Tàn phá rừng Sóc Sơn: Những ai phải chịu trách nhiệm?

Thanh tra Hà Nội xác định UBND các xã, huyện... các Sở ngành liên quan buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm dẫn đến nhiều vi phạm về đất đai, mua bán chuyển nhượng, vi phạm trật tự xây dựng trong quy hoạch rừng ở Sóc Sơn.

Sau thời gian dài thanh tra toàn diện đất rừng Sóc Sơn, Thanh tra TP Hà Nội đã công bố cùng lúc 2 kết luận thanh tra gồm: Kết luận thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng đất, trật tự xây dựng trong giai đoạn từ năm 2008 đến nay tại xã Minh Trí và Minh Phú huyện Sóc Sơn và Kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn.

Rừng phòng hộ Sóc Sơn bị tàn phá nghiêm trọng do các sở ngành liên quan, các cấp chính quyền buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm.

Buông lỏng quản lý, không lưu giữ hồ sơ

Theo kết quả thanh tra, sau khi có quy hoạch rừng 2008, các cơ quan quản lý liên quan đã buông lỏng quản lý dẫn tới các trường hợp vi phạm đất đai, mua bán chuyển nhượng, vi phạm trật tự xây dựng tiếp tục diễn ra tại các xã có rừng.

Liên quan đến các vi phạm về công tác quản lý quy hoạch, Thanh tra TP cho biết, năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã là 340,12 ha. Việc này dẫn đến UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng.

Năm 2013, UBND huyện Sóc Sơn giao cho Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện Sóc Sơn triển khai thực hiện dự án đo đạc thi công căm mốc ranh giới rừng theo Quyết định số 2100. Tuy nhiên, việc xác định vị trí cắm mốc và thực hiện thi công cắm mốc giới ngoài thực địa tại một sỐ xã không đúng quy hoạch, một số vị trí đất quân sự và đất rừng được tách ra khỏi quy hoạch rừng như: xã Hiền Ninh, Tiên Dược, Phù Linh...

Thanh tra TP Hà Nội đề nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm hàng loạt cán bộ ở Sóc Sơn sau kết luận thanh tra toàn diện.

Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại nêu trên thuộc UBND các xã, Phòng Quản lý đô thị huyện, Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND huyện Sóc Sơn (giai đoạn từ năm 2012 đến nay).

Liên quan tới các vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ, theo Thanh tra TP, UBND các xã đã buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ.

UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đát đất theo hình thức Sổ Lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được số lượng sổ đã cấp.

Ban quản lý rừng phòng hộ - Đặc dụng Hà Nội (trước đây là Lâm trường Sóc Sơn) không lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến việc giao khoán, tình trạng sử dụng 186,63 ha đất trên địa bàn 07 xã (Nam Sơn, Hồng Kỳ, Phù Linh, Hiện Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Minh Phú); buông lỏng quản lý, không kịp thời kiểm tra, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương xử lý vi phạm đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thiếu kiểm tra, hướng dẫn trong công tác quản lý nhà nước, không kiểm tra, giám sát đối với Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội về đất rừng và để đơn vị buông lỏng quản lý...

Để xảy ra các sai phạm trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch UBND các xã Hiền Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ và Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (giai đoạn từ năm 2008 đến nay).

Vi phạm tràn lan, cấp sổ đỏ sai quy định

Về vi phạm trong sử dụng đất, trật tự xây dựng tại các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, Thanh tra TP chỉ rõ, UBND 7 xã buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong diện tích đất thuộc quy hoạch rừng phòng hộ môi trường, như mua bán chuyển nhượng, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng trái phép trên đất thuộc quy hoạch rừng.

Theo số liệu, bản đồ và tài liệu do Công ty Đo đạc và khoáng sản và UBND các xã cung cấp, thể hiện các thửa đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ năm 2008 hiện 7 xã này có 1.807 thửa chưa có giấy tờ về quyền sử dụng đất. 

Thế nhưng, UBND 3 xã Phù Linh, Nam Sơn, Hồng Kỳ và Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn, Phòng TN-MT huyện Sóc Sơn đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho 13 trường hợp vi phạm luật Đất đai.

Không chỉ đất rừng Sóc Sơn bị "xẻ thịt", nhiều lòng hồ ở đây cũng phi san lấp để xây dựng những công trình khủng.

Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh Sóc Sơn cũng đã làm thủ tục chuyển nhượng, cấp đổi giấy chứng nhận cho 22 trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008.

Có 12 trường hợp tại 4 xã Hiền Ninh, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ nhưng vẫn được các xã này xác nhận, chứng thực vào hợp đồng mua bán của các hộ là vi phạm.

Ngoài ra, tại 7 xã này, có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008 nhưng không bị xử lý.

Cùng với đó, UBND 7 xã, Đội Quản lý trật tự xây dựng huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND huyện Sóc Sơn thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý về đất đai và trật tự xây dựng dẫn tới nhiều công trình đã xây dựng với quy mô lớn mà không kiểm tra và xử lý.

Để xảy ra các sai phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách quản lý đất đai, TTXD và cán bộ địa chính xã Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ; Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Đội Thanh tra xây dựng huyện Sóc Sơn (nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện).

Bên cạnh đó, có trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng (giai đoạn từ 2008- đến nay).

Ngoài ra, có trách nhiệm của Thanh tra Sở Xây dựng trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra về trật tự xây dựng (giai đoạn 2014-2016) và trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý nhà nước về đất đai (giai đoạn từ 2008- đến nay).

Từ kết luận trên, Thanh tra Thành phố đề nghị UBND Thành phố giao UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đề xảy ra các vi phạm như kết luận nêu trên.

Thanh tra cũng yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm đối với Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội để xảy ra những vi phạm đã được kết luận trên.

Đồng thời, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Sóc Sơn trong việc làm thủ tục chuyền quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.