4 thói quen dễ làm tăng nguy cơ ung thư miệng

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Thường xuyên hút thuốc, uống rượu, quan hệ tình dục bằng miệng hay chăm sóc răng miệng kém làm tăng nguy cơ mắc ung thư miệng.

"Ung thư miệng có thể tiến triển âm thầm và khó phát hiện, bởi nhiều người không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu", Jennifer L. Armendariz, chuyên gia y tế ở Mỹ, cho biết. "Tin tốt là nha sĩ có thể là người đầu tiên nhận ra những thay đổi sớm ở mô miệng".

Phát hiện sớm đóng vai trò then chốt, vì tỷ lệ sống sót có thể tăng hơn 50% nếu ung thư miệng được chẩn đoán trước khi lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Tuy nhiên, phòng ngừa vẫn là cách tốt nhất. Các chuyên gia đã chỉ ra những thói quen hàng ngày làm tăng nguy cơ ung thư miệng và các bước bảo vệ bạn khỏi căn bệnh này.

Ảnh: Deposit Photos

Hút hoặc nhai thuốc lá

Nếu có một thói quen bạn nên bỏ (hoặc tốt nhất là đừng bao giờ bắt đầu) để bảo vệ sức khỏe răng miệng, thì đó chính là sử dụng thuốc lá. "Hút hoặc nhai thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư miệng", chuyên gia dinh dưỡng Brannon Blount cho biết. "Các chất gây ung thư trong thuốc lá làm tổn thương tế bào ở miệng và họng, khiến người dùng có nguy cơ mắc ung thư miệng cao gấp nhiều lần".

Nguy cơ này không hề nhỏ. So với người không hút, người hút thuốc có khả năng bị ung thư miệng cao gấp 6 lần. Tuy nhiên, mọi dạng thuốc lá đều nguy hiểm. Thực tế, gần một phần ba số ca ung thư miệng trên toàn cầu có liên quan đến thuốc lá không khói. "Phần lớn bệnh nhân ung thư miệng mà tôi điều trị đều là những người hút thuốc lâu năm", Blount nói.

Dù sử dụng dưới hình thức nào, thuốc lá cũng khiến các tế bào trong và quanh miệng tiếp xúc trực tiếp với hơn 70 chất gây ung thư đã được xác định. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy sau 5 năm cai thuốc, nguy cơ ung thư miệng giảm một nửa, và sau 10 năm, rủi ro gần như tương đương với người chưa từng hút thuốc.

Uống rượu

Một ly cocktail hay rượu vang vào buổi tối có vẻ vô hại, nhưng thực tế có thể gây tổn hại nhiều hơn bạn nghĩ. "Rượu làm suy yếu lớp niêm mạc bảo vệ trong khoang miệng", Jennifer L. Armendariz cho biết. "Điều này tạo điều kiện cho các chất gây ung thư khác xâm nhập và làm hỏng các mô bên dưới".

Nghiên cứu cho thấy, chỉ một ly đồ uống có cồn mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư miệng 40% so với người không uống. Với hai ly mỗi ngày, nguy cơ này tăng khoảng 97%. Mức rủi ro tiếp tục tăng mạnh theo lượng rượu tiêu thụ. Một nghiên cứu cho thấy người uống rượu nặng (từ 10 ly trở lên mỗi ngày) có nguy cơ mắc ung thư khoang miệng cao gấp 8 lần so với người không uống.

Nguy cơ tăng vọt khi vừa uống rượu vừa hút thuốc. Một khi rượu làm suy yếu lớp màng bảo vệ niêm mạc miệng, các chất gây ung thư từ thuốc lá có khả năng xâm nhập và gây tổn thương mô cao hơn nhiều. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, việc kết hợp hai thói quen này có thể làm tăng nguy cơ ung thư miệng lên 30 lần.

Quan hệ tình dục không an toàn

Virus papilloma ở người (HPV) được phát hiện trong 60% các ca ung thư miệng. "HPV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư hầu họng", chuyên gia Jennifer L. Armendariz cho biết. Cô giải thích thêm rằng hai chủng virus HPV 16 và 18 có liên quan trực tiếp đến sự hình thành ung thư vùng miệng, họng.

HPV có thể lây truyền qua đường miệng thông qua quan hệ tình dục bằng miệng. Ước tính 50% người trưởng thành có hoạt động tình dục sẽ nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời, với 80% phụ nữ bị nhiễm trước 50 tuổi. Tuy nhiên, HPV hiếm khi biểu hiện triệu chứng rõ ràng.

May mắn là vaccine có thể giúp ngăn ngừa virus HPV, qua đó giảm tới 90% số ca ung thư liên quan đến HPV, bao gồm ung thư miệng. Thông thường, vaccine được tiêm cho trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng người trưởng thành cũng có thể được khuyến nghị tiêm trong một số trường hợp nhất định.

Bỏ qua khám nha khoa định kỳ

Thói quen khám răng hai lần một năm đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe răng miệng. Đây cũng là tuyến phòng thủ đầu tiên của bạn để phát hiện sớm ung thư miệng. Trong các buổi khám định kỳ, nha sĩ sẽ kiểm tra những vùng mô bất thường, vết loét lâu lành hoặc thay đổi ở niêm mạc miệng - những dấu hiệu có thể cho thấy ung thư miệng ở giai đoạn sớm, thường được phát hiện trước khi các triệu chứng rõ ràng xuất hiện.

Khám răng định kỳ còn giúp phòng ngừa ung thư miệng nhờ duy trì sức khỏe khoang miệng tốt. Tình trạng viêm nướu mạn tính và sự tích tụ vi khuẩn có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho tế bào ung thư phát triển. Việc làm sạch răng thường xuyên giúp loại bỏ hai yếu tố này và giảm nguy cơ ung thư miệng tới 25%.

Các nghiên cứu còn cho thấy những người đi khám răng định kỳ có khả năng sống sót cao hơn 23% nếu chẳng may mắc ung thư miệng.