Xem lại quy trình tiêm chủng vắc-xin

Bộ Y tế dự kiến dùng lại vắc-xin Quinvaxem ngay trong tháng 9 tới. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia y tế đề nghị cần sớm thành lập các hội đồng độc lập đánh giá khách quan nguyên nhân tai biến sau tiêm chủng.

Sau hơn 2 tháng tạm ngừng sử dụng để tìm nguyên nhân liên quan đến các ca tử vong sau tiêm vắc-xin Quinvaxem, Chính phủ đã cho phép Bộ Y tế dùng lại vắc-xin này trong chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia để ngừa cùng lúc 5 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm màng não mủ do Hib.

Chấp nhận phản ứng phụ

Theo Bộ Y tế, các kết quả kiểm nghiệm trong nước và kiểm định độc lập tại Viện Quốc gia Kiểm định vắc-xin và sinh phẩm y tế Vương quốc Anh đối với các lô vắc-xin liên quan đến những trường hợp tử vong sau tiêm đều cho kết quả chất lượng vắc-xin an toàn.

Nhiều ý kiến đề nghị sửa đổi quy trình tiêm chủng vắc-xin để hạn chế các phản ứng nặng sau tiêm

Theo GS Trịnh Quân Huấn, chuyên gia cao cấp của Bộ Y tế, việc ngừng sử dụng vắc-xin kéo dài trong khi vắc-xin không phải là nguyên nhân gây tai biến sẽ khiến trẻ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. “Dĩ nhiên vắc-xin cũng có những phản ứng nhất định. Với Quinvaxem, phản ứng có thể gặp là đau tại chỗ hoặc sốt chứ không thể dẫn đến tử vong. Với bất kỳ loại vắc-xin nào, trước khi lưu hành đều qua nhiều khâu kiểm định chặt chẽ, phải bảo đảm 2 nguyên tắc cơ bản là an toàn và hiệu lực mới được phép sử dụng” - ông Huấn khẳng định.

Cũng theo GS Huấn, việc gián đoạn mũi tiêm trong hơn 2 tháng qua không ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch của trẻ khi tiêm các mũi tiếp theo, kể cả những trẻ đã tiêm 1 hay 2 mũi trước đó.

Ông Nguyễn Văn Cường, Chánh Văn phòng dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia, cho biết Bộ Y tế đang xây dựng kế hoạch để chuẩn bị đưa vắc-xin Quinvaxem sử dụng trở lại, nhanh nhất trong tháng 9 tới.

Vắc-xin cũ, quy trình mới

Với việc tái sử dụng vắc-xin Quinvaxem, GS Huấn đề nghị cần nhanh chóng bổ sung và sửa đổi quy trình tiêm chủng để hạn chế những sai sót nghiêm trọng như trong thời gian qua. “Vắc-xin phải được bảo quản ở nhiệt độ mà nhà sản xuất khuyến cáo và càng không thể để chung với các thuốc khác. Nếu để vắc-xin chung với các loại sinh phẩm y tế khác rất dễ dẫn đến nguy cơ tiêm nhầm thuốc, gây hậu quả khó lường. Nhiều ý kiến đang lo ngại 3 trẻ tử vong sau tiêm vắc-xin ngừa bệnh viêm gan B ở Quảng Trị do tiêm nhầm vắc-xin” - GS Huấn nói.

Theo GS-TS Nguyễn Thu Vân, nguyên giám đốc Công ty Vắc-xin và Sinh phẩm y tế số 1 (Bộ Y tế), việc bảo quản vắc-xin không đúng nhiệt độ không chỉ làm mất hiệu lực phòng bệnh của vắc-xin mà còn gây những phản ứng khó lường đối với sức khỏe của trẻ. “Chẳng hạn với loại vắc-xin quy định không được bảo quản đông băng mà làm đông băng rồi tiêm cho trẻ thì dễ giải phóng độc tố trong vắc-xin, gây phản ứng nặng, thậm chí tử vong” - GS Vân nói.

Trước tình trạng quá tải tại các điểm tiêm chủng, GS Huấn đề nghị nên đổi ngày tiêm chủng mở rộng từ 1 ngày tiêm chủng trong tháng thành “tuần tiêm chủng mở rộng” để mỗi bàn tiêm chủng không quá 50 cháu/ngày. Hiện nay, do lịch tiêm chủng mở rộng chỉ tập trung vào 1 ngày nên tại nhiều điểm tiêm chủng, số lượng trẻ cần tiêm vắc-xin lên đến 150-200. Với hàng trăm trẻ như vậy, việc khám sàng lọc trước khi tiêm, tư vấn tiêm chủng, theo dõi sau tiêm đều không thể thực hiện đầy đủ. “Nhiều bệnh không thể sờ trán hay đo nhiệt độ mà biết được. Cán bộ tiêm chủng còn cần phải hỏi các bà mẹ xem gia đình có ai tiền sử bị dị ứng, hen suyễn hay không để đưa ra cảnh báo sớm” - GS Huấn lưu ý. Ngoài ra, ông Huấn cũng cho rằng Bộ Y tế nên tổ chức lại hội đồng tư vấn sử dụng vắc-xin, sinh phẩm y tế và hội đồng tư vấn đánh giá phản ứng sau tiêm một cách độc lập, tránh tình trạng người chịu trách nhiệm trong chương trình tiêm chủng mở rộng đều nằm trong hội đồng, thậm chí là chủ tịch hội đồng.