Lốp ô tô vô chủ chất đống tại cảng biển

Hàng ngàn container lốp ô tô, cao su phế liệu vô chủ ở các cảng biển do doanh nghiệp nhập về nhưng không giải quyết đơn hàng với nhà nhập khẩu hoặc không làm thủ tục tái xuất theo quy định.

Tổng cục Hải quan cho biết theo báo cáo mới nhất của hải quan các tỉnh, TP: Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM, các đơn vị này đang tồn đọng hàng ngàn container săm lốp ô tô vô chủ tại nhiều cảng.

Riêng tại Hải Phòng, báo cáo của Cục Hải quan TP cho biết năm 2014, số lượng tồn đọng lớn nhất tại cảng Hải Phòng là lốp ô tô đã qua sử dụng, cao su phế liệu - lên tới 3.026 container. Việc xử lý số hàng này không đơn giản vì vướng quy định từ văn bản pháp quy (liên quan đến xác lập quyền sở hữu nhà nước, chỉ định doanh nghiệp (DN) mua không qua đấu thầu…). Bên cạnh đó, không ít DN kinh doanh cảng, hãng vận tải đã thiếu hợp tác, gây trở ngại lớn cho việc xử lý loại hàng này.

Hàng ngàn container tồn đọng tại Cảng Hải Phòng. Ảnh: Trọng Đức

Lực lượng hải quan còn gặp phải một số khó khăn trong việc giải quyết các lô hàng này do thời gian tồn đọng lâu, chi phí lưu container, lưu bãi, cắm điện phát sinh lớn hơn nhiều lần giá trị của hàng. Nhiều lô hàng không còn giá trị sử dụng, không đủ điều kiện để xử lý bán, chuyển bán... theo quy định, phải tiêu hủy nhưng chưa thể do thiếu kinh phí. Cùng với đó, nhiều lô hàng dù phía hải quan đã thực hiện xong thủ tục thông báo, phối hợp kiểm kê, phân loại, cục trưởng đã ra quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước và phê duyệt phương án xử lý nhưng vẫn không tiến hành được do DN cảng và hãng tàu không thống nhất mức chi phí...

Trước thực trạng đó, Cục Hải quan Hải Phòng, Cục Giám sát quản lý về hải quan - Tổng cục Hải quan đã tích cực phối hợp với cơ quan chức năng, nhất là Tổng cục Môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường, đề xuất và được cơ quan có thẩm quyền đồng ý phương án chỉ định DN được mua trực tiếp lốp ô tô đã qua sử dụng không qua đấu thầu sau khi thẩm định đạt điều kiện thu mua. Nút thắt lớn này được tháo gỡ đã tạo điều kiện thuận lợi để xử lý lốp ô tô đã qua sử dụng tồn đọng ở cảng. Kết quả là năm 2015-2016, Cục Hải quan Hải Phòng xử lý được 1.937 container lốp ô tô cũ, cao su phế liệu.

Ông Nguyễn Sỹ Tráng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng, cho biết cơ quan này đã cơ bản kiểm soát được số lượng hàng hóa tồn đọng tại cảng. Các lô hàng tồn đọng hiện nay phần lớn là do chủ hàng chưa đến lấy. Trong số 2.755 container hàng hóa quá thời hạn làm thủ tục hải quan tính đến tháng 12-2016, 1.040 container lốp ô tô đã qua sử dụng tồn đọng tại các cảng là do những DN được phép thu mua đang tạm dừng nhập hàng vì biến động của giá xăng dầu.

Riêng 1.715 container khác, cơ quan hải quan xác định chủ yếu là các loại hàng phế liệu cần phải tiêu hủy. Lực lượng chức năng đang khẩn trương tiến hành rà soát, phân loại để có kế hoạch tiêu hủy theo quy định.

Lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng đánh giá nếu cơ quan hải quan không xử lý khẩn trương, kịp thời thì không chỉ xảy ra nguy cơ ô nhiễm môi trường mà hàng hóa nhập khẩu không đạt chất lượng còn có thể bị thẩm lậu vào nội địa, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Do đó, mặc dù đang gặp những khó khăn, vướng mắc nhưng Cục Hải quan Hải Phòng sẽ cố gắng xử lý dứt điểm số container lốp tồn đọng tại khu vực cảng TP trước tháng 6-2017.