Sau nghỉ lễ 2.9, giá xăng dầu sẽ lại giảm?

Mặc dù giá dầu thô thế giới đã lấy lại mốc hơn 44 USD/thùng hôm 31.8, song các chuyên gia kinh tế nhận định, kỳ điều hành giá xăng dầu theo chu kỳ 15 ngày tới (dự kiến sau nghỉ lễ Quốc khánh 2.9, có thể diễn ra vào ngày 3 hoặc 4.9), các cơ quan chức năng vẫn có thể điều hành giảm giá bán trong nước mặt hàng này…

Cần giảm theo thế giới

Sau khi tăng mạnh vào tuần trước, giá dầu thế giới hôm đầu tuần (31.8) lại đi xuống. Giá dầu ngọt nhẹ New York (WTI) của Mỹ giao tháng 10 giảm 78 xu, xuống 44,44 USD/thùng. Giá dầu Brent trên thị trường London (Anh) cùng kỳ cũng giảm gần 1 USD, xuống 49,07 USD/thùng.

Tuần trước, giá dầu thô thế giới liên tiếp có những phiên tăng mạnh. Giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ có lúc lên mức 45,22 USD/thùng. Tính cả tuần qua, giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ tăng 12%, mức tăng theo tuần cao nhất tính từ tháng 2.2009. Giá dầu Brent trên thị trường London cũng tăng lên mức 50,05 USD/thùng, đánh dấu mức tăng 10% trong tuần.

Tuy nhiên, tính từ đầu tháng 8 đến nay, cả giá dầu thô trên thị trường Mỹ và giá dầu Brent trên thị trường London vẫn giảm khoảng 4%. 

Nhiều chuyên gia nhận định, giá dầu khó có thể tăng mạnh trở lại, thậm chí sẽ còn giảm cho đến cuối năm 2015 do sản lượng dầu mỏ khai thác của các nước vẫn duy trì ở mức cao nhất trong nhiều năm trong khi nguồn cung yếu, đặc biệt là từ Trung Quốc.

Nhiều chuyên gia nhận định, giá dầu khó có thể tăng mạnh trở lại, thậm chí sẽ còn giảm cho đến cuối năm 2015 (Ảnh minh họa)

Ngay sau khi giá xăng dầu trong nước giảm gần 800 đồng/lít hôm 19.8 vừa qua, giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm thế giới đã tiếp tục giảm mạnh, có lúc rơi xuống mốc dưới 38-39 USD/thùng (dầu thô). Đây được cho là thời điểm giá dầu thô có mức thấp kỷ lục, khiến cho giá xăng dầu thành phẩm nhập khẩu về Việt Nam có thời điểm chỉ ở mức hơn 8.000 đồng/lít.

Chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng phân tích: Nếu theo đúng diễn biến của giá thế giới thì kỳ điều hành tới (dự kiến ngày 3 hoặc 4.9 - cách 15 ngày kỳ điều hành trước), giá xăng dầu trong nước vẫn phải theo hướng giảm. Tuy nhiên, với mức tăng trở lại của giá dầu thế giới tuần trước, nhiều khả năng việc điều chỉnh giảm mạnh giá xăng dầu trong nước kỳ tới của các cơ quan quản lý sẽ được cân nhắc trở lại.

“Tôi cho rằng, người tiêu dùng đang mong đợi quyết định giảm giá tiếp mặt hàng xăng dầu từ các cơ quan chức năng. Bởi mức giảm của giá xăng dầu trong nước từ đầu năm đến nay vẫn chưa tương xứng với mức biến động của xăng dầu thế giới trong cùng thời gian. Cụ thể, tính từ đợt điều chỉnh đầu tiên trong năm vào ngày 6.1 (thời điểm giá dầu ở mức 47 USD/thùng) đến nay, giá bán lẻ xăng A92 (18.536 đồng/lít) tính ra vẫn tăng khoảng 19%”, ông Thắng nói.

Không “ưu ái” doanh nghiệp xăng dầu?

Tại thời điểm ngày 18.8 (thời điểm tính giá cơ sở để giảm giá xăng dầu theo chu kỳ 15 ngày), giá nhập khẩu xăng A92 về Việt Nam khoảng 9.000 đồng/lít, tuy nhiên giá bán lẻ của mặt hàng này trong nước vẫn lên tới 18.536 đồng/lít.

“Các doanh nghiệp xăng dầu vẫn đang được cho là lãi lớn với việc kinh doanh xăng dầu (như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam có lợi nhuận sau thuế quý II/2015 lên tới 1.125 tỷ đồng), trong khi người tiêu dùng cảm thấy thiệt vì giá xăng dầu giảm ít và chưa phù hợp với biến động của thị trường thế giới”, ông Phạm Tất Thắng nói.

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) mới đây đã phân trần rằng, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không hề nhận được “ưu ái” để lãi lớn. Ông Tuấn cho rằng, quy định chi phí kinh doanh xăng dầu định mức như hiện nay (1.050 đồng/lít với xăng) và quy định lợi nhuận định mức 300 đồng/lít, kg đã được Liên Bộ căn cứ trên các kết quả tính toán đối với tất cả các doanh nghiệp đã thu thập được.

“Liên Bộ không dựa trên số liệu của một doanh nghiệp riêng lẻ nào, mọi số liệu thu thập đều được rà soát đồng thời có yếu tố chi phí yêu cầu doanh nghiệp phải tiết giảm so với thực tế phát sinh”, ông Tuấn giải thích.

“Theo quy định, hằng năm, thương nhân đầu mối có trách nhiệm kiểm toán riêng chuyên đề về chi phí kinh doanh và rà soát, tổng hợp, báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương. Trên cơ sở báo cáo của các thương nhân đầu mối, Liên Bộ sẽ tổng hợp, đánh giá, kiểm tra, khảo sát thực tế (nếu cần thiết) để có điều chỉnh cho phù hợp với thực tế phát sinh tại các doanh nghiệp”, lãnh đạo Cục Quản lý giá khẳng định.

Về quy định lợi nhuận định mức trong cơ cấu giá cơ sở (300 đồng/lít,kg), theo Bộ Tài chính, đây là mức lợi nhuận giúp doanh nghiệp duy trì hệ thống, ổn định kinh doanh và tạo lập thị trường. Nếu so sánh với các ngành kinh doanh khác thì việc quy định về lợi nhuận định mức như vậy “không phải là lớn”.

Cụ thể: nếu so sánh 300 đồng/lít,kg tính trên giá bán xăng dầu hiện nay (18.530 đồng/lít xăng RON 92) thì tỷ suất lợi nhuận đạt 1,62%. Có thời điểm giá xăng dầu cao thì tỷ suất lợi nhuận chỉ đạt 1,45%, thấp hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi ngân hàng tại các thời điểm tương ứng.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyễn Anh Tuấn, không phải bất cứ thời điểm nào doanh nghiệp cũng được lợi nhuận 300 đồng/lít,kg, thực tế có những thời điểm Liên Bộ yêu cầu các doanh nghiệp chia sẻ với người tiêu dùng, không tính hoặc không tính đầy đủ 300 đồng/lít,kg (thời điểm Quý I/2014).