thuần tập trung tại các huyện Đạ Huoai, Đạ Tẻh, các địa phương còn lại chủ yếu trồng xen với cà phê, chè và các loại cây ăn trái khác.

Hạt sầu riêng tại Lâm Đồng được thu mua với giá từ 70.000-90.000 đồng/kg.

Chi cục TT-BVTV tỉnh Lâm Đồng cho biết, hiện nay giá bán quả sầu riêng tăng khá cao, từ 55.000 - 60.000 đồng/kg (giống Ri6, Monthong, Chín Hóa...), nên nông dân tập trung tăng diện tích trồng tại các huyện Đạ Huoai, Đạ Tẻh thay thế một số diện tích cây trồng kém hiệu quả như điều, vườn tạp.

Tại các huyện Bảo Lâm, Di Linh, Lâm Hà, Đức Trọng, Đam Rông và TP.Bảo Lộc, cây sầu riêng và cây bơ được trồng xen trong nhiều vườn cà phê, chè. Do nhu cầu cây giống cao nên giá bán cây giống sầu riêng ghép tốt (2 năm) đang từ 140.000 - 150.000 đồng/cây, giá cây ghép  1 năm cũng từ 55.000 - 60.000 đồng/cây.

Theo tìm hiểu của PV, nhu cầu cây giống sầu riêng, bơ và cây cà phê ghép gia tăng đột biến tại các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ do nông dân các tỉnh này đang chuyển đổi các cây trồng kém hiệu quả kinh tế như cao su, hồ tiêu, điều sang cây ăn trái có giá trị kinh tế cao hơn.

Mặt khác, do biến đổi khí hậu, nước biển xâm nhập tại nhiều vùng trồng cây ăn trái tại Nam Bộ nên nhiều nông dân đã di cư đến các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ để sinh sống và sản xuất cây ăn trái, hình thành một số vùng chuyên canh cây có múi (cam, bưởi da xanh,...) và cây sầu riêng.

Chi cục TT-BVTV cho biết, việc các thương lái thu mua hạt sầu riêng đã diễn ra từ đầu tháng 5.2018, khi vụ thu hoạch sầu riêng bắt đầu từ huyện Đạ Huoai, giá thu mua đầu vụ từ 30.000 – 35.000 đồng/kg hạt, đến nay tăng lên 60.000 - 70.000 đồng/kg (Đạ Huoai), đáng chú ý hạt tốt giá lên đến 90.000 đồng/kg (TP.Bảo Lộc).

Nguyên nhân chính theo lý giải của Chi cục TT-BVTV tỉnh Lâm Đồng là do các vùng trồng sầu riêng ở Nam Bộ và Tây Nguyên đã chuyển đổi sang các giống hạt lép như Ri6, Chín Hóa, Monthong và Dona nên các vườn ươm giống không có đủ hạt giống tốt làm gốc ghép. Hiện nay, vùng cung cấp hạt giống sầu riêng chính cho cả nước chỉ còn nhiều ở Lâm Đồng: Xã Đạm Ri, thị trấn Đạm Ri (Đạ Huoai); xã Lộc Thành, Lộc Nam (Bảo Lâm), xã Đinh Trang Hòa (Di Linh) và một số vùng khác còn giống cũ, hạt to ở Lâm Đồng.

Trung Quốc mua ồ ạt để trồng ở Lào, Campuchia?

Do giá thu mua trái sầu riêng giống cũ (trồng thực sinh) hiện chỉ từ 20.000 - 25.000 đồng/kg; giá bán 30.000-35.000 đồng/kg (tỷ lệ hạt/kg quả thương phẩm khoảng 25-30%, so với sầu riêng hạt lép tỷ lệ hạt dưới 10%).

Giá hạt sầu riêng cũng tăng mạnh cũng khiến nhiều người dân và chủ các trang trại chuyên ươm giống không khỏi bất ngờ. Ảnh: I.T

Do đó, các điểm bán sầu riêng dọc Quốc lộ 20 đã khuyến mãi ăn sầu riêng hạt tại chỗ và mua hạt sau khi ăn để thu gom hạt cung cấp cho vùng nhân giống sầu riêng tại Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long cũng như cung cấp hạt giống cho các vườn ươm tại TP.Bảo Lộc, Bảo Lâm (số hạt trung bình/kg đạt từ 40 - 50 hạt, nếu hạt lớn chỉ 25-30 hạt/kg). Như vậy, nếu khách ăn sầu riêng tại chỗ chỉ cần trả thêm 10.000 -15.000 đồng/kg quả mua.

Thời điểm hiện nay đã bắt đầu sang cuối vụ thu hoạch sầu riêng ở Đạ Huoai, chính vụ ở Bảo Lộc, Bảo Lâm và thu hoạch dứt vụ cuối tháng 8, đầu tháng 9 tại Di Linh và Đức Trọng. Do đó, thời vụ gieo hạt giống gốc sầu riêng sẽ gần kết thúc theo thời vụ thu hoạch ở Lâm Đồng.

Theo tìm hiểu của PV, thông tin từ một số điểm thu mua cho biết thương lái người Trung Quốc đến Lâm Đồng mua hạt giống sầu riêng làm giống gốc cho vùng sầu riêng của họ bên Campuchia và Lào. Tuy nhiên thông tin này chưa được kiểm chứng dù nhu cầu nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc khá lớn và họ cũng đang phát triển trồng sầu riêng tại Campuchia và Nam Lào.

Chi cục TT-BVTV tỉnh Lâm Đồng cho biết, trên địa bàn tỉnh hiện có 4 vườn cây đầu dòng sầu riêng Ri6, Dona và Monthong với năng lực cung cấp hàng năm 236.000 chồi. Hiện có 7 vườn sản xuất sầu riêng giống với năng lực 306.000 cây giống/năm. Một số vườn giống đã nhập cây giống Musang King và sầu riêng ruột đỏ Sukang từ các nơi khác về bán tại Lâm Đồng.

Hiện nay, sầu riêng là cây ăn quả có giá trị kinh tế cao được các tỉnh Tây Nguyên và Nam Trung Bộ phát triển mạnh trên các vùng đất bazan có lợi thế cạnh tranh với cây trồng đang có xu thế giảm do giá cả xuống thấp và dịch bệnh như: Cao su, hồ tiêu, điều và cà phê. Do đó, nhu cầu cây giống sầu riêng là rất lớn trong những năm tiếp theo, việc thu mua hạt sầu riêng tại Lâm Đồng của các điểm bán quả sầu riêng dọc Quốc lộ 20 là nhu cầu tất yếu của người nhân giống sầu riêng trong và ngoài tỉnh, đồng thời cũng có lợi cho các bên mua và bán sầu riêng quả.